Tỷ lệ lạm phát của Bitcoin hiện ở mức thấp
Ngày 20/4/2024, sự kiện được cộng đồng tiền điện tử mong chờ nhất, Bitcoin Halving đã diễn ra. Sự kiện diễn ra 4 năm 1 lần này được xem là dấu mốc quan trọng trong sự hình thành và phát triển của đồng Bitcoin. Theo đó, kể từ khi được nhân vật bí hiểm có biệt danh là Nakamoto Satoshi khai sinh ra Bitcoin, người này đã thêm vào một đoạn mã lệnh (code) để cứ sau 210.000 khối khai thác, phần thưởng dành cho các thợ đào sẽ giảm một nửa.
Tính từ thời điểm Bitcoin ra mắt công chúng lần đầu tiên vào năm 2009, Bitcoin đã trải qua tổng cộng 4 lần Halving, với lần thứ nhất được kích hoạt vào ngày 28/11/2012.
Ở lần gần nhất, sự kiện Halving được diễn ra tại block thứ 840.000. Dù phần thưởng trong block này đã bị chia nửa từ 6,25 Bitcoin xuống 3,125 Bitcoin, nhưng block 840.000 vẫn ghi nhận số tiền phí trả cho thợ đào lên đến hơn 37 Bitcoin, tương đương hơn 2,4 triệu USD.
“Cha đẻ” của Bitcoin từng lý giải, sự kiện Halving được tạo ra nhằm làm giảm tỷ lệ lạm phát của đồng tiền điện tử trong tương lai. Cụ thể, Bitcoin có nguồn cung giới hạn là 21 triệu đơn vị. Thuật toán Halving sẽ đảm bảo rằng, số lượng Bitcoin khai thác trên mỗi khối sẽ giảm theo thời gian, làm cho đồng tiền trở nên khan hiếm và đắt đỏ hơn.
Điều này đã được chứng minh khi áp dụng vào thực tế. Nếu như năm 2011, tỷ lệ lạm phát của Bitcoin là hơn 50% thì ở thời điểm hiện tại chỉ còn khoảng 1,7% (dữ liệu từ Glassnode).
Tác động của sự kiện “chia nửa” giảm dần theo thời gian
Theo ước tính của Coinshare, sau sự kiện Halving, chi phí trung bình mà các công ty lớn trên thế giới đang phải bỏ ra để đào 1 đồng Bitcoin vào khoảng 53.000 USD.
Giá Bitcoin không có nhiều biến động sau sự kiện Halving. Tuy nhiên, những diễn biến sau đó khiến giới đầu tư quan tâm. Theo thống kê, sau sự kiện “chia nửa”, giá Bitcoin rung lắc mạnh trước khi thiết lập đỉnh mới vào tháng thứ sáu cho đến tháng thứ tám tính từ ngày bắt đầu chu kỳ.
Trong 3 sự kiện Halving trước đây, giá Bitcoin dao động phổ biến trong biên độ 30 - 40%, sau đó thiết lập đỉnh mới trong vòng 480 ngày tính từ ngày “chia nửa”. Cụ thể hơn, trong đợt Halving năm 2012, 2016 và 2020, giá Bitcoin tăng lần lượt khoảng 93 lần, 30 lần và 8 lần từ mức giá trong ngày Halving cho tới đỉnh của chu kỳ. Tuy nhiên, ở lần thứ tư này, sự tham gia của các quỹ ETF Bitcoin giao ngay có thể khiến “truyền thống” bị thay đổi.
Ngày 11/1/2024, 11 quỹ ETF Bitcoin giao ngay tại Mỹ chính thức đi vào hoạt động. Tính đến hết tháng 3/2024, các quỹ này đã thu gom khoảng 220.000 Bitcoin, xấp xỉ 4% tổng lượng cung trên thị trường, với số tiền khoảng 14,2 tỷ USD. Hiện tại, các quỹ ETF Bitcoin đã thu hút hơn 56 tỷ USD tiền đầu tư vào Bitcoin, dẫn đầu là iShare Bitcoin Trust và Fidelity Wise Origin Bitcoin.
Dữ liệu trên Blockchain cho thấy, trung bình mỗi ngày, các quỹ ETF Bitcoin gom về khoảng 2.450 Bitcoin, trong khi các thợ đào chỉ khai thác được 900 Bitcoin mỗi ngày và sau sự kiện Halving vừa qua, con số này giảm xuống còn 450 Bitcoin.
Nhờ có sự tham gia của các quỹ đầu tư mà mức độ biến động giá của Bitcoin hiện thấp hơn nhiều so với trước đây, dưới mức 25%. Ở lần điều chỉnh “phần thưởng” gần nhất, giá Bitcoin biến động khoảng 15%.
Ông Paolo Ardoino, Giám đốc điều hành Tether nhận xét, tác động của sự kiện Halving đến giá Bitcoin đang giảm dần theo thời gian. Điều này là do hơn 19,5 triệu Bitcoin đã được khai thác và việc giảm sản xuất khối hiện ít tác động hơn so với khi giảm từ 50 Bitcoin xuống 25 Bitcoin. Mặt khác, sự kiện Halving vừa qua được nhiều nhà đầu tư chuẩn bị từ trước, nên những tác động sau này đã được phản ánh vào giá Bitcoin trên thị trường.
Trái chiều các dự báo giá Bitcoin
Trong báo cáo về triển vọng thị trường trong trung hạn, Fidelity Digital Assets đã điều chỉnh nhận định về xu hướng phát triển của Bitcoin từ “tích cực” xuống “trung lập”. Sau khi thiết lập mức đỉnh lịch sử mới trong quý I/2024, giá Bitcoin không còn rẻ trong bối cảnh áp lực bán trên thị trường đang tiềm ẩn. Theo các chuyên gia của Fidelity, giá Bitcoin hợp lý trong khoảng 60.000 - 70.000 USD/ Bitcoin. Trong khi đó, khoảng 99% địa chỉ ví của những nhà đầu tư dài hạn đều đang có lãi. Điều này có thể gây thêm áp lực bán ra thị trường bất kỳ lúc nào.
Mặc dù vậy, ông Chris Kuiper, Giám đốc nghiên cứu thị trường của Fidelity vẫn duy trì triển vọng tích cực của Bitcoin trong ngắn hạn, bởi chưa có chỉ báo tiêu cực nào xuất hiện. Ngoài ra, giá Bitcoin vẫn đang nằm trên “điểm giao cắt vàng” (golden cross), phía trên đoạn giao của đường trung bình động ngắn hạn (50 ngày) và đường trung bình động dài hạn (200 ngày). Đây là dấu hiệu cho thấy thị trường tiền điện tử vẫn ở trong xu hướng tăng.
Ngân hàng Standard Chartered có quan điểm tích cực hơn khi giữ nguyên dự báo về việc giá Bitcoin có thể đạt 150.000 USD/Bitcoin vào cuối năm 2024 và chạm mốc 200.000 USD/Bitcoin vào cuối năm 2025, nhờ các quỹ ETF Bitcoin và sự dịch chuyển dòng tiền từ các nhà đầu tư vàng sang Bitcoin. Các chuyên gia của Standard Chartered ước tính, danh mục phân bổ tài sản dài hạn của giới đầu tư trong thời gian tới sẽ là 80% vàng và 20% Bitcoin.
Ngược lại, các chuyên gia của JPMorgan cho rằng, giá Bitcoin sẽ giảm vì 3 lý do chính sau:
Thứ nhất, Bitcoin vẫn trong “vùng quá mua” (theo phân tích kỹ thuật, giá có thể sẽ sớm điều chỉnh).
Thứ hai, giá Bitcoin cao hơn so với mức giá mà JPMorgan kỳ vọng. Nếu so sánh với giá vàng, Bitcoin nên ở mức 45.000 USD/Bitcoin.
Thứ ba, giá Bitcoin vẫn cao hơn so với giá sản xuất sau sự kiện Halving (chi phí để tạo ra một đồng Bitcoin khoảng 42.000 USD, trong khi thị giá gần đây dao động quanh mức 64.000 USD).
Khai thác Bitcoin là quá trình tiêu tốn nhiều năng lượng. Các thợ đào sử dụng máy tính mạnh để xử lý hàng triệu phép tính mỗi giây nhằm nhận về phần thưởng Bitcoin. Chi phí đào Bitcoin có sự khác nhau ở từng nước, liên quan đến tiền điện, giá thuê mặt bằng, nhân công… Theo ước tính của Coinshare, chi phí trung bình mà các công ty lớn trên thế giới đang phải bỏ ra để đào 1 đồng Bitcoin vào khoảng 53.000 USD.
Không chỉ chi phí tăng, mà mức độ khó khi đào Bitcoin cũng ngày càng tăng. Công ty phân tích Galaxy dự báo, sau sự kiện “chia nửa” năm 2024 sẽ có khoảng 20% máy ASIC trên toàn mạng Bitcoin ngừng hoạt động, vì không đủ sức cạnh tranh trước các dàn máy đào thế hệ mới.
Ông Trần Huyền Dinh, Chủ nhiệm Uỷ ban Ứng dụng Fintech, Hiệp hội Blockchain Việt Nam cho rằng, phần thưởng từ đào Bitcoin giảm sẽ khiến các nhóm thợ đào Bitcoin nhỏ lẻ đứng trước áp lực phải rời bỏ thị trường. Chỉ có những đội thợ đào lớn, được trang bị máy móc tiên tiến và có hệ thống bảo mật mạnh mới có khả năng trụ lại.
Công ty phân tích thị trường 10x Research dự báo, giới thợ đào có thể bán ra khối lượng Bitcoin trị giá 5 tỷ USD trong thời gian tới để trang trải chi phí hoạt động.