Các ngân hàng giảm lãi suất cho vay để hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp. Ảnh: Dũng Minh
Tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ
Trong Nghị quyết số 226/NQ-CP, ban hành ngày 5/8/2025, Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước (NHNN) chủ động điều chỉnh chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 phù hợp với lạm phát và mục tiêu tăng trưởng 8,3 - 8,5%. Đồng thời, NHNN phải chỉ đạo các tổ chức tín dụng tiếp tục tiết giảm chi phí, phấn đấu giảm mặt bằng lãi suất cho vay để hỗ trợ hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp và sinh kế của người dân. Trước đó, cuối tháng 7/2025, NHNN cũng đã thông báo cấp thêm room tín dụng cho một số ngân hàng thương mại.
Theo ông Trần Ngọc Báu, Tổng giám đốc WiGroup, những động thái trên cho thấy, chính sách tiền tệ đang theo hướng tiếp tục nới lỏng thêm, nhằm hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Đối với chỉ đạo giảm lãi suất cho vay, ông Báu đánh giá, động thái này một mặt muốn kìm đà tăng của lãi suất huy động, một mặt muốn giảm lãi suất cho vay. Song về cơ bản, nền kinh tế sẽ được tiếp cận một lượng vốn ở mức rẻ và chấp nhận được.
“Hiện tại, mục tiêu của NHNN vẫn tập trung vào tăng trưởng. Kể cả trong trung và dài hạn, định hướng chính sách vẫn là hướng tới tăng trưởng. Dưới áp lực của tỷ giá, lãi suất có thể nhích nhẹ, nhưng theo tôi, sẽ không có biến động mạnh, gây tác động lớn tới thị trường”, ông Báu nhận định.
Một thông tin đáng chú ý nữa là tuần qua, NHNN ban hành Thông tư số 23/2025/TT-NHNN, có hiệu lực từ ngày 1/10/2025. Theo đó, tổ chức tín dụng là bên nhận chuyển giao bắt buộc ngân hàng thương mại được kiểm soát đặc biệt theo quy định tại Luật Các tổ chức tín dụng được giảm 50% tỷ lệ dự trữ bắt buộc.
Từ cuối năm ngoái đến nay, có 4 ngân hàng nhận chuyển giao bắt buộc là Vietcombank, MB, VPBank, HDBank. Đây là các ngân hàng có thị phần tín dụng lớn trong hệ thống ngân hàng (chiếm khoảng 25% thị phần dư nợ tín dụng toàn ngành). Việc được giảm 50% dự trữ bắt buộc từ ngày 1/10 tới đây sẽ giúp các ngân hàng này giải phóng một lượng vốn lớn ra nền kinh tế.
Theo các chuyên gia, quy định trên không chỉ nhằm cụ thể hóa Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), mà còn là một hình thức nới lỏng chính sách tiền tệ. Những ngân hàng mạnh tham gia tái cơ cấu hệ thống được giảm dự trữ bắt buộc, thêm dư địa tăng trưởng là hợp lý.
Nới lỏng tiền tệ phụ thuộc nhiều vào diễn biến tỷ giá và đường đi của dòng tiền
Tính đến giữa tháng 8/2025, giá USD bán ra tại Vietcombank đã tăng 3,5% so với đầu năm. Ông Trần Ngọc Báu chỉ ra, dư địa điều chỉnh tỷ giá từ nay đến cuối năm còn rất hẹp (nếu mục tiêu tỷ giá năm 2025 biến động khoảng 4,5%, thì dư địa điều hành tỷ giá từ nay đến cuối năm chỉ còn khoảng 1%). Trong khi đó, áp lực tỷ giá thường dồn vào cuối năm.
Tỷ giá là một trong những yếu tố then chốt để ổn định kinh tế vĩ mô. Vì vậy, nếu tỷ giá căng thẳng vào cuối năm, lãi suất có thể sẽ quay đầu. Từ đó, việc bơm vốn ra thị trường cũng bị ảnh hưởng.
Mặc dù nhiều khả năng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ giảm lãi suất trong tháng tới, song theo các chuyên gia, khả năng này nếu xảy ra cũng sẽ không làm tỷ giá trong nước dịu đi. Thực tế, từ đầu năm đến nay, USD mất giá mạnh trên toàn cầu, song VND tiếp tục mất giá so với USD.
Phát biểu tại cuộc họp của Chính phủ mới đây, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng thừa nhận, chính sách tiền tệ đang gặp nhiều áp lực trong bối cảnh lạm phát có nguy cơ tăng trở lại và tỷ giá gặp nhiều áp lực. Thống đốc cho hay, nếu áp lực tỷ giá tiếp tục gia tăng, NHNN có thể cân nhắc dừng chu kỳ giảm lãi suất để giữ ổn định tỷ giá và tránh rủi ro bất ổn vĩ mô.
Mặc dù năm nay, NHNN định hướng mở rộng chính sách tiền tệ để hỗ trợ tăng trưởng, song theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, tốc độ bơm tiền thời gian tới sẽ phụ thuộc nhiều vào hướng đi của dòng tiền. Nếu vốn chảy vào sản xuất - kinh doanh, mục tiêu tăng trưởng 8,3 - 8,5% sẽ đạt được một cách bền vững. Ngược lại, nếu vốn chảy vào lĩnh vực đầu cơ, như bất động sản, chứng khoán…, thì dòng tiền có thể dịch chuyển ra khỏi ngân hàng, chảy sang các kênh đầu cơ khác, đẩy lãi suất tăng.
Chưa kể, việc duy trì mặt bằng lãi suất thấp trong thời gian quá dài cũng là “lợi bất cập hại”, gây áp lực lên tỷ giá. Đồng thời, dòng tiền rẻ còn có nguy cơ tạo bong bóng tài sản, vì người dân sẽ không còn “mặn mà” với kênh gửi tiết kiệm, mà chuyển sang đầu tư vào chứng khoán, vàng, bất động sản…
Ông Nguyễn Hoàng Linh, Giám đốc Nghiên cứu Công ty Quản lý quỹ Vietcombank (VCBF) chia sẻ, khi điều hành lãi suất, Ngân hàng Nhà nước sẽ cân nhắc 3 yếu tố quan trọng nhất, bao gồm ổn định tỷ giá, kiểm soát lạm phát và hỗ trợ tăng trưởng.
“Năm nay, Chính phủ muốn Ngân hàng Nhà nước tập trung nhiều hơn vào chuyện lãi suất, hỗ trợ tăng trưởng. Tuy nhiên, cần dè chừng rủi ro tỷ giá. Sức ép tỷ giá với Việt Nam vẫn còn rất lớn, dù đã giảm so với giai đoạn trước. Nếu VND mất giá sâu, hàng loạt cân đối vĩ mô bị phá vỡ. Khi đó, chắc chắn lãi suất sẽ phải tăng”, ông Linh nói.
