Việc ra đời các SGDV trong bối cảnh chưa có quy định cụ thể dẫn đến cách làm thiếu thống nhất, lỏng lẻo.
Vốn ít, nhân lực đơn giản
8 SGDV đi vào hoạt động bao gồm ACB (Ngân hàng Á Châu), SJC - Eximbank, SJC Hà Thành (CTCK Hà Thành kết hợp với SJC), Phú Quý (Công ty Vàng bạc đá quý Phú Quý), Phương Nam (Ngân hàng Phương Nam), Đông Á (Ngân hàng Đông Á)… Ngoài các SGDV đang hoạt động, hiện vẫn còn không ít ngân hàng và công ty kinh doanh vàng đang lên kế hoạch mở SGDV. Theo tìm hiểu của ĐTCK, việc đầu tư SGDV không quá tốn kém, tùy vào từng công nghệ, phần mềm mà dao động trong khoảng 2 - 3 tỷ đồng. Ngoài ra là chi phí thuê địa điểm tổ chức sàn và trả lương nhân viên hàng tháng. Với tiềm lực tài chính lớn, các ngân hàng và công ty kinh doanh vàng không quá khó để mở sàn.
Một nguyên nhân nữa khiến việc thành lập SGDV khá dễ dàng là yêu cầu nhân lực không quá cao. Nếu có công nghệ tốt thì việc nhập lệnh và xử lý cũng đơn giản. Bên cạnh đó, do chưa có những quy định cụ thể về quy chế hoạt động SGDV của Nhà nước, nên nhân viên cũng không cần học và tuân thủ. Trường hợp của SGDV SJC Hà Thành là một ví dụ. Mặc dù không có chức năng kinh doanh vàng, nhưng công ty này vẫn bắt tay với SJC thành lập SGDV nhằm tranh thủ đội ngũ nhân viên môi giới chứng khoán.
Hiện cũng có không ít ý kiến cho rằng, việc các SGDV ra đời cấp tập trong thời gian qua nhằm né quy chế hoạt động của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sắp ban hành. Có một số SGDV mặc dù đã công bố khai trương giao dịch, nhưng vẫn chưa mở tài khoản cho nhà đầu tư cá nhân. Bởi rất có thể, quy chế của NHNN sẽ buộc SGDV phải tuân thủ các điều kiện khắt khe hơn. Được biết, hiện nay việc thành lập SGDV, các đơn vị không phải xin phép cơ quan nào (miễn là có chức năng kinh doanh vàng).
Hai mặt của sàn vàng
Việc ra đời nhiều SGDV giúp phá vỡ thế độc quyền của một số sàn vàng ra đời trước. Mặt khác, cũng hạn chế việc nhà đầu tư đầu tư chui qua mạng do một số công ty tư nhân mở ra (hết sức rủi ro bởi những doanh nghiệp này không có chức năng tín dụng cũng như đầu tư vàng ra sàn quốc tế).
Mặc dù có những ưu điểm kể trên, nhưng việc ra đời các SGDV trong bối cảnh chưa có quy định cụ thể dẫn đến cách làm thiếu thống nhất, lỏng lẻo, lách luật và tiềm ẩn rủi ro với nhà đầu tư. Đơn cử tại CTCP Vàng phố Wall, sau khi ký hợp đồng giao dịch vàng, nhà đầu tư sẽ ký tiếp hợp đồng góp vốn hợp tác đầu tư vàng. Sau khi ký quỹ 7%, nhà đầu tư sẽ được CTCP Vàng phố Wall góp 93% vốn để đầu tư. Mặc dù là hợp đồng hợp tác đầu tư nhưng mọi kết quả đầu tư đều do nhà đầu tư chấp nhận, bất kể kinh doanh lỗ lãi ra sao, phía CTCP Vàng phố Wall sẽ nhận một khoản lợi nhuận tính theo tỷ lệ phần trăm nhất định trên tổng giá trị vốn góp. Như vậy có thể hiểu, bằng hình thức hợp đồng hợp tác đầu tư, CTCP Vàng phố Wall đã lách luật cho nhà đầu tư vay tiền, mặc dù không có chức năng này. Điều này là khá rủi ro cho phần ký quỹ 7% của nhà đầu tư.
Ông Đinh Nho Bảng, Tổng thư ký Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam cho biết, hiện chưa có quy chế cho hoạt động của SGDV nên doanh nghiệp, ngân hàng có chức năng kinh doanh vàng không phải xin phép khi muốn thành lập sàn vàng. Hiện NHNN đang dự thảo và sẽ ban hành một văn bản về quy chế hoạt động của SGDV. Theo đó, các sàn vàng sẽ phải điều chỉnh cho phù hợp với các quy định này. Đối với các SGDV đã ra đời trước khi văn bản này ban hành, tùy vào từng nghiệp vụ mà có thể gia hạn trong vòng 3 tháng hay 6 tháng để điều chỉnh cho phù hợp.
Trên thực tế, đầu tư SGDV cũng không dễ dàng thu lợi nhuận trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt như hiện nay. Hơn nữa, trước những biến động khôn lường khiến không ít nhà đầu tư thua lỗ lớn nên họ thận trọng hơn rất nhiều khi bỏ vốn vào vàng.
