Mạnh Vãn Chu tại Vancouver ngày 12/12. Ảnh:AP.
Tháng 8/2013, giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu gặp các quản lý của ngân hàng HSBC để làm điều quá quen thuộc với các lãnh đạo doanh nghiệp: thuyết trình bằng PowerPoint, theo SCMP.
Nhưng theo Mỹ, bài thuyết trình này không hề bình thường: nó là công cụ lừa gạt được thiết kế để giúp Huawei né lệnh trừng phạt của Mỹ và EU đối với Iran.
Huawei đã là khách hàng của HSBC từ năm 2009. Năm 2013, ngân hàng này lo ngại khi một bài báo của Reuters tiết lộ rằng Huawei, thông qua công ty con Skycom, đã làm ăn bí mật ở Iran, vi phạm lệnh trừng phạt với nước này. HSBC không muốn gặp rắc rối với các công tố viên Mỹ vì họ từng phải trả 1,9 tỷ USD để tránh cáo trạng của Mỹ về tội rửa tiền vào năm 2012.
Bài thuyết trình tập trung vào mối quan hệ giữa Mạnh và Huawei với Skycom Tech Co, công ty Hong Kong đã làm việc với Huawei ở Iran. Bà Mạnh đích thân "thể hiện với ngân hàng rằng Huawei và Skycom tách biệt với nhau", John Gibb-Carsley, luật sư của chính phủ Canada đại diện cho Mỹ, cho biết.
"Thực tế, chúng không hề tách biệt. Skycom là Huawei. Đây là mấu chốt trong những tuyên bố sai lệch của bà Mạnh", ông nói thêm.
Bà Mạnh thuyết trình bằng tiếng Trung và hỗ trợ bà là một phiên dịch viên tiếng Anh. HSBC sau đó yêu cầu bà gửi bản dịch tiếng Anh và bà chuyển cho họ vào tháng 9/2013.
Bài thuyết trình nói rằng "Huawei tuân thủ nghiêm ngặt các luật, quy định và lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc, Mỹ và EU khi hoạt động tại Iran. Mối quan hệ giữa Huawei với Skycom chỉ là hợp tác kinh doanh bình thường".
Tài liệu nhấn mạnh Skycom là "đối tác kinh doanh làm việc với Huawei về bán hàng và dịch vụ tại Iran". "Huawei từng là cổ đông của Skycom và tôi từng là thành viên của hội đồng quản trị Skycom", Mạnh Vãn Chu nói tại cuộc họp với HSBC. Điều đó nhằm "giám sát tốt hơn đối tác và giúp Skycom tuân thủ tốt hơn các yêu cầu về mặt quản lý".
Tuy nhiên, các chiến lược đó không còn cần thiết vì "Huawei sẽ kinh doanh tại Iran thông qua công ty con ở địa phương", Mạnh khẳng định. "Huawei đã bán hết cổ phần trong Skycom và tôi cũng rời bỏ vị trí trong hội đồng quản trị Skycom".
Trong khi đó, Mỹ nói rằng Skycom thực tế hoạt động với tư cách là chi nhánh tại Iran của Huawei. Mạnh và các đại diện khác của Huawei đã liên tục nói dối. Mục đích của việc này là để giúp Huawei có thể chuyển hàng trăm triệu USD ra khỏi Iran và các nước bị trừng phạt khác thông qua các ngân hàng, bao gồm HSBC.
Trong khi Mỹ cho rằng bài thuyết trình là hành vi lừa gạt của bà Mạnh, các luật sư bào chữa cho bà bác bỏ điều này, nhấn mạnh rằng nó được soạn thảo bởi bộ phận pháp lý của Huawei chứ không phải cá nhân bà Mạnh. David J. Martin, luật sư của Mạnh, cũng nói tại phiên điều trần ngày 7/12 rằng "việc cho rằng bản thuyết trình PowerPoint năm 2013 đã khiến HSBC tiếp tục cung cấp dịch vụ tài chính là vô lý".
Tuy nhiên, Mỹ nhấn mạnh Mạnh Vãn Chu không chỉ tự mình diễn thuyết mà cả văn bản thuyết trình và lời diễn giải của bà đều sử dụng ngôi thứ nhất, cho thấy Mạnh có am hiểu cá nhân về sự thật đằng sau các phát biểu.
Trong khi bài thuyết trình của Mạnh mô tả mối quan hệ giữa Huawei và Skycom là "hợp tác" thì Mỹ nhấn mạnh "Huawei không hợp tác với Skycom; Skycom hoàn toàn được kiểm soát bởi Huawei".
HSBC đã tin tưởng vào bài thuyết trình của Mạnh Vãn Chu và tiếp tục thực hiện các giao dịch cho Huawei. Biên bản cuộc họp ủy ban quản trị rủi ro của HSBC nhắc đến tuyên bố của Mạnh rằng Huawei đã bán cổ phần ở Skycom năm 2009 và bà Mạnh đã từ chức trong hội đồng quản trị của Skycom tháng 4/2009. Vì vậy, ủy ban đồng ý tiếp tục duy trì quan hệ với Huawei. (Skycom sau này giải thể vào năm 2017).
Tuy nhiên, những người khác ở HSBC không bị thuyết phục. Ngày 15/4/2015, ủy ban quản trị rủi ro của ngân hàng họp tại New York để quyết định có nên thực hiện giao dịch cho công ty con của Huawei tại Mỹ hay không. Các tuyên bố của Mạnh Vãn Chu được nhắc đến nhưng ủy ban cuối cùng quyết định từ chối hợp tác.
Công tố viên liên bang Mỹ kết luận rằng Huawei bí mật kiểm soát Skycom và sử dụng nó để lách các lệnh trừng phạt quốc tế với Iran năm 2009-2014. Hồi tháng 8, thẩm phán liên bang ở Brooklyn ký lệnh bắt Mạnh Vãn Chu và bà bị Canada giữ vào ngày 1/12. Mạnh đã được tòa Canada cho tại ngoại trong thời gian chờ quyết định về việc dẫn độ sang Mỹ.
Bài thuyết trình năm 2013 của Mạnh Vãn Chu trước HSBC "chứa nhiều thông tin sai lệch về bản chất công việc kinh doanh của Huawei", lá thư mà các công tố viên Brooklyn gửi cho đối tác Canada có đoạn viết.
