Ông Vũ Tiến Lộc
Đường cao tốc hướng Tây đã mở
Mặc dù còn phải đợi Quốc hội Việt Nam phê chuẩn trong kỳ họp tháng 5/2020 tới đây, nhưng "con đường cao tốc hướng Tây” kết nối Việt Nam tới một không gian thị trường rộng lớn và có tiềm năng hàng đầu trên thế giới cả về tài chính, công nghệ và thị trường... đã mở.
Theo EVFTA, ngay lập tức, EU dỡ bỏ 85,6% số dòng thuế, giúp tăng năng lực cạnh tranh cho 70,3% kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này.
Việt Nam xóa bỏ 48,5% tương đương với 64,5% kim ngạch nhập khẩu vào Việt Nam, sẽ giúp giảm chi phí đầu vào cho các ngành sản xuất, giảm giá hàng hóa, dịch vụ, khơi thông một dòng chảy mới về thương mại giữa Việt Nam với một thị trường có sức mua lớn thứ hai trên thế giới (chỉ sau Hoa Kỳ).
“Rõ ràng, cả người dân Việt Nam và châu Âu đều có thể tiếp cận những hàng hóa và dịch vụ chất lượng cao và giá rẻ. Rồi đây, rượu vang Pháp, Ý rồi sẽ quen thuộc hơn trong bữa ăn của người dân Việt và tôm Việt Nam sẽ nhiều hơn trong bữa ăn của các gia đình các nước EU”, ông Lộc chia sẻ với nhiều hào hứng.
Đặc biệt, theo chủ tịch VCCI, ăn theo dòng chảy thương mại là dòng vốn đầu tư, chuyển giao công nghệ, góp phần nâng cấp các mắt khâu “made in Viet Nam” hay “made by Viet Nam” trong các chuỗi giá trị toàn cầu mà Việt Nam đang nỗ lực tham gia.
“Với sự tham gia của các đối tác châu Âu, chúng ta kỳ vọng, giá trị gia tăng và hàm lượng công nghệ của những công đoạn sản xuất tại Việt Nam sẽ tăng lên…”, ông Lộc tin tưởng.
Bên cạnh đó, nỗ lực vươn tới những chuẩn mực quốc tế về quản trị quốc gia và quản trị doanh nghiệp, về lao động, môi trường… cũng sẽ tạo ra nguồn năng lượng mới cho chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam.
Cả Chính phủ và doanh nghiệp cũng cải cách
Tất nhiên, theo ông Lộc, bức tranh sáng màu trên chỉ có thể được hiện thực khi doanh nghiệp Việt Nam thực sự muốn là một thành viên trong ngôi nhà EVFTA, đủ sức cùng làm chủ ngôi nhà này.
“Cơ hội lớn mở ra, nhưng cạnh tranh cũng rất gay gắt”, ông Lộc nhấn mạnh. Về lý thuyết, ở những lĩnh vực nào có đối đầu trực tiếp giữa doanh nghiệp Việt Nam và các doanh nghiệp EU thì cạnh tranh trong EVFTA sẽ phức tạp hơn.
Về tổng thể, cơ cấu kinh tế của Việt Nam và các nước EU mang tính bổ sung, tương hỗ lẫn nhau nên ít có cạnh tranh trực tiếp. Cạnh tranh gay gắt sẽ chỉ ở một số lĩnh vực mà Việt Nam còn yếu trong khi EU lại rất mạnh như logistic, chăn nuôi…
Mặc dù vậy, ngay cả với những ngành này, các doanh nghiệp Việt Nam cũng không phải quá lo lắng, bởi các cam kết mở cửa thị trường trong EVFTA là có chừng mực, với lộ trình đủ dài, vừa với sức vươn lên của các doanh nghiệp trong nước.
“Nỗ lực vươn lên đương đầu với cạnh tranh song phẳng phải là tâm thế của doanh nghiệp thời hội nhập, mà không phải là tiếp tục trông chờ vào bảo hộ. Thực tiễn của những ngành, những lĩnh vực có sức cạnh tranh cao của chúng ta hiện nay đều là những ngành, lĩnh vực đã nói không với bảo hộ, cam kết với cạnh tranh, dũng cảm mở cửa và hội nhập”, ông Lộc phân tích.
Đặc biệt, Chủ tịch VCCI cũng nhắc tới đòi hỏi chuẩn bị về thể chế.
“Chúng ta không chỉ có việc cải cách để “nội luật hóa” bảo đảm tuân thủ các cam kết mà còn phải cải cách để tận dụng tốt nhất các cơ hội. Cải cách thể chế sâu, rộng hơn cam kết sẽ mở không gian phát triển cho nền kinh tế Việt Nam”, ông Lộc nói.
Tất nhiên, có rất nhiều việc phải làm để phát huy hiệu quả của hội nhập, nhưng những nỗ lực cải cách thể chế của Nhà nước song hành với những nỗ lực nâng cấp về quản trị, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp được ông Lộc gọi là đôi chân ngàn dặm để nền kinh tế Việt Nam có thể đi tới thành công.
"Tác động kép của COVID-19 và EVFTA chắc chắn sẽ thúc đẩy những nỗ lực tái cấu trúc nền kinh tế, tái cấu trúc không gian thị trường của nền kinh tế Việt Nam theo hướng tăng cường tính tự chủ, giảm lệ thuộc vào các thị trường bên cạnh và nâng cấp Việt Nam trong các chuỗi giá trị toàn cầu", ông Lộc tin tưởng.
"Một số nhóm việc doanh nghiệp phải làm khi trở thành chủ nhân của "ngôi nhà EVFTA".
Trước hết, phải tìm, phải hiểu về các cam kết, thách thức, cơ hội liên quan đến ngành và lĩnh vực của mình để định vị lại mình và phải hành động ngay, phải tái cấu trúc các thị trường, bạn hàng, nguồn cung ứng... để tận dụng các cơ hội mà các cam kết mở ra.
Hai là, phải gia tốc những nỗ lực, nâng cấp nền tảng năng lực cạnh tranh của chính mình về mô hình kinh doanh, về chiến lược, quản trị, nhân lực, chất lượng hàng hóa và dịch vụ theo tiêu chuẩn châu Âu… Không có nền tảng là năng lực cạnh tranh bền vững thì không thể hội nhập thành công.
Muốn ra được thị trường thế giới thì phải đứng vững trên mảnh đất của mình. Hướng ra EU, hướng ra thị trường thế giới mênh mông nhưng đừng quên thị trường “trước nhà”, “trong ngõ” của chính dân mình. Thị trường trong nước với gần 100 triệu dân trong một nền kinh tế đang cất cánh, sẽ là bệ đỡ, là điểm tựa cho các doanh nghiệp Việt vươn ra thị trường thế giới".
- Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI
