Các bị cáo tiếp tay cho Nguyễn Thị Mai Anh
Những tình tiết trong vụ án cho thấy chiêu thức tinh vi của nhóm tội phạm và rủi ro hiện hữu của ngân hàng nhận tài sản đảm bảo hình thành từ vốn vay.
Theo tài liệu truy tố, từ năm 2008 đến năm 2010, bị can Nguyễn Thị Mai Anh thành lập các pháp nhân gồm: Công ty cổ phần A&T do Trần Ngọc Lệ (sinh năm 1982) làm Giám đốc, Công ty cổ phần Phát triển Tân Thiên và Công ty cổ phần T76 do Lê Anh Tuấn (sinh năm 1976) làm Giám đốc. Cùng thời điểm này, Nguyễn Thị Mai Anh thuê người làm giả 12 đăng ký xe ô tô đứng tên Lê Anh Tuấn.
Để chiếm đoạt tiền vay của ngân hàng, các đối tượng lập khống hợp đồng mua bán xe ô tô giữa Lê Anh Tuấn với Công ty cổ phần Thương mại và xây dựng Tân Long và Công ty TNHH Công nghiệp Tân Thiên. Các bộ hợp đồng khống và giấy đăng ký xe ô tô giả được các đối tượng đem thế chấp vay tiền ngân hàng nhằm mục đích chiếm đoạt.
Vụ án nhóm bị cáo tiếp tay cho Nguyễn Thị Mai Anh được đưa ra xét xử trong 2 ngày 16-17/1/2017, nhưng Tòa án nhân dân TP. Hà Nội đã bị trả hồ sơ điều tra bổ sung để xem xét một số chứng cứ mới liên quan đến lời khai của các bị cáo tại tòa.
Một trong những vụ việc điển hình là vào ngày 19/2/2009, Nguyễn Thị Mai Anh bàn với Lê Anh Tuấn ký hợp đồng kinh tế mua 3 xe ô tô nhãn hiệu Toyota Camry 3.5Q và Toyota Fortuner-V của Xí nghiệp cổ phần Toyota Mỹ Đình. Ngay sau khi ký kết hợp đồng mua xe, chưa được cấp giấy đăng ký xe ô tô, các đối tượng thống nhất làm giả đăng ký xe ô tô đứng tên Lê Anh Tuấn, thế chấp để vay tiền Ngân hàng TMCP Gia Định (nay là Ngân hàng Bản Việt). Cùng ngày, Ngân hàng giải ngân số tiền 1,5 tỷ đồng vào tài khoản của bên bán xe. Sau khi mua các xe ô tô trên, các đối tượng lập tức bán xe để lấy tiền sử dụng cá nhân. Số tiền các bị can còn chiếm đoạt của Ngân hàng Gia Định là 625 triệu đồng.
Cùng cách thức trên, ngày 10/2/2009, Lê Anh Tuấn sử dụng hợp đồng kinh tế giữa Tuấn với Công ty Tân Long, sử dụng đăng ký xe giả để thế chấp vay Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank) 1,2 tỷ đồng, Ngân hàng thương mại cổ phần Đại Dương (Ocean Bank) 1,2 tỷ đồng... Chỉ riêng với hành vi giúp sức của Lê Anh Tuấn, Nguyễn Thị Mai Anh chiếm đoạt của các ngân hàng số tiền hơn 2,8 tỷ đồng.
Ngoài thủ đoạn trên, cơ quan điều tra còn xác định, Nguyễn Thị Mai Anh thuê người làm giả các giấy tờ như giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà, quyền sử dụng đất, hợp đồng góp vốn dự án Star City để chiếm đoạt tiền của các cá nhân và ngân hàng. Tiếp tay cho bị can này còn có Đỗ Thành Trung (sinh năm 1978, trú tại quận Thanh Xuân, nguyên cán bộ công an), Trần Ngọc Lệ (sinh năm 1982), Phùng Quốc Tú (sinh năm 1986, trú tại quận Hai Bà Trưng).
Tại cơ quan điều tra, ban đầu Nguyễn Thị Mai Anh khai nhận, để làm thủ tục và vay được tiền của các ngân hàng, bị can thỏa thuận trích 10% số tiền vay cho các cán bộ ngân hàng. Tuy nhiên, sau đó, bị can thay đổi lời khai, không thừa nhận phải trích lại tiền. Cơ quan điều tra đã xác minh, nhưng không thu thập chứng cứ khác nên không đủ cơ sở kết luận việc nhận tiền của các cán bộ ngân hàng.
Giữ vai trò chính, nhưng theo kết luận giám định, bị can Nguyễn Thị Mai Anh bị bệnh rối loạn cảm xúc lưỡng cực giai đoạn trầm cảm nặng, không có triệu chứng loạn thần. Theo phân loại bệnh quốc tế, bị can mất khả năng nhận thức và điều khiển hành vi. Hiện bị can đang chữa bệnh tâm thần. Cơ quan điều tra đã tách vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản đối với Nguyễn Thị Mai Anh.
Theo cơ quan tố tụng, các quy định về quy trình cho vay của các ngân hàng trên còn chưa chặt chẽ, chưa có quy định rõ ràng về việc thẩm định thực tế và thế chấp tài sản được hình thành từ vốn vay. Do đó, các cán bộ ngân hàng không phát hiện các hồ sơ vay và đăng ký xe ô tô thế chấp do bị can Nguyễn Thị Mai Anh lập khống. Quá trình điều tra không phát hiện thấy có sự móc nối giữa bị can và các cán bộ ngân hàng để làm sai quy định trong quá trình tiếp nhận, kiểm tra, thẩm định hồ sơ vay. Cơ quan điều tra không có đủ cơ sở kết luận các cán bộ ngân hàng có hành vi vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
