70% người dân toàn cầu cần thị thực khi đi du lịch, con số này đã giảm xuống còn 64% vào năm 2010 và 60% vào năm 2013
Tạo thuận lợi cho du lịch là một trong những ưu tiên hàng đầu trong khuôn khổ hợp tác của các tổ chức Thương mại thế giới (WTO), diễn đàn hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á ( ASEAN), Tiểu vùng Sông Mekong mở rộng (GMS)…
Việc tạo thuận lợi cho du lịch, đơn giản hoá chính sách thị thực và miễn thị thực được xem như là biện pháp quan trọng, không chỉ tăng số lượng khách du lịch mà còn thúc đẩy thương mại, trao đổi văn hoá và đầu tư. Đây cũng là một trong những vấn đề nóng được đưa ra bàn tại Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam giữa kỳ 2015 vừa diễn ra mới đây.
Theo Tổ chức Du lịch Thế giới (UNWTO), chính sách thị thực nhập cảnh là một trong các chính sách của chính phủ có tác động lớn nhất đến dòng chảy du lịch quốc tế. Khách du lịch quốc tế sẽ phải cân nhắc đến vấn đề thủ tục xin thị thực như một khoản chi phí tăng thêm cả về thời gian và tiền bạc. Nếu chi phí cho một điểm đến vượt quá ngân sách dành cho du lịch, họ sẽ không đến địa điểm đó mà thay vào đó là một địa điểm thuận tiện hơn.
Theo báo cáo của Nhóm Công tác du lịch thuộc Diễn đàn doanh nghiệp Việt Nam (VBF), du khách đến từ các thị trường tiềm năng ở xa thường có xu hướng kết hợp nhiều điểm đến khác nhau trong chuyến đi của họ.
Ví dụ, khách đến từ châu Âu và Mỹ khi đến thăm Campuchia, Thái Lan và Malaysia thường cũng muốn đến thăm Việt Nam. Tuy nhiên, thủ tục thị thực bất tiện có thể làm cho họ từ bỏ ý muốn đến thăm Việt Nam.
Đơn cử, trong năm 2014, Thái Lan đã đón 24,8 triệu lượt khách quốc tế và miễn thị thực và lệ phí thị thực cho công dân đến từ 61 quốc gia, trong đó 49 nước nhân được miễn thị thực đơn phương. Cùng lúc Malaysia đã đón 27,4 triệu lượt khách quốc tế và miễn thị thực cho 155 quốc gia bao gồm 85 quốc gia miễn thị thực đơn phương.
Tương tự như vậy, Singapore đã đón 15,1 triệu lượt khách quốc tế và Singapore đã cấp miễn thị thực nhập cảnh cho công dân của 150 quốc gia trong đó 82 quốc gia được miễn thị thực đơn phương.
Ông Ken Atkinson- Nhóm công tác Du lịch cho rằng, trong một báo cáo mới được công bố của UNWTO và WTTC đã nhấn mạnh rằng, Việt Nam có tiềm năng đẩy mạnh số lượng khách du lịch đến tăng từ 8% đến 18% nếu Việt Nam tạo thêm nhiều thuận lợi cho việc cấp thị thực (ví dụ như thị thực tại điểm đến).
Theo ông Ken Atkinson, lý do phản đối thông thường đối với việc loại bỏ hoặc nới lỏng các yêu cầu về thị thực là sự tụt giảm doanh thu từ lệ phí cấp thị thực. Tuy nhiên, theo Nhóm công tác du lịch, hầu hết khách du lịch đi du lịch với một ngân sách nhất định và việc loại bỏ lệ phí thị thực sẽ dẫn đến chi tiêu nhiều hơn tại các điểm du lịch mà người được hưởng lợi trực tiếp là những người phục vụ trong ngành du lịch, theo đó là sự tăng trưởng mức thu thuế địa phương.
Ông Ken Atkinson cho biết, Nhóm công tác du lịch ủng hộ việc miễn thị thực cho các quốc gia châu Âu, Bắc Mỹ, Úc, New Zealand. Số lượng khách du lịch tới từ các quốc gia này hiện đang chiếm tới 1,6 triệu lượt. Nếu tính trung bình phí thị thực và phí giải quyết một hồ sơ là 70 USD, tổng doanh thu từ lệ phí thị thực ước tính vào khoảng 11 triệu USD.
Mặt khác, nếu miễn thị thực dẫn tới mức tăng trưởng khoảng 10% số lượng khách du lịch đến Việt Nam, điều này đồng nghĩa với việc số lượng khách du lịch tới từ các quốc gia kể trên sẽ tăng khoảng 160.000 lượt/năm.
Dựa trên số ngày lưu trú trung bình hiện tại vào khoảng 11,3 ngày và mức chi tiêu trung bình một ngày vào khoảng 102 USD, thì tổng chi tiêu sẽ tăng thêm khoảng 200 triệu USD. Cả hai chỉ tiêu trên đều thấp hơn so với con số thực tế mà du khách từ các quốc gia kể trên đem lại. Với mức tăng 200 triệu USD trên tổng doanh thu, ngành du lịch khách sạn sẽ đóng góp khoảng 20 triệu USD thuế GTGT và lợi nhuận ròng của Chính phủ sẽ vào khoảng 9 triệu USD và khoảng 180 triệu USD còn lại dành cho việc hỗ trợ đầu tư tư nhân đong góp cho thị trường lao động và doanh thu cho Việt Nam.
Số liệu thống kê gần đây của UNWTO cho thấy xu hướng đơn giản hoá chính sách thị thực đã bắt đầu có hiệu lực. Vào đầu năm 2008, khoảng 70% người dân toàn cầu cần thị thực khi đi du lịch, con số này đã giảm xuống còn 64% vào năm 2010 và 60% vào năm 2013.
Để tăng khả năng cạnh tranh, thu hút đầu tư trực tiếp và các dòng khách du lịch quốc tế (nhằm mục đích tăng thu nhập ngoại tệ, tạo công ăn việc làm…) nhiều nước đang nghiên cứu để từng bước mở rộng chương trình miễn thị thực, để đẩy mạnh sức cạnh tranh trên thị trường.
