Hôm thứ Ba (17/12), Chính phủ Anh đã khởi động một cuộc tham vấn nhằm mục đích tăng cường sự rõ ràng cho cả ngành công nghiệp sáng tạo và các nhà phát triển AI khi nói đến cách thức sở hữu trí tuệ được thu thập và sau đó được các công ty AI sử dụng cho mục đích đào tạo.
Một số nghệ sĩ và nhà xuất bản không hài lòng với cách nội dung của họ bị các công ty như OpenAI và Google thu thập tự do để đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn.
Các mô hình ngôn ngữ lớn là công nghệ nền tảng đằng sau các hệ thống AI tạo sinh ngày nay, bao gồm ChatGPT của OpenAI, Gemini của Google và Claude của Anthropic.
Năm ngoái, tờ New York Times đã đệ đơn kiện Microsoft và OpenAI với cáo buộc các công ty này vi phạm bản quyền và lạm dụng sở hữu trí tuệ để đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn.
Đáp lại, OpenAI đã phản bác cáo buộc của New York Times và tuyên bố rằng việc sử dụng dữ liệu web mở để đào tạo các mô hình AI nên được xem là "sử dụng hợp lý" và Open AI cung cấp "quyền từ chối" cho chủ sở hữu bản quyền "vì đó là điều đúng đắn cần làm".
Ngoài ra, Getty Images cũng đã kiện một công ty AI tạo sinh khác là Stability AI tại Anh, cáo buộc công ty này đã thu thập hàng triệu hình ảnh từ các trang web của mình mà không có sự đồng ý để đào tạo mô hình AI. Stability AI đã phản đối vụ kiện, lưu ý rằng việc đào tạo và phát triển mô hình của công ty diễn ra bên ngoài Anh.
Các đề xuất cần xem xét
Đầu tiên, cuộc tham vấn sẽ xem xét việc đưa ra ngoại lệ về luật bản quyền đối với đào tạo AI khi được sử dụng trong bối cảnh mục đích thương mại nhưng vẫn cho phép chủ sở hữu bản quyền giữ lại quyền của mình để họ có thể kiểm soát việc sử dụng nội dung.
Thứ hai, cuộc tham vấn sẽ đưa ra các biện pháp được đề xuất để giúp người sáng tạo cấp phép và được trả công cho việc sử dụng nội dung bởi những người đào tạo mô hình AI, cũng như cung cấp cho các nhà phát triển AI sự rõ ràng về tài liệu nào có thể được sử dụng để đào tạo mô hình AI.
Chính phủ Anh cho biết, cả ngành công nghiệp sáng tạo và các công ty công nghệ cần phải nỗ lực hơn nữa để đảm bảo mọi tiêu chuẩn và yêu cầu về bảo lưu quyền và tính minh bạch đều có hiệu quả, dễ tiếp cận và được áp dụng rộng rãi.
Chính phủ cũng đang xem xét các đề xuất yêu cầu các nhà sản xuất mô hình AI phải minh bạch hơn về bộ dữ liệu đào tạo mô hình AI và cách chúng được lấy để chủ sở hữu bản quyền có thể hiểu khi nào và bằng cách nào nội dung của họ được sử dụng để đào tạo AI.
Mặc dù điều này có thể gây tranh cãi khi các công ty công nghệ không đặc biệt cởi mở khi đề cập đến dữ liệu thúc đẩy các thuật toán hoặc cách họ đào tạo chúng, do tính nhạy cảm về mặt thương mại liên quan đến việc tiết lộ những bí mật đó cho các đối thủ cạnh tranh tiềm năng.
“Anh đã tuyên bố ưu tiên quyền sở hữu trí tuệ cá nhân”, Matt Calkins, CEO của phần mềm phát triển ứng dụng Appian cho biết.
Ngoài ra, nước Anh cũng không “phải chịu cùng một cuộc vận động hành lang áp đảo từ các nhà lãnh đạo AI trong nước như Mỹ”, điều này nghĩa là Anh có thể không dễ khuất phục trước áp lực từ các tập đoàn công nghệ khổng lồ như các chính trị gia ở Mỹ.
“Ở Mỹ, bất kỳ ai làm luật về AI đều sẽ nghe từ Amazon, Oracle, Microsoft hoặc Google trước khi dự luật đó được thông qua… Đó là một lực lượng mạnh mẽ ngăn cản bất kỳ ai viết luật hợp lý hoặc bảo vệ quyền của những cá nhân có quyền sở hữu trí tuệ đang bị những công ty AI lớn này nắm giữ toàn bộ”, ông cho biết.
Vấn đề vi phạm bản quyền tiềm ẩn của các công ty AI đang trở nên đáng chú ý hơn khi các công ty công nghệ đang chuyển sang một hình thức AI đa phương thức hơn, tức là các hệ thống AI có thể hiểu và tạo nội dung dưới dạng hình ảnh và video cũng như văn bản.
Tuần trước, OpenAI đã chính thức ra mắt công cụ tạo video AI Sora tại Mỹ và hầu hết các quốc gia trên thế giới. Công cụ này cho phép người dùng mô tả cảnh bằng văn bản và sau đó Sora sẽ tạo ra video với độ phân giải cao.
