Cuộc khủng hoảng nợ lan rộng tại các công ty bất động sản là một lời cảnh báo cho các nhà hoạch định chính sách vì vận may của ngành thép sẽ có tác động đáng kể đối với nền kinh tế Trung Quốc, trong khi xi măng, thủy tinh và các thiết bị gia dụng đều dễ bị ảnh hưởng bởi nhu cầu giảm.
Giá thép đã giảm so với mức cao kỷ lục hồi đầu năm do nhu cầu từ hoạt động xây dựng giảm bớt, vốn chiếm hơn một nửa lượng tiêu thụ kim loại, trong khi giá cổ phiếu của các nhà sản xuất thép cũng bị ảnh hưởng.
Sự nhạy cảm của thép đối với các dòng tiền và trong lĩnh vực xây dựng và sản xuất khiến thép trở thành một yếu tố được theo dõi chặt chẽ đối với nền kinh tế Trung Quốc vốn đã bắt đầu tăng trưởng chậm lại từ quý II năm nay.
Đánh vào hoạt động thép, các nhà phát triển bất động sản đã hạn chế đầu tư vào các dự án để tiết kiệm tiền mặt vì lĩnh vực bất động sản đang bị siết chặt bởi các quy định vay nợ chặt chẽ hơn, đáng chú ý nhất là Tập đoàn Evergrande.
Qi Xiaoliang, một nhà kinh doanh thép có trụ sở tại Bắc Kinh cho biết: "Chúng tôi thường dự trữ các sản phẩm thép vào mùa Đông với giá tương đối thấp hơn và bán chúng sau kỳ nghỉ năm mới khi lượng tiêu thụ trở lại. Nhưng chúng tôi đang cầm cự trong năm nay".
“Thị trường bất động sản vẫn còn nhiều bất ổn cho năm 2022 và tình hình dự kiến sẽ không thể đảo ngược hoàn toàn trong vòng 6 đến 12 tháng nữa”, ông nói thêm.
Trong quý IV/2021, thị trường bất động sản bị ảnh hưởng nặng nề hơn khi sự bất ổn trong lĩnh vực này làm rung chuyển tâm lý người mua vốn đã yếu, với nguồn cung nhà ở chưa bán được tại 100 thành phố lớn nhất của Trung Quốc đạt mức cao nhất trong 5 năm vào tháng 11.
Nhu cầu mua nhà dự kiến sẽ giảm hơn nữa vào năm 2022, ảnh hưởng đến các nhà sản xuất sản phẩm gia dụng ở hạ nguồn.
Sản xuất xi măng cũng đã giảm khoảng 16% trong giai đoạn từ tháng 9 tới tháng 11 so với cùng kỳ và thấp hơn so với cùng kỳ năm 2017 và 2019. Nhu cầu về máy xúc đất cũng đã giảm trong những tháng gần đây.
Tác động lan tỏa ngày càng lớn của sự suy thoái trong lĩnh vực bất động sản cũng được nhìn thấy ở những nơi khác. Trong ngành công nghiệp thiết bị gia dụng, sản lượng tủ lạnh hàng tháng đã giảm từ tháng 5 đến tháng 11 so với cùng kỳ năm trước.
Tình hình thay đổi đối với các nhà sản xuất thép
Các nhà sản xuất thép nằm trong số những doanh nghiệp hoạt động tốt nhất của toàn bộ nền kinh tế Trung Quốc trong ba quý đầu năm 2021, với 28 doanh nghiệp niêm yết lớn của Trung Quốc thu về hơn 106 tỷ nhân dân tệ (16,61 tỷ USD) lợi nhuận ròng, tăng 174% so với cùng kỳ năm ngoái và cao hơn 129% so với năm 2019.
Nhưng thời kỳ bùng nổ trong lĩnh vực thép đã qua. Tình trạng tê liệt từng xảy ra với ngành xây dựng khổng lồ của Trung Quốc đang gây ra sự suy giảm hiếm hoi trong hoạt động xây dựng trên toàn quốc.
Việc xây dựng mới bắt đầu theo diện tích sàn đã thu hẹp trước đó kể từ tháng 7 - khoảng thời gian giảm dài nhất kể từ năm 2015.
Sự suy thoái trong lĩnh vực bất động sản đã làm giảm sản lượng thép thô hàng tháng của Trung Quốc hơn 20% kể từ tháng 9.
Sau khi tăng gần 90% vào giữa tháng 9, chỉ số CSI theo dõi cổ phiếu đã giảm 27% kể từ tháng 9, trong khi giá hợp đồng tương lai thép cây và thép cuộn tại Trung Quốc lần lượt giảm 24% và 31% so với mức đỉnh lịch sử.
Khi cổ phiếu của các nhà sản xuất thép lao dốc, các nguyên liệu đầu vào quan trọng được sử dụng trong sản xuất thép cũng giảm, với giá quặng sắt kỳ hạn của Sở giao dịch hàng hóa Đại Liên giảm hơn 45% so với mức kỷ lục vào tháng 5.
Bên cạnh đó, lợi nhuận gộp đối với thép thanh vằn đã bắt đầu có xu hướng giảm so với mức đỉnh vào cuối tháng 9.
Các lĩnh vực liên quan đến bất động sản là lĩnh vực đóng góp lớn nhất cho nền kinh tế Trung Quốc, chiếm 28% GDP vào năm 2021 đã giảm so với mức đỉnh gần đây là 35% vào năm 2016.
Theo Moody's, tỷ trọng GDP đóng góp trực tiếp từ bất động sản là 7% và đóng góp gián tiếp từ xây dựng và thông qua các lĩnh vực dọc theo chuỗi cung ứng như máy móc và thiết bị là 21%.
Một công ty tư vấn trong ngành của chính phủ Trung Quốc dự báo nhu cầu thép của Trung Quốc sẽ giảm 0,7% vào năm 2022, sau khi dự kiến giảm 4,7% trong năm nay.
Các nhà phân tích của Fitch Solutions đã viết trong một lưu ý gần đây cho khách hàng rằng bất kỳ những hạn chế trong lĩnh vực tín dụng cũng có thể làm giảm nhu cầu đối với kim loại được sử dụng trong xây dựng vì các nhà phát triển mất khả năng thanh toán cho nguyên liệu thô với giá cao.
Nếu việc thu hẹp chi tiêu cho xây dựng tiếp tục kéo dài, điều đó sẽ ảnh hưởng đến các nhà sản xuất thiết bị, vốn là bộ phận quan trọng của cơ sở sản xuất quan trọng của Trung Quốc.
Frederic Neumann, đồng Trưởng bộ phận Nghiên cứu Kinh tế châu Á tại HSBC cho biết: “Xây dựng bất động sản đã trở thành động lực của nền kinh tế Trung Quốc trong hơn hai thập kỷ. Với việc hoạt động xây dựng có thể sẽ tiếp tục suy giảm trong một thời gian, tăng trưởng chắc chắn sẽ chuyển xuống còn một hoặc hai số”.
