Trong nhiều năm, các đánh giá tại Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) và một số ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế phát triển đều giống nhau. Khi cú sốc Covid đầu tiên năm 2020 xảy ra, các ngân hàng trung ương đều đồng loạt cắt giảm lãi suất và bơm thanh khoản. Và khi lạm phát trở nên dai dẳng hơn dự kiến, họ đã triển khai các chiến dịch thắt chặt mạnh mẽ nhất trong nhiều thập kỷ để kiểm soát lạm phát.
Thậm chí, chỉ hơn một năm trước, các nhà hoạch định chính sách tiền tệ đã có cùng quan điểm tại cuộc họp thường niên của ECB ở Sintra, Bồ Đào Nha vì đều cho rằng cần phải làm nhiều việc hơn để dập tắt lạm phát. Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh (BoE) Andrew Bailey cho biết vào thời điểm đó rằng "Chúng ta có những cú sốc chung" và "ảnh hưởng đến tất cả chúng ta".
Ngày nay, khi lạm phát đã giảm nhưng vẫn ở mức trên mục tiêu 2%, sự khác biệt đang ngày càng tăng khi các nhà hoạch định chính sách cân nhắc rủi ro áp lực giá vẫn ở mức quá cao so với nguy cơ đẩy nền kinh tế vào suy thoái. Đối với các nhà đầu tư, điều này tạo nên bối cảnh bất ổn hơn.
Trong khi ECB đã cắt giảm lãi suất chuẩn hơn hai tháng trước, Fed vẫn chưa có động thái gì. BOE đã thực hiện cắt giảm lãi suất vào ngày 1/8, nhưng chỉ bằng một cuộc bỏ phiếu với tỷ lệ 5-4 đầy căng thẳng. Tháng này, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Úc (RBA) Michele Bullock đã trích dẫn những lời chỉ trích ở cả hai phía của cuộc tranh luận về lãi suất, với một số người ủng hộ việc thắt chặt và một số người kêu gọi nới lỏng.
Chủ tịch Fed Jerome Powell sẽ có bài phát biểu vào thứ Sáu (23/8) tại hội nghị chuyên đề Jackson Hole, Wyoming, do Cục Dự trữ Liên bang Kansas City tổ chức.
Chủ đề của hội nghị năm nay là "đánh giá lại" hiệu quả của chính sách tiền tệ và cách thức truyền tải đến nền kinh tế nói chung. Cuộc họp thường chứng kiến các ngân hàng trung ương lớn được đại diện ở cấp cao và giúp định hình kỳ vọng của nhà đầu tư.
Với những dấu hiệu trái chiều về nền kinh tế Mỹ - báo cáo việc làm tháng 7 yếu hơn nhiều so với dự báo của các nhà kinh tế, nhưng doanh số bán lẻ trong tháng đã vượt trội - việc đưa ra phán đoán về thời điểm nới lỏng và nới lỏng bao nhiêu trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Và điều đó được phản ánh trong thị trường tương lai trước thềm Jackson Hole.
Hợp đồng tương lai lãi suất quỹ liên bang trong một năm tới đang dao động mạnh nhất trong năm nay. Biến động thực tế trong 30 ngày đối với các hợp đồng đã tăng lên 1,86 vào tuần trước, mức cao nhất kể từ tháng 6/2023, khi nó tăng cao sau cuộc khủng hoảng ngân hàng khu vực Mỹ. Chỉ số hiện tại gần gấp ba lần mức trung bình trong dữ liệu từ năm 1991.
Sau báo cáo việc làm tháng 7, cho thấy tỷ lệ thất nghiệp tăng đột biến và cổ phiếu giảm, thị trường bắt đầu đặt cược vào mức cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản tại cuộc họp tháng 9 của Fed. Hợp đồng tương lai hiện cho thấy khả năng xảy ra động thái nhỏ hơn là 25 điểm cơ bản.
Một ví dụ cực đoan về sự bất ổn mà các ngân hàng trung ương phải đối mặt ở giai đoạn này của chu kỳ kinh tế đã xuất hiện ở New Zealand vào tuần trước. Ngân hàng Dự trữ New Zealand (RBNZ) đã gây sốc cho các nhà quan sát khi cắt giảm lãi suất, sau khi đã báo hiệu ba tháng trước rằng động thái như vậy sẽ không xảy ra cho đến tận năm sau.
“Sự thay đổi liên tục trong quan điểm cũng có nghĩa là không ai có thể chắc chắn về điều gì sẽ xảy ra tiếp theo", Brad Olsen, một nhà kinh tế tại viện nghiên cứu chính sách Infometrics cho biết.
Các quan chức RBNZ đã bảo vệ hành động của mình, nói rằng họ đang phản hồi thông tin có sẵn tại thời điểm đó. Thống đốc Adrian Orr sau đó cho biết các động thái từ đây trở đi có thể sẽ "thận trọng" và "có cân nhắc".
Những động thái bất ngờ
Sự kiện RBNZ diễn ra một tuần sau khi các quan chức của ngân hàng trung ương Nhật Bản (BOJ) phải nhanh chóng hiệu chỉnh lại thông điệp của mình.
Vào ngày 31/7, Ngân hàng Trung ương Nhật Bản (BOJ) đã khiến một số nhà quan sát ngạc nhiên khi vừa tăng lãi suất chủ chốt thêm 15 điểm cơ bản vừa đưa ra hướng dẫn về tương lai trong tuyên bố chính sách của mình, báo hiệu các đợt tăng lãi suất tiếp theo. Đến ngày 7/8, sau khi cổ phiếu lao dốc và đồng yên tăng mạnh, BOJ đã phát đi một tín hiệu ôn hòa mạnh mẽ bằng cách cam kết sẽ không tăng lãi suất khi thị trường bất ổn.
Tại châu Âu, các ngân hàng trung ương đang phải đối mặt với một tình thế tiến thoái lưỡng nan, với dữ liệu giá gần đây cho thấy lạm phát khu vực đồng euro bất ngờ tăng lên 2,6% cùng với những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang hoạt động kém hơn dự kiến. Các quan chức dự đoán lạm phát sẽ đạt mục tiêu 2% vào cuối năm 2025, nhưng họ luôn nhấn mạnh mức độ bất ổn cao.
Mặt khác, cuộc bỏ phiếu chia rẽ trong tháng này tại Ủy ban Chính sách Tiền tệ (MPC) của BOE đã chứng kiến Thống đốc Andrew Bailey bất đồng quan điểm với nhà kinh tế trưởng của BOE. Thống đốc cho biết sau cuộc họp tháng 8 rằng những người thiết lập lãi suất không chắc chắn về kịch bản nào trong số nhiều kịch bản có thể xảy ra mà nền kinh tế có thể thực hiện và có quan điểm khác nhau về khả năng xảy ra của chúng.
Sự không chắc chắn có thể là điều duy nhất mà tất cả các ngân hàng trung ương có thể đồng ý.
