Biểu tượng Alibaba tại trụ sở ở Bắc Kinh, Trung Quốc. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo CNBC ngày 20/9, vừa qua, Alibaba đã cam kết đầu tư 100 triệu USD vào công ty khởi nghiệp robot hình người X Square Robot, đồng thời rót 60 triệu USD vào công ty đứng sau ứng dụng tạo video bằng AI PixVerse. Tập đoàn này cũng công bố hợp tác chiến lược về AI với hãng điện thoại Honor. Tính từ tháng 11/2022, trùng thời điểm OpenAI ra mắt ChatGPT, Alibaba đã tham gia vào các thương vụ trị giá hơn 3,3 tỷ USD, bao gồm công ty khởi nghiệp phát triển mô hình AI Moonshot và MiniMax, cũng như công ty robot LimX Dynamics.
Song song với các đầu tư bên ngoài, Alibaba đẩy mạnh chi tiêu nội bộ. Tháng 2/2025, công ty công bố kế hoạch chi 380 tỷ nhân dân tệ (53,4 tỷ USD) trong ba năm tới cho hạ tầng AI và điện toán đám mây. Riêng năm qua, hơn 100 tỷ nhân dân tệ đã được rót vào lĩnh vực này. Ông Wei Sun, chuyên gia phân tích tại Counterpoint Research, nhận định Alibaba đang nổi lên như nhà đầu tư AI tích cực nhất tại Trung Quốc, với mức chi tiêu tiệm cận các tập đoàn công nghệ hàng đầu của Mỹ.
Niềm tin của thị trường phản ánh rõ trong giá cổ phiếu: cổ phiếu Alibaba niêm yết tại Mỹ đã tăng hơn 90% từ đầu năm, đưa vốn hóa công ty lên gần 400 tỷ USD. Một số nhà phân tích dự báo Alibaba có thể đạt mốc 1.000 tỷ USD trong vòng 5 năm tới. Trong quý gần nhất, mảng điện toán đám mây của Alibaba ghi nhận doanh thu tăng 26% lên 33,4 tỷ nhân dân tệ, chủ yếu nhờ nhu cầu vận hành các mô hình AI. Đây được xem là sự phục hồi mạnh mẽ sau khi kế hoạch niêm yết đơn vị điện toán đám mây bị hủy bỏ năm 2023 do lo ngại kiểm soát xuất khẩu chip AI từ Mỹ.
Các chuyên gia cho rằng Alibaba đang thể hiện bước chuyển chiến lược, từ nền tảng thương mại điện tử sang tập đoàn công nghệ lõi. Ông Duncan Clark, Chủ tịch công ty tư vấn BDA tại Bắc Kinh, nhận định công ty đã tập trung và cải thiện khả năng thực thi rõ rệt. Theo ông, lợi thế cạnh tranh của Alibaba nằm ở khối lượng dữ liệu khổng lồ kết hợp với hạ tầng đám mây, tạo nền tảng vững chắc để tái định hình các hoạt động kinh doanh bằng AI.
Bên cạnh đầu tư, Alibaba cũng tự phát triển các công cụ AI tạo văn bản và video, được xếp trong top 10 trên nền tảng mã nguồn mở Hugging Face. Công ty còn đặt mục tiêu cạnh tranh với Meta bằng kính thông minh tích hợp AI.
Sự thay đổi này đánh dấu bước ngoặt lớn so với giai đoạn khởi đầu trong thương mại điện tử, nơi Alibaba đã để mất thị phần vào tay Pinduoduo và Douyin. Dù vẫn tham gia vào các cuộc chiến trợ giá giao hàng, Alibaba hiện coi mảng thương mại điện tử chủ yếu là nguồn tiền để nuôi dưỡng các khoản đầu tư dài hạn vào AI, dữ liệu, công nghệ tài chính và đám mây.
Một số chuyên gia ví Alibaba là sự kết hợp độc đáo giữa Google trong lĩnh vực AI và chip với Amazon trong mảng dịch vụ và thương mại điện tử. Điều này giúp công ty trở thành một trong những ứng viên khu vực tư nhân mạnh mẽ nhất của Trung Quốc trong cuộc đua AI toàn cầu.
Ngoài yếu tố thị trường, động thái này cũng có khía cạnh chính trị. Sau khi từng trở thành biểu tượng trong chiến dịch siết chặt các tập đoàn công nghệ của Bắc Kinh với khoản phạt kỷ lục 2,8 tỷ USD năm 2021, Alibaba hiện định vị lại mình như một doanh nghiệp công nghệ cốt lõi, phù hợp với ưu tiên của chính phủ Trung Quốc trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược với Mỹ.
