Ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden và Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters.
Chiến dịch tranh cử của cựu Phó Tổng thống Joe Biden và đảng Dân chủ đang ngày càng tự tin trong cuộc đua vào Nhà Trắng nhưng cùng với cảm xúc đó, một nỗi lo sợ mơ hồ vẫn phủ bóng lên sự lạc quan này.
Hàng loạt cuộc khảo sát cho thấy ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden dẫn trước Tổng thống Trump mà trong một vài trường hợp, cựu Phó Tổng thống còn dẫn trước nhà lãnh đạo đương nhiệm ở tỷ lệ cách biệt tới 2 chữ số.
Tại những bang dao động, ông Biden cũng giành được nhiều sự ủng hộ hơn ông Trump. Cựu Phó Tổng thống ngày càng tin vào việc đảng Dân chủ sẽ giành đa số ghế trong Thượng viện, một khả năng mà các thành viên đảng Dân chủ chưa hề "mơ tới" cho tới thời gian gần đây.
Từng là một người gây quỹ thiếu sức hút nhưng hiện nay, mỗi ngày ông Biden thu hút được hàng triệu USD. Thậm chí, trong tháng 5, ứng viên đảng Dân chủ còn “đánh bại” Tổng thống Trump về khả năng gây quỹ với số tiền 80,8 triệu USD so với 74 triệu USD của ông Trump.
Trong khi đó, ngay trong năm bầu cử, Tổng thống Trump bị hàng loạt cuộc khủng hoảng bủa vây, từ đại dịch Covid-19 cho tới nền kinh tế lao dốc và tình trạng bất ổn xã hội leo thang.
Chính quyền ông Trump cũng thua nhiều vụ kiện quan trọng ở Tòa án tối cao trong khi cựu Cố vấn An ninh Quốc gia John Bolton chuẩn bị công bố một cuốn sách có nhiều chi tiết gây bất lợi cho ông Trump.
Theo nhà phân tích Matt Viser nhận định trên Washington Post, ông Trump đang ở vị thế yếu nhất trong nhiệm kỳ Tổng thống khi chỉ còn chưa đầy 5 tháng là cuộc tổng tuyển cử chính thức diễn ra.
Hình ảnh hội trường trống một nửa chỗ ngồi trong cuộc mít tinh vận động tranh cử hôm 20/6 của Tổng thống Trump ở Tulsa càng cho thấy sức hút suy giảm của nhà lãnh đạo Mỹ, người từng coi quy mô đám đông là một trong những thước đo của thành công.
Đảng Dân chủ lạc quan trong thận trọng
Tuy nhiên, với đảng Dân chủ, chính sự tự tin rằng họ đang làm tốt lại tạo ra những mối lo ngại sâu xa. Họ lo ngại rằng cuộc khủng hoảng Covid-19 với các lệnh hạn chế sẽ khiến việc bỏ phiếu trở nên khó khăn hơn.
Trong khi đó, số khác thì e ngại về chiến dịch làm sai lệch thông tin và nói rằng đảng Dân chủ đang đánh giá thấp khả năng của ông Trump trong việc thuyết phục các cử tri.
Một số thành viên cho rằng dường như đảng Dân chủ chưa hiểu hết về việc điều gì đã khiến các cử tri bỏ phiếu cho ông Trump trong lần tranh cử đầu tiên và bày tỏ lo ngại sự tự tin thái quá giống như cảm nhận cách đây 4 năm có thể khiến họ phải trả giá.
"Cảm giác hiện nay giống như năm 2016. Việc nghĩ rằng bạn chắc chắn sẽ chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống không phải một điều tốt, đặc biệt khi không ở trong bang của chúng ta, nơi mà chúng ta chứng kiến điều gì đã xảy ra lần trước", Andrew Werthmann, một thành viên trong Hội đồng thành phố ở Eau Claire, bang Wisconsin nhận định.
Chiến lược của ông Biden tin rằng con đường dẫn tới Nhà Trắng sẽ phải đi qua các bang ở vùng công nghiệp Trung Tây như Wisconsin, Michigan và Pennsylvania, 3 bang mà ứng viên đảng Dân chủ Hillary Clinton từng nhận thất bại trong năm 2016.
Tuy nhiên, đội ngũ của ông Biden ngày càng lạc quan hơn về kết quả tại những bang chưa từng được nghĩ tới như Arizona, Texas và Georgia.
Họ có mục tiêu kép là vừa cố gắng thu hút các cử tri da màu ở các đô thị lớn, vừa tìm kiếm sự ủng hộ từ các cử tri học đại học ở vùng ngoại ô với tỷ lệ lớn hơn số lượng cử tri từng ủng hộ bà Hillary Clinton.
"Chúng ta phải luôn chạy đua như thể mình bị dẫn trước mặc dù sự thật là chúng ta không hề bị bỏ lại phía sau. Đừng quan tâm tới các cuộc khảo sát cho thấy chúng ta dẫn trước 2 điểm, 5 điểm hay thậm chí 10 điểm. Suy nghĩ như vậy là điều tốt cho chúng ta", đồng chủ tịch chiến dịch tranh cử của ông Biden, nghị sĩ Cedric L. Richmond cho hay.
Plouffe, người từng điều hành chiến dịch tranh cử đầu tiên của ông Obama cũng cảnh báo rằng đảng Dân chủ nên nghĩ tới việc ông Trump sẽ giành lại sự ủng hộ giữa bối cảnh các chiến dịch tranh cử đang được đẩy mạnh và cử tri bắt đầu chú ý hơn tới cuộc bầu cử.
"Tôi có một chút lo ngại rằng mọi người đang quá hào hứng với những con số trên. Tuy nhiên, khi bạn nhìn vào kết quả cuối cùng của những lá phiếu này trong Ngày Bầu cử, bạn sẽ thấy một vài tỷ lệ sít sao”, Plouffe nhận định.
Rõ ràng kể cả khi ông Biden đang làm tốt hơn bà Hillary Clinton về tỷ lệ ủng hộ so với ông Trump trong các cuộc khảo sát nhưng sự thận trọng không bao giờ là thừa, nhất là trong một môi trường đầy biến động và khó đoán định như cuộc bầu cử Mỹ.
Đến nay, một thực tế không thể phủ nhận là ông Biden vẫn chưa thể thu hút sự ủng hộ từ những người Mỹ Latin - khối cử tri đang phát triển nhanh chóng, trong khi các cử tri da màu trẻ tuổi vẫn nhìn nhận về ông với thái độ hoài nghi.
Donald Trump thì khác. Ông vẫn giữ được cơ sở cử tri ủng hộ vững chắc. Cách đây 2 tuần, báo cáo về tỷ lệ thất nghiệp thấp hơn dự báo đã đem đến những tín hiệu tích cực cho nền kinh tế, một khía cạnh mà ông Trump vẫn tiếp tục dẫn trước ông Biden.
Chiến thuật của ông Biden
Hiện nay, ông Biden đang nhận được những yếu tố hỗ trợ "thiên thời, địa lợi". Không giống như năm 2016, năm nay, Tổng thống Trump vẫn chưa tìm ra một thông điệp tạo được tiếng vang trong lòng các cử tri.
Ngoài ra, nhà lãnh đạo Mỹ không chỉ vấp phải sự giận dữ chưa từng có tiền lệ từ đảng Dân chủ mà còn đối mặt với một "cuộc nổi dậy" trong chính đảng Cộng hòa khi một số thành viên trong đảng thành lập các mạng lưới chống Trump nhằm lan truyền các quảng cáo chống lại ông.
Ngày 18/6, ông Biden đã khởi động một chiến dịch quảng cáo trị giá 15 triệu USD nhắm vào nhiều bộ phận cử tri ở các bang dao động.
Một số quảng cáo sẽ phát sóng trên Fox News và trong suốt giải đua ô tô NASCAR nhằm giành lại lá phiếu từ các cử tri đã ủng hộ cựu Tổng thống Obama nhưng sau đó chuyển sang bỏ phiếu cho ông Trump cách đây 4 năm.
Các quảng cáo bằng tiếng Tây Ban Nha và tiếng Anh cũng sẽ phát sóng ở các địa điểm quan trọng tại Florida, nơi mà chiến dịch của Tổng thống Trump có kế hoạch tổ chức các cuộc mít tinh vận động tranh cử.
Các thành viên đảng Dân chủ tại một số bang chủ chốt tin rằng Tổng thống Trump có khả năng xây dựng được bộ phận cử tri "không thể lay chuyển được".
Theo quan điểm của họ, chìa khóa để ông Biden giành chiến thắng trong phần còn lại của chặng đua vào Nhà Trắng là kêu gọi sự ủng hộ từ các cử tri đảng Dân chủ đã không đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử năm 2016.
"Ông ấy (Trump-ND) có một nền tàng cử tri rất trung thành và nhiệt huyết. Tuy nhiên, chỉ dựa trên bộ phận cử tri này thì tôi cho là không đủ.
Kế hoạch của ông ta là khiến cho các cử tri đảng Dân chủ và các cử tri độc lập tự mãn với suy nghĩ rằng đằng nào tình hình cũng sẽ không thay đổi. Đó là mối đe dọa lớn nhất", Brandon Dillon - cựu chủ tịch đảng Dân chủ ở bang Michigan đánh giá.
Chiến dịch của ông Biden bắt đầu hợp tác chặt chẽ hơn với các thành viên đảng Dân chủ ở các bang và dự tính sẽ có khoảng 600 nhà tổ chức thực địa làm việc ở các bang chiến trường vào đầu tháng sau.
Chỉ riêng trong tuần vừa qua, chiến dịch này đã tổ chức 39 sự kiện ở các bang Wisconsin, Florida, Arizona và Michigan.
Một số thành viên đảng Dân chủ vẫn lo ngại về việc ông Biden thiết tầm nhìn và đặt câu hỏi rằng việc ứng viên này chỉ trích phong trào "Ngừng cấp ngân sách cho cảnh sát" liệu có khiến ông trở nên xa lạ với những đám đông biểu tình trên đường phố hay không.
Tuy nhiên nhiều thành viên khác trong đảng Dân chủ cho rằng đây không phải là vấn đề. Họ nói rằng với những bộ phận cử tri ôn hòa, hành động của ông Biden đủ để cho thấy ông là một ứng viên phù hợp.
"Tôi không cố gắng thuyết phục mọi người thích ông ấy. Tôi chỉ nỗ lực thuyết phục mọi người bỏ phiếu cho ông ấy", Khary Penebaker, một thành viên trong Ủy ban Toàn quốc đảng Dân chủ ở bang Wisconsin chia sẻ.
Tại bang Texas, bang mà ông Trump từng giành chiến thắng khi dẫn trước 9 điểm, cuộc khảo sát gần đây của Quinnipiac cho thấy ông Trump bị dẫn trước 1 điểm. Chiến dịch của ông Biden cũng xác định Texas là một bang chiến địa quan trọng.
"Texas là một quan chiến địa quan trọng trong chiến dịch tranh cử năm 2020 của chúng ta. Tôi nghĩ chúng ta thực sự có cơ hội biến bang này thành bang xanh bởi những điều chúng ta đã đạt được ở đây", ông Biden phát biểu trong buổi họp trực tuyến của Đảng Dân chủ bang Texas cách đây 2 tuần.
Những nỗ lực trong chiến dịch của ông Biden ở các bang chủ chốt đã cho thấy cựu Phó Tổng thống đang nỗ lực tránh đi vào "vết xe đổ" của bà Hillary Clinton.
Nghị sĩ Ruben Gallego bày tỏ sự lạc quan rằng ông Biden sẽ là ứng viên đảng Dân chủ đầu tiên giành chiến thắng tại bang Arizona kể từ khi ông Bill Clinton làm được điều này năm 1996.
"Thời gian đang cạn dần. Cuộc bầu cử này không phải chấm dứt vào tháng 11. Nó sẽ chấm dứt vào đầu tháng 10, khi các cuộc bỏ phiếu sớm bắt đầu diễn ra ở phần lớn các bang dao động".
"Nếu Trump bằng cách nào đó không thay đổi chiến lược và bản thân ông ấy vào đầu tháng 10, ông ấy sẽ gặp những vấn đề nghiêm trọng. Ông ấy từng chiến thắng năm 2016 nhưng có thể đó chỉ là sự ăn may, chứ không phải một xu hướng", Ruben Gallego đánh giá.
