Trung Quốc là thị trường ô tô lớn nhất thế giới và dẫn đầu toàn cầu trong việc phát triển các phương tiện sử dụng năng lượng mới (NEV), bao gồm cả ô tô chạy bằng pin và hybrid.
NEV hiện chiếm hơn 40% số lượng ô tô mới được bán ở Trung Quốc và các nhà sản xuất ô tô trong nước hầu hết dẫn đầu về doanh số bán hàng, trong khi các công ty nước ngoài thì tụt lại phía sau.
Stephen Dyer, đồng lãnh đạo và người đứng đầu bộ phận ô tô châu Á của AlixPartners cho biết, nhiều hãng xe nước ngoài vẫn chưa tìm ra cách sản phẩm của họ có thể nổi bật trên thị trường xe điện của Trung Quốc.
Thương hiệu xe sang Porsche của Đức cho biết tuần trước rằng, doanh số bán hàng tại Trung Quốc đã giảm 1/3 trong nửa đầu năm nay và nguyên nhân được lý giải là do việc người tiêu dùng “tập trung vào việc bán hàng theo định hướng giá trị”.
Các hãng xe Trung Quốc từ Nio tới BYD đã bắt đầu xuất khẩu ô tô sang châu Âu và các thị trường nước ngoài khác, khiến Mỹ phải tăng thuế đối với phương tiện này từ 25% lên 100%.
EU cũng tuyên bố vào tháng 6 rằng sẽ áp dụng mức thuế lên tới 38% đối với xe điện nhập khẩu từ Trung Quốc để chống lại “mối đe dọa gây thiệt hại kinh tế” cho các nhà sản xuất xe điện ở châu Âu. Đáp lại, Trung Quốc cho biết họ đang đàm phán để “đạt được giải pháp được cả hai bên chấp nhận” với Ủy ban châu Âu (EC) trước khi chính thức áp dụng thuế quan vào tháng 11.
Theo ông Stephen Dyer, ngay cả khi thuế quan của EU sắp áp dụng, ô tô Trung Quốc vẫn sẽ kiếm được lợi nhuận 20% - tỷ suất lợi nhuận tương đương với khi chúng được bán ở thị trường Trung Quốc. Ngoài ra, làn sóng thuế quan có thể sẽ đẩy nhanh động thái của các hãng xe điện Trung Quốc nhằm nội địa hóa chiến lược sản xuất ở châu Âu để cắt giảm chi phí vận chuyển.
BYD đang mở một nhà máy ở Hungary. Tuần trước, BYD cũng đã công bố thỏa thuận trị giá 1 tỷ USD với Thổ Nhĩ Kỳ và mở nhà máy ở Thái Lan.
Theo AlixPartners, chi phí sản xuất xe điện do Trung Quốc hiện tại sản xuất thấp hơn 35% so với các loại xe tương đương của các nhà sản xuất ô tô nước ngoài.
Quan hệ đối tác địa phương
Trung Quốc là thị trường lớn của nhiều hãng xe lớn nhất thế giới, do đó các hãng xe này đang thử các chiến lược khác nhau để duy trì doanh số bán hàng ở thị trường lớn này.
Một số công ty nước ngoài đang cố gắng thâm nhập thị trường Trung Quốc bằng cách hợp tác với các thương hiệu địa phương. Volkswagen và Xpeng đã ký kết quan hệ đối tác vào đầu năm nay để ra mắt một chiếc SUV, trong đó Volkswagen mua gần 5% cổ phần của Xpeng với giá 700 triệu USD vào năm ngoái.
Trong khi đó, các hãng xe khác đang cố gắng giảm giá.
Đầu tháng này, hãng xe Đức BMW đã ra mắt mẫu xe điện Mini-Cooper mới tại Trung Quốc thông qua liên doanh với Great Wall Motor (GWM).
Dựa trên mức giá tại thị trường Trung Quốc, giá bán lẻ của mẫu xe này bắt đầu ở mức tương đương 26.140 USD - rẻ hơn gần 5% so với giá của chiếc Mini Cooper 3 chạy bằng xăng. Trong khi đó, BYD đang bán chiếc xe điện rẻ nhất của hãng là Seagull với mức giá chỉ 9.700 USD.
Mặc dù việc hợp tác là hợp lý để giành thị phần, nhưng ông Dyer cho biết, rất khó để tồn tại lâu dài ở thị trường Trung Quốc nếu các nhà hãng xe nước ngoài không thay đổi mọi thứ.
Tháng trước, nhà phân tích của Bank of America cho biết, các hãng xe Mỹ nên rời khỏi Trung Quốc “ngay khi có thể” vì họ đang ở thế thua trước những hãng xe điện của Trung Quốc.
Theo nghiên cứu của AlixPartners, các nhà sản xuất NEV của Trung Quốc cũng đã cắt giảm thời gian phát triển các mẫu xe mới xuống còn 20 tháng - tức là bằng một nửa thời gian 40 tháng mà các hãng xe truyền thống của Trung Quốc cần có.
Bên cạnh đó, các thương hiệu NEV của Trung Quốc cũng tung ra các mẫu xe mới nhanh hơn nhiều so với các hãng xe không phải của Trung Quốc, đồng thời những chiếc xe này có thông số kỹ thuật và pin đi trước khoảng hai đến ba năm so với những gì các công ty nước ngoài đã lên kế hoạch.
Ô tô điện ít phức tạp hơn ô tô chạy bằng động cơ đốt trong, do đó thách thức lớn của ngành là thuyết phục người tiêu dùng mua xe chạy bằng pin, chủ yếu bằng cách giảm bớt lo lắng về phạm vi lái xe.
Chính phủ Trung Quốc đã yêu cầu xây dựng các trạm sạc pin trên toàn quốc, trong khi Nio đã triển khai các trạm đổi pin tuyên bố sẽ sạc đầy cho tài xế chỉ trong vài phút.
Một vấn đề khác đối với các hãng xe nước ngoài là cạnh tranh với nhân lực địa phương, vì công nhân Trung Quốc sẵn sàng làm việc nhiều giờ hơn.
Nhân lực ở các hãng xe điện của Trung Quốc đã làm việc ngoài giờ tới 140 giờ mỗi tháng, nhiều hơn nhiều so với 20 giờ làm việc ngoài giờ tại các công ty ô tô truyền thống trên toàn thế giới.
Với nỗ lực đó, AlixPartners kỳ vọng các hãng xe Trung Quốc sẽ chiếm hơn 70% thị trường NEV ở Trung Quốc vào năm 2030 và chiếm 1/3 thị trường ô tô toàn cầu.
