Những giải thưởng này, không chỉ nhắm đến các BCTN hay báo cáo phát triển bền vững, mà cao hơn thế là để thúc đẩy toàn diện hoạt động giao tiếp giữa DN và cộng đồng, như giải Corporate Awards tại Singapore tuyên bố là vinh danh những công ty và cá nhân đã “thông qua hoạt động DN của họ nâng cao tiêu chuẩn công bố thông tin và quản trị DN” của quốc gia đó. Những giải thưởng trên thế giới trao cho cả các cá nhân, lãnh đạo, có những giải thưởng chấm giải cả DNNN. Dưới đây là một số giải IR nổi bật tại các thị trường quốc tế.
Giải đa quốc gia của Tạp chí IR Magazine
Tạp chí IR Magazine, được thành lập năm 1988 bởi tập đoàn truyền thông đa quốc gia Economist Group - cũng là tập đoàn đang sở hữu tờ The Economist - có trụ sở tại London, đưa ra giải thưởng thường niên cho hoạt động IR tại một loạt các quốc gia gồm Mỹ, Canada, châu Âu và Brazil.
IR Magazine Awards là chùm giải thưởng kỳ công được tổ chức trên quy mô rất lớn, đã nhiều lần được Sở GDCK New York (NYSE) nêu trong thông cáo báo chí của Sở. Hàng năm, Tạp chí điều tra hàng ngàn người làm chuyên môn trong lĩnh vực đầu tư và hàng ngàn nhà đầu tư cá nhân trên thế giới, bằng cả các bản điều tra điện tử lẫn các cuộc phỏng vấn trực tiếp, để làm cơ sở chọn công ty thắng cuộc. Như giải IR Magazine Awards - US năm nay, Tạp chí đã điều tra 700 chuyên viên phân tích và các giám đốc quản lý danh mục trong suốt nửa năm để chọn ra những công ty thắng giải trong số hàng trăm công ty ứng viên trên thị trường Mỹ.
Quy trình chấm giải của IR Magazine bắt đầu bằng việc cập nhật cơ sở dữ liệu hơn 20 năm của Tạp chí về các công ty niêm yết, trong đó người của Tạp chí sẽ liên hệ với các chuyên gia đang theo dõi cổ phiếu của các công ty.
Tháng thứ hai là thời gian để thực hiện điều tra điện tử. Tạp chí sẽ gửi bản điều tra tới 3 nhóm trong cộng đồng đầu tư: trường phái mua, trường phái bán và các nhà quản lý danh mục đầu tư. Thông thường, Tạp chí sẽ nhận lại được phản hồi từ hơn nửa bản điều tra gửi đi - ví dụ với giải IR Magazine Awards - US, Ban tổ chức nhận lại được khoảng 400 phản hồi và chuyển toàn bộ cho một hãng nghiên cứu để tiến hành phân tích.
Tháng thứ ba là bước điều tra qua điện thoại, trong đó các nhà nghiên cứu sẽ trao đổi chuyên sâu với một lượng lớn các nhà quản lý danh mục và chuyên viên phân tích (ví dụ giải IR Magazine Awards - US là 400 cuộc phỏng vấn). Sẽ luôn có một tỷ lệ nhất định những chuyên viên và giám đốc danh mục mới trong mỗi năm để đảm bảo khách quan.
Khi bước điều tra hoàn tất, tất cả các kết quả điều tra sẽ được đưa vào phân tích trong hai tháng. Các công ty có điểm số cao nhất sẽ được phân vào các hạng mục giải và danh sách chung khảo sẽ được công khai. Sau đó, Ban tổ chức sẽ tiến hành phỏng vấn các giám đốc IR của Top 100 công ty, trong đó họ được mời thảo luận những thách thức đặc biệt mà họ phải đối mặt trong năm vừa qua, hoặc những thay đổi họ đã thực hiện cho chương trình IR như ngân sách và nhân viên.
Và cuối cùng là một đêm trao giải hoành tráng công bố tên và trao giải cho những công ty thắng cuộc vào tháng thứ tám. Một ấn phẩm về toàn bộ giải thưởng sẽ được xuất bản, bao gồm các số liệu và các tiêu chí cụ thể để các công ty khác có thể dựa vào đó tự đánh giá hoạt động IR của DN mình trên bản đồ DN thế giới - và đây là ấn phẩm phải trả phí đem lại doanh thu cho Tạp chí.
IR Magazine Awards đề cao khá mạnh vai trò của cá nhân: 3/11 hạng mục giải thưởng được trao cho cá nhân, gồm giải cho Giám đốc IR tốt nhất, CFO thực hiện IR tốt nhất, CEO thực hiện IR tốt nhất. Một yếu tố quan trọng khiến cho giải thưởng của IR Magazine có quy mô lớn như vậy là giải không yêu cầu các công ty nộp hồ sơ tham dự, mà được Tạp chí thực hiện độc lập đối với tất cả công ty niêm yết tại thị trường đó.
Chris Collett, Phó chủ tịch NASDAQ OMX Corporate Solutions phát biểu tại IR Magazine Awards-US
Giải tại Singapore của Hội kế toán công chứng Singapore (ISCA)
Singapore Corporate Award được tổ chức bởi Hội Kế toán công chứng Singapore (ISCA), Hội nhà lãnh đạo DN Singapore (SID) và Tạp chí Business Times. Hai cơ quan Nhà nước cũng hỗ trợ giải là Sở GDCK Singapore (SGX) và Cơ quan điều tiết kế toán và DN Singapore (ACRA).
Là giải thưởng đánh giá hoạt động DN niêm yết nói chung, Singapore Corporate Award chia ra các hạng mục gồm Hội đồng quản trị điều hành tốt nhất, CEO tốt nhất, CFO tốt nhất, Công ty thực hiện IR tốt nhất và BCTN tốt nhất.
Đối với hạng mục BCTN tốt nhất nói riêng, giải thưởng muốn khuyến khích sự giao tiếp với không chỉ cộng đồng nhà đầu tư mà còn cả với các cộng đồng khác như người lao động, nhà cung cấp, tổ chức tín dụng và xã hội “cao hơn yêu cầu pháp lý tối thiểu”. Giải thưởng có cả hạng mục cho công ty niêm yết năm đầu và quỹ tín thác.
Tại vòng sơ khảo, Ban tổ chức sẽ loại hồ sơ dựa trên việc BCTN đó có đầy đủ các nội dung cần có của một BCTN hay không, trong đó ngoài những nội dung cơ bản còn có một loạt nội dung mang tính kỹ thuật như thông tin về phương pháp đánh giá tính bền vững và hiệu quả hoạt động xã hội. Tại vòng đánh giá chi tiết, Ban tổ chức sẽ chấm từng nội dung, để đánh giá về mức độ trình bày rõ ràng, mức độ dồi dào và toàn diện thông tin, cũng như cách thiết kế và sự sáng tạo trong trình bày để lựa ra những báo cáo có điểm cao nhất.
Giải tại Canada của Hội kế toán công chứng Canada (CPA Canada)
Theo giới thiệu của CPA Canada, giải Corporate Reporting Awards là giải thưởng cấp quốc gia duy nhất công nhận các hoạt động xuất sắc trong báo cáo của DN, được Sàn giao dịch Toronto Stock Exchange tài trợ.
Nếu những giải thưởng IR khác chỉ tập trung vào các công ty niêm yết, thì Corporate Reporting Awards mở phạm vi ra cả các công ty quốc doanh. Cũng giống như IR Magazine, CPA sẽ xuất bản ấn phẩm bình luận và tổng kết về những công ty thắng cuộc sau mỗi lần trao giải.
Ngoài giải thưởng chung cuộc, mỗi ngành nghề như lĩnh vực truyền thông, lĩnh vực sản phẩm tiêu dùng, khối công ty đa ngành, lĩnh vực dịch vụ tài chính, công nghiệp và năng lượng, khai khoáng, bất động sản… sẽ có một công ty được trao giải.
Giải Best Practice Awards của Tổ chức quan hệ công chúng Anh (Investor Relation Society)
Investor Relations Society là một tổ chức thành viên được thành lập từ năm 1980, gồm xấp xỉ 650 thành viên là các công ty niêm yết ở Anh, các nước khác châu Âu và một số quốc gia. Phần lớn thành viên của hội này là các công ty thuộc chỉ số FTSE 100 và một nhóm lớn các công ty thuộc FTSE 250.
Giải Best Practice Awards của Hội, với lịch sử 14 năm, chia làm 2 nhóm giải: một nhóm lớn cho những công ty tự nộp hồ sơ tham gia giải và một nhóm nhỏ do cộng đồng đầu tư đề cử.
Tiêu chí chấm BCTN của Best Practice Awards nhấn mạnh vào công dụng thực tế của báo cáo - nghĩa là liệu nhà đầu tư và cộng đồng có thực sự sử dụng báo cáo đó như một phương tiện giao tiếp hiệu quả với công ty hay không. Điều đó được thể hiện rõ trong các tiêu chí mà Ban tổ chức công bố, trong đó có những tiêu chí như báo cáo có trình bày mối quan hệ rõ ràng giữa những nội dung trọng yếu và các nguồn thông tin tương thích hay không? Sự sáng tạo của báo cáo có mang đến “cảm giác” về văn hóa và giá trị của công ty hay không?
Giải thưởng kéo dài 6 tháng này của Investor Relation Society thậm chí đòi hỏi các công ty ứng viên nhiều hơn các giải khác: Những công ty tham dự sẽ phải viết một bản nghị luận để trình bày về báo cáo của công ty mình. Và mỗi công ty nộp phí 50 bảng Anh cho mỗi hạng mục dự giải!
Nhóm giải do cộng đồng đầu tư đề cử gồm 3 hạng mục: Cá nhân thực hiện hoạt động IR tốt nhất, Giám đốc IR tốt nhất và Công ty thực hiện IR tốt nhất. Ban tổ chức sẽ đăng tải phiếu điều tra trên website và cộng đồng đầu tư được tự mình đề cử công ty ưa thích.
Tinh thần về hiệu quả thực chất của hoạt động IR lại được Investor Relation Society thể hiện rất rõ trong phiếu điều tra của mình. “Chúng tôi không tìm những người làm việc cho những công ty có kết quả kinh doanh tốt nhất, mà tìm những cá nhân đã thể hiện nhiều kỹ năng nhất trong việc giao tiếp với thị trường và với đội ngũ quản trị”, mẫu điều tra cho hạng mục Cá nhân thực hiện hoạt động IR tốt nhất viết.
“Đây không phải là giải thưởng cho công ty có giá cổ phiếu tăng tốt nhất, mà là công ty đã truyền thông hiệu quả nhất với cổ đông của mình trong năm qua, cho dù đó là tin tốt hay xấu”, mẫu điều tra cho hạng mục Công ty thực hiện IR tốt nhất viết.