Hôm thứ Hai (26/2), Ủy ban Dịch vụ Tài chính Hàn Quốc (FSC) đã giới thiệu “Chương trình nâng cao giá trị doanh nghiệp” nhằm hỗ trợ lợi nhuận của cổ đông thông qua các ưu đãi bao gồm cả lợi ích về thuế.
Nền kinh tế lớn thứ tư châu Á đang nỗ lực nâng cao mức định giá thị trường chứng khoán vốn được xem là thấp hơn nhiều so với các quốc gia lớn khác, và các nhà phân tích gọi hiện tượng này là “chiết khấu của Hàn Quốc”.
Chương trình của FSC tương tự như chương trình của Nhật Bản - quốc gia đã thúc đẩy quản trị doanh nghiệp nhằm tăng lợi nhuận cho cổ đông cũng như lợi nhuận mạnh mẽ đã đưa thị trường chứng khoán Nhật Bản lên mức cao kỷ lục sau 34 năm.
Theo các nhà phân tích, mặc dù các biện pháp của Hàn Quốc tương tự như những biện pháp của Nhật Bản, nhưng có thể không mang lại thành công như vậy.
Vấn đề chaebol
Thị trường Hàn Quốc được tạo thành từ các tập đoàn được gọi là “chaebol”, là những tập đoàn toàn cầu lớn do gia đình sở hữu, thường do gia đình người sáng lập kiểm soát. Các chaebol đáng chú ý bao gồm Samsung Electronics, LG, SK và Hyundai.
Các chaebol cũng là một phần lý do đằng sau việc chiết khấu của Hàn Quốc, vì trong các cơ cấu thuộc sở hữu gia đình đa số này, các bên liên quan thiểu số có ít ảnh hưởng đến các quyết định chiến lược.
James Lim, nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại Dalton Investments cho biết: “Vấn đề chính khiến 'Chiết khấu của Hàn Quốc' tồn tại là do các cổ đông nắm quyền kiểm soát nhận được lợi ích không cân xứng… Hàn Quốc có nhiều công ty có cổ đông kiểm soát mạnh hơn so với Nhật Bản”.
Sự phản kháng từ cổ đông kiểm soát khiến cho việc thay đổi trở nên khó khăn và chậm chạp, nhưng nếu cơ quan chức năng thực hiện các biện pháp phù hợp với lợi ích của cả cổ đông kiểm soát cũng như cổ đông thiểu số thì chúng có thể được thực hiện nhanh hơn.
FSC đã yêu cầu các công ty niêm yết trên Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc “tự nguyện thiết lập và công bố các kế hoạch nâng cao định giá” như một phần trong nỗ lực nhằm mang lại sự minh bạch hơn và thúc đẩy lợi nhuận thị trường.
FSC sẽ đưa ra các hướng dẫn chi tiết và thiết lập một cổng web chuyên dụng vào tháng 6 để các công ty có thể tiết lộ kế hoạch của mình vào nửa cuối năm 2024.
Jonathan Pines, Giám đốc danh mục đầu tư khu vực châu Á ngoại trừ Nhật Bản tại Federated Hermes cho biết, có nhiều công ty do gia đình kiểm soát ở Hàn Quốc hiện đang thu được “lợi ích tài chính đáng kể từ hiện trạng pháp lý”.
“Hành vi dẫn đến giá cổ phiếu thấp của Hàn Quốc là có động cơ, và do đó việc tìm cách thuyết phục các gia đình kiểm soát ở Hàn Quốc ‘đối xử tốt’ với các cổ đông thiểu số khó có thể thành công”, ông cho biết.
Cần nhiều biện pháp hơn
Chính quyền Hàn Quốc đã tìm cách nới lỏng các yêu cầu đăng ký đối với các nhà đầu tư nước ngoài, hạn chế bán khống, kéo dài thời gian giao dịch và điều chỉnh ngày ghi nhận cổ tức, cùng nhiều hành động khác nhằm cải thiện định giá thị trường.
Nhưng các chuyên gia cho rằng, FSC cần phải nỗ lực phối hợp nhiều hơn để thúc đẩy thị trường một cách đáng kể.
Daniel Tan, Giám đốc danh mục đầu tư Grasshopper Asset Management cho biết: “Trong khi các sáng kiến mới nhất cho thấy Hàn Quốc đang đi đúng hướng, thì cần phải thực hiện các biện pháp lớn hơn để giải quyết các hoạt động của công ty thiên về kiểm soát các bên liên quan, thường là các gia đình sáng lập hơn là các cổ đông nhỏ hơn”.
Ông cho biết các biện pháp gần đây như thúc đẩy các công ty niêm yết thiết lập và công bố kế hoạch thúc đẩy định giá vẫn chủ yếu dựa vào nỗ lực tự nguyện, thay vì bị áp đặt như những thay đổi bắt buộc.
Các chuyên gia cho rằng cần phải thực hiện những cải cách có mục tiêu và mạnh mẽ để thị trường Hàn Quốc tiến gần đến mức phục hồi ở thị trường Nhật Bản.
“Chính quyền Hàn Quốc nên thực thi luật yêu cầu các giám đốc công ty phải chịu trách nhiệm nâng cao lợi nhuận của cổ đông thay vì họ chỉ trung thành với công ty”, ông Jonathan Pines cho biết.
Theo Daniel Tan, các công ty Hàn Quốc nên đề xuất kế hoạch tăng giá cổ phiếu lên ít nhất là giá trị sổ sách.
Tỷ lệ giá trên sổ sách (P/B) đo lường xem cổ phiếu của công ty có bị định giá thấp hay không, với số dưới 1 cho thấy giá cổ phiếu có thể thấp hơn giá trị hợp lý. Ví dụ, giá trị sổ sách của Samsung Electronics là 1,4, trong khi của Công ty Sản xuất Chất bán dẫn Đài Loan là 5,23 và của Apple là 37,8.
