Đợt cảnh báo mới nhất phát ra từ vùng Trung Tây nước Mỹ khi một số cánh đồng ngô khô héo đến nỗi thân cây bị thiếu hạt và vỏ đậu tương ngày càng ít hơn bình thường. Báo cáo ảm đạm từ Pro Farmer Crop Tour đã giúp nâng chỉ số giá ngũ cốc trở lại mức cao nhất kể từ tháng 6.
Thế giới đang thất vọng trong việc bổ sung dự trữ ngũ cốc giảm do gián đoạn thương mại ở Biển Đen và thời tiết không thuận lợi ở một số khu vực trồng trọt lớn nhất. Một chuyến tham quan đến các cánh đồng của Mỹ từ Pro Farmer Crop Tour trong tuần qua đã khiến những người tham gia thị trường sửng sốt với các báo cáo về thiệt hại trên diện rộng do nắng nóng gay gắt và thiếu nước.
Không chỉ ở Mỹ, hạn hán cũng đang gây ảnh hưởng ở châu Âu, Trung Quốc và Ấn Độ, trong khi triển vọng xuất khẩu từ Ukraine với vai trò là nhà xuất khẩu ngô và dầu thực vật lớn khó có thể dự đoán trong bối cảnh xung đột Nga-Ukraine vẫn đang diễn ra.
Joe Glauber, cựu nhà kinh tế trưởng tại Bộ Nông nghiệp Mỹ và hiện đang làm việc tại Viện Nghiên cứu Chính sách Lương thực Quốc tế ở Washington cho biết: “Ngay cả trước khi có tin tức từ chuyến tham quan vụ mùa, tôi đã lo ngại rằng, chúng ta sẽ không thấy lượng hàng tồn kho nhiều cho đến năm 2023. Việc mở cửa các cảng của Ukraine là một dấu hiệu đáng hoan nghênh, nhưng khối lượng vẫn thấp hơn nhiều so với mức bình thường”.
Các công ty kinh doanh hàng hóa luôn theo dõi các dự báo thời tiết chặt chẽ, nhưng năm nay sự cảnh giác đã tăng cường khi mọi giạ ngô đều có vấn đề. Trong khi giá ngô, lúa mì và đậu tương đã hạ nhiệt từ mức cao kỷ lục hoặc gần kỷ lục vào đầu năm nay, giá hợp đồng tương lai vẫn biến động mạnh. Những bất ngờ về thời tiết xấu từ nay đến khi thu hoạch xong vụ thu có thể khiến giá tăng vọt trở lại.
Chỉ số ngũ cốc và đậu tương đang giao dịch cao hơn gần 40% so với mức trung bình 5 năm và giá cây trồng tăng cao là nguyên nhân chính gây ra lạm phát toàn cầu. Hiện tại, tình trạng thiếu lương thực đã dẫn đến sự sụp đổ của Chính phủ Sri Lanka vào đầu năm nay khi quốc gia này cạn kiệt ngân sách cần thiết để thanh toán cho hàng nhập khẩu.
Chỉ số theo dõi giá lương thực của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO) đã giảm vào tháng trước từ tháng 6, mặc dù vẫn cao hơn 13% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tại Mỹ, ngô là cây trồng chiếm ưu thế nhất và vụ thu hoạch mờ nhạt sẽ gây ảnh hưởng xấu đến chuỗi cung ứng lương thực toàn cầu, tạo thêm áp lực cho Nam Mỹ trong việc sản xuất vụ mùa đầu năm tới. Áp lực còn lớn hơn nếu Trung Quốc, vốn đang hứng chịu đợt hạn hán tồi tệ nhất kể từ đầu những năm 1960, buộc phải nhập khẩu nhiều ngũ cốc hơn để nuôi đàn gia súc khổng lồ của mình và tích trữ hàng tồn kho trong nước.
Sau chuyến tham quan, các quan chức Mỹ ước tính rằng, sản lượng cây trồng của Mỹ sẽ thấp hơn 4% so với dự báo chính thức của Chính phủ. Sự sụt giảm này diễn ra sau sự thiếu hụt do hạn hán đối với lúa mì vụ đông của Mỹ, cũng như đậu nành ở Brazil.
Triển vọng nông nghiệp toàn cầu sẽ bước vào năm 2023 với nhiều lo ngại. Lần đầu tiên sau hơn 20 năm, thế giới phải đối mặt với năm thứ ba liên tiếp hiếm hoi xảy ra hiện tượng La Nina, khi xích đạo Thái Bình Dương lạnh đi, gây ra phản ứng từ bầu khí quyển bên trên nó. Điều này có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng đối với hạn hán trên khắp nước Mỹ, cũng như khô hạn trên các vùng trồng trọt quan trọng của Brazil và Argentina.
Trong khi khó có thể liên kết thời tiết trong bất kỳ năm nào với các kiểu khí hậu dài hạn, các nhà phân tích cảnh báo rằng, sự nóng lên toàn cầu sẽ là lực cản ngày càng tăng đối với sản lượng nông nghiệp trong những năm tới.
Theo phân tích sơ bộ của các chuyên gia từ Trung tâm Nghiên cứu Chung của Liên minh châu Âu, châu Âu hiện đang phải đối mặt với đợt hạn hán có vẻ là tồi tệ nhất trong ít nhất 500 năm qua. Một số cây trồng ở EU đang bị ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng, với dự báo năng suất ngô thấp hơn 15% so với mức trung bình 5 năm.
Abdolreza Abbassian, nhà phân tích thị trường thực phẩm và một cựu nhà kinh tế của FAO cho biết: “Với việc giá năng lượng vẫn tiếp tục tăng trong mùa Đông tới, bất kỳ sự thiếu hụt lớn nào trong nguồn cung cấp ngô sẽ có tác động nghiêm trọng đến các ngành lương thực và thức ăn chăn nuôi”.
Tại Trung Quốc, hạn hán lịch sử đã xảy ra ở các vùng dọc sông Dương Tử và lưu vực Tứ Xuyên, làm ảnh hưởng đến cây lúa - loại lương thực hàng đầu của các quốc gia châu Á.
Việc trồng lúa của Ấn Độ đã giảm 8% trong mùa này do thiếu lượng mưa ở một số khu vực. Chính phủ đang thảo luận về việc hạn chế xuất khẩu gạo tấm, loại gạo chủ yếu được sử dụng làm thức ăn gia súc hoặc sản xuất ethanol ở Ấn Độ. Ấn Độ chiếm khoảng 40% thương mại gạo toàn cầu và là quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới.
