Những khiếu nại liên quan tới kênh bancassurance có xu hướng tăng trong 2 năm gần đây.
Phản hồi sớm, một tiền lệ tốt
Có phản hồi sớm nhất tới các cơ quan truyền thông sau khi kết luận thanh tra việc bán bảo hiểm qua ngân hàng (bancassurance) tại 4 doanh nghiệp nhân thọ được Bộ Tài chính công bố (ngày 30/6/2023), vào ngày 6/7/2023, MB Ageas Life công bố đã hoàn thành việc nộp thuế bổ sung - một trong những nội dung quan trọng mà cơ quan thanh tra yêu cầu. Trong báo cáo, hãng bảo hiểm này cũng cam kết khắc phục các tồn tại ngay trong tháng 7 này.
Trả lời truyền thông, đại diện MB Ageas Life cho biết, doanh nghiệp đã nhanh chóng rà soát và quyết liệt giải quyết những tồn tại mà kết luận thanh tra đã chỉ ra. Do đó, vào ngày 5/7/2023, MB Ageas Life đã gửi báo cáo kế hoạch khắc phục tới Bộ Tài chính trước thời hạn được yêu cầu là ngày 15/8/2023, trong đó hầu hết tồn tại được nêu ở kết luận thanh tra đã được giải quyết.
Chẳng hạn, các trường hợp vi phạm của đại lý bảo hiểm cá nhân ghi nhận đều đã được MB Ageas Life chủ động xử lý dứt điểm ngay tại thời điểm phát hiện. Từ đầu năm 2023, MB Ageas Life đã ban hành và thực hiện cơ chế chi trả thù lao mới đối với lực lượng đại lý cá nhân, đảm bảo các khoản chi trả gắn với chỉ tiêu năng suất, chất lượng và hiệu quả công việc của đội ngũ này.
Trước đó, năm 2022, MB Ageas Life chủ động loại bỏ toàn bộ các chi phí triển khai chương trình thi đua cho chi nhánh và nhân viên của các đại lý tổ chức đã được thực hiện trước thời điểm thanh tra. Đồng thời, kể từ sau cuộc thanh tra, Công ty đã ngay lập tức dừng triển khai các chương trình thi đua này… MB Ageas Life cam kết sẽ nỗ lực hoàn thành các giải pháp ngay trong tháng.
Bên cạnh tồn tại trong khâu tư vấn, kết luận thanh tra cũng chỉ ra các vấn đề trong khâu hạch toán chi phí cho kênh bancassurance tại Prudential Việt Nam - một doanh nghiệp bảo hiểm khác nằm trong đợt thanh tra vừa qua. Cụ thể, trong kết luận thanh tra, Bộ Tài chính đề nghị Tổng giám đốc Prudential Việt Nam thực hiện xử lý tài chính đối với kỳ kế toán năm 2021: Hạch toán giảm chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2021 số tiền hơn 740 tỷ đồng. Ngoài ra, phải rà soát việc thực hiện biểu phí sản phẩm bảo hiểm tín dụng (bảo hiểm nhân thọ tử kỳ với số tiền giảm dần, Bảo Tín Hưng Gia), đảm bảo thực hiện đúng biểu phí đã được Bộ Tài chính phê chuẩn…
Trả lời trong thông cáo báo chí phát đi ngay sau khi kết luận thanh tra được công bố, ông Phương Tiến Minh - Tổng giám đốc Prudential Việt Nam cho biết, những vấn đề liên quan đến quản lý chất lượng đại lý được đề cập tới đã được xử lý theo quy định nội bộ của Công ty tại thời điểm năm 2021. Đây cũng chính là cơ hội để Prudential Việt Nam tiếp tục hoàn thiện quy trình nội bộ nhằm đảm bảo thượng tôn pháp luật. Công ty cam kết tập trung vào chất lượng dịch vụ, phát triển lành mạnh và bền vững mảng kinh doanh bảo hiểm qua ngân hàng.
Cũng bị chỉ ra những tồn tại trong việc hạch toán các khoản chi phí liên quan đến hoạt động bancassurance với tổng số tiền là hơn 174 tỷ đồng, nhưng kết luận thanh tra đánh giá: “Về cơ bản, các quy trình do BIDV Metlife ban hành quy định các nội dung liên quan đến hoạt động đại lý bảo hiểm nói chung và đại lý bảo hiểm thuộc kênh phân phối qua BIDV nói riêng đáp ứng quy định pháp luật”.
Đối với Sun Life Việt Nam, trong đợt thanh tra vừa qua, Bộ Tài chính đã chỉ ra nhiều trường hợp đại lý bảo hiểm, nhân viên ngân hàng hợp tác với hãng bảo hiểm này không thực hiện đúng quy định trong quá trình triển khai bán bảo hiểm, việc thực hiện hạch toán giảm doanh thu đối với một số hợp đồng bảo hiểm có yêu cầu hủy bỏ chưa đúng quy định về hạch toán và hạch toán các khoản chi phí, doanh thu liên quan đến hoạt động bancassurance là chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2021 chưa đúng quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm cũng như quy định pháp luật về thuế với tổng số tiền hơn 600 tỷ đồng...
Trong văn bản phúc đáp, Sun Life Việt Nam trả lời khá ngắn gọn với việc ghi nhận những nỗ lực của Bộ Tài chính trong việc rà soát, đánh giá và đưa ra các khuyến nghị giúp cho Công ty hoàn thiện hơn nữa trong hoạt động kinh doanh.
Dù thông tin các doanh nghiệp bảo hiểm phát đi đều nhấn mạnh rằng, đây là cuộc thanh tra chuyên đề về hoạt động kinh doanh bảo hiểm qua ngân hàng, thuộc kế hoạch thanh tra - kiểm tra định kỳ doanh nghiệp bảo hiểm năm 2022 của Bộ Tài chính và theo thông tin từ Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV), hoạt động thanh tra này không liên quan đến những khiếu nại của khách hàng đối với kênh bán qua ngân hàng trên thị trường thời gian qua, nhưng qua đây, nhiều sai phạm của doanh nghiệp bảo hiểm đã được phát hiện và gần như là lần đầu tiên được công bố công khai trên toàn thị trường. Đây là một tiền lệ tốt buộc các doanh nghiệp bảo hiểm phải thường xuyên chủ động kiểm tra, rà soát lại hoạt động kinh doanh của mình, qua đó gia tăng tính minh bạch cho thị trường.
Toàn bộ đã rà soát, chấn chỉnh hoạt động
Đến nay, toàn bộ doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ đã tiến hành rà soát và chấn chỉnh lại hoạt động kinh doanh, kể cả những doanh nghiệp không nằm trong diện thanh tra cũng đã rà soát và đưa ra giải pháp quản lý, quản trị tốt hơn.
Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam, đến nay, toàn bộ doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ đã tiến hành rà soát và chấn chỉnh lại hoạt động kinh doanh, kể cả những doanh nghiệp không nằm trong diện thanh tra cũng đã rà soát và đưa ra giải pháp quản lý, quản trị tốt hơn.
Cụ thể, ngày 19/6/2023, lãnh đạo Cục Quản lý và Giám sát bảo hiểm đã họp với Hiệp hội và các lãnh đạo doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ về kết quả thực hiện các nội dung yêu cầu rà soát, chấn chỉnh hoạt động.
Dẫn thông tin từ các doanh nghiệp bảo hiểm, IAV cho biết, trước khi diễn ra cuộc họp, toàn bộ 19/19 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ (đạt tỷ lệ 100%) đã gửi báo cáo tới Cục Quản lý và Giám sát bảo hiểm về kết quả thực hiện rà soát hợp đồng đại lý bảo hiểm và tăng cường kiểm soát hoạt động của các đại lý, nâng cao chất lượng phục vụ khách hàng, đặc biệt sau những lùm xùm liên quan tới kênh bancassurance thời gian gần đây.
Theo đó, nhằm tiếp tục tăng cường kiểm soát chất lượng hoạt động của đại lý bảo hiểm, đảm bảo hoạt động đại lý bảo hiểm tuân thủ đúng quy định của Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, các doanh nghiệp đã thực hiện rà soát các hợp đồng đại lý bảo hiểm đã ký với các tổ chức, cá nhân, đảm bảo hoạt động đại lý được ủy quyền trong hợp đồng phù hợp với quy định tại Khoản 5, Điều 4 của luật này.
Các doanh nghiệp bảo hiểm đã rà soát lại, kiểm soát hoạt động của các tổ chức, cá nhân hoạt động đại lý bảo hiểm của mình, bảo đảm đáp ứng quy định tại Khoản 2, Điều 125 - Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022. Trong đó, đặc biệt lưu ý điều kiện đối với tổ chức hoạt động đại lý bảo hiểm phải có nhân viên trực tiếp thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm đáp ứng các điều kiện quy định...
“Đợt thanh tra hoạt động kinh doanh bảo hiểm qua ngân hàng tại 4 doanh nghiệp nhân thọ vừa qua chỉ là bước đầu và có lẽ sẽ còn nhiều cuộc thanh tra tương tự được thực hiện trong thời gian tới. Điều này buộc các doanh nghiệp phải chủ động hơn trong việc rà soát và hoàn thiện các hoạt động quản lý, kinh doanh và phục vụ khách hàng, góp phần hạn chế các khiếu nại của khách hàng về sản phẩm, dịch vụ, từ đó thúc đẩy thị trường phát triển ổn định, bền vững hơn”, lãnh đạo IAV nhìn nhận.
