“Fed thực sự nghiêm túc thời điểm này” - đó là nhận định của các nhà đầu tư trái phiếu chính phủ Mỹ, những người tin rằng Cục Dự trữ Liên bang đang tiến gần đến việc cắt giảm chương trình mua trái phiếu trị giá 2,5 nghìn tỷ USD trong vòng 4,5 năm qua.
Đáng nói là động thái không được các nhà đầu tư chờ đợi này đang gây ra một số nhiễu loạn trên thị trường tài chính Mỹ. Giao dịch trái phiếu kho bạc đã chứng kiến nhiều biến động hơn trong những ngày gần đây và tình trạng này có thể còn tiếp tục, bởi các nhà đầu tư đang cố gắng điều chỉnh để thích nghi với một thị trường thay đổi liên tục.
Trong 6 tuần gần đây nhất, lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm đã tăng lên mức 2,19%, từ mức 1,60% vào đầu tháng 5.
Kết quả là thị trường đang chứng kiến một dòng chảy mạnh vốn ra khỏi các quỹ trái phiếu và sự thiếu vắng đáng kể sức cầu trong các phiên đấu thầu trái phiếu kho bạc. Sự dịch chuyển của các luồng vốn đã làm tăng sự lo ngại về phản ứng của thị trường khi Fed thực bắt đầu thu hẹp quy mô của chính sách kích thích tiền tệ khổng lồ trước đó.
“Ban đầu bạn chứng kiến sự dịch chuyển diễn ra ở những thị trường khác nhau, sau đó, bạn sẽ thấy quá trình từ giảm dần đến kết thúc sự nới lỏng và các biện pháp thắt chặt sẽ bắt đầu xuất hiện”, ông Steve Rodosky, Trưởng bộ phận giao dịch trái phiếu kho bạc và chứng khoán phái sinh tại Pimco, quỹ trái phiếu lớn nhất thế giới, nhận định.
Những dự đoán đối với sự biến động tương lai trên thị trường trái phiếu chính phủ cũng đã tăng lên. Chỉ số Merrill Lynch Move, chỉ số đo lường biến động tương lai của lợi suất trái phiếu kỳ hạn dài, đã tăng lên 84,7 điểm vào thứ Hai tuần trước, mức cao nhất trong gần một năm qua, từ mức thấp nhiều năm xoay quanh 50 điểm vào đầu tháng 5/2013.
Theo Investment Company Institute (ICI), các nhà đầu tư đã bắt đầu rút vốn từ các quỹ trái phiếu khi lãi suất tăng, với việc kéo theo 10.93 tỷ USD ra khỏi các quỹ trái phiếu trong tuần trước, dòng chảy hàng tuần lớn nhất kể từ ngày 15/10/2008. Trước đó, thị trường trái phiếu đã chứng kiến dòng vốn chảy vào trong suốt 21 tháng liên tiếp.
"Không có sự khác biệt về quan điểm trên thị trường nữa. Có một vài nhà đầu tư lớn và mọi người trong số họ đều bám theo chính sách của Fed một cách sâu sắc. Vì vậy, khi Fed có ý định rút lại chương trình nới lỏng, họ cũng cố gắng rút vốn cùng một thời điểm", Gang Hu, người đứng đầu giao dịch trái phiếu tại Credit Suisse ở
Cùng thời điểm này, các ngân hàng lớn cũng trở nên ít có khả năng hấp thụ các khoản nợ lớn, bởi các quy định mới sẽ thắt chặt việc quản trị rủi ro của các định chế này. "Các ngân hàng lớn bị hạn chế tiếp nhận các tài sản rủi ro nhiều hơn mức mà họ có thể. Điều này đang gây ra sự dịch chuyển quá mức của các dòng vốn trên thị trường”, các nhà phân tích của Merrill Lynch cho biết trong một báo cáo vào thứ 4 tuần trước.
Tuy nhiên, có một luồng ý kiến khác cho rằng, Fed sẽ chưa kết thúc chương trình mua trái phiếu trong ngắn hạn, đặc biệt là khi lạm phát vẫn dưới mục tiêu 2% và tỷ lệ thất nghiệp lại đang trên mức chỉ tiêu 6,5%.
“Các thị trường dường như đã nhận ra ý định của Fed từ rất sớm, tuy nhiên chúng tôi cho rằng, đó thực sự là một sự hiểu lầm”, Giám đốc chiến lược về lãi suất toàn cầu tại UBS ở
Dù vậy, nhiều người nhìn nhận thị trường đang ở gần với điểm uốn mà tại đó, có thể mọi thứ sẽ rõ ràng hơn. Cũng đã đến lúc nhìn nhận lại rằng, chính sách nới lỏng để kích thích kinh tế của Fed đã đạt đến mức đủ để dừng lại hay chưa, hoặc lợi ích của việc nới lỏng có đủ để lấn át những rủi ro bong bóng tài sản và những biến dạng thị trường có thể gây ra do việc nới lỏng quá tay.
“Chương trình QE thực sự có sức mạnh to lớn, nhưng sức mạnh đó không nằm dưới sự chỉ đạo chính xác của Fed. Việc thiếu khả năng xác định chính xác nơi đang dư thừa thanh khoản sẽ dẫn đến việc dòng vốn có thể rò rỉ ra những thị trường mới nổi và chảy vào thị trường nhà đất hoặc các TTCK”, ông Tax Rivelle, Giám đốc đầu tư trái phiếu tại TCW nói.
Những tác động tiêu cực của sự nới lỏng quá mức dần dần được cảm nhận, tuy nhiên nó bị lấn át bởi phản ứng lạc quan của các chỉ số kinh tế và Fed lại tiếp tục chương trình của mình. Tuy nhiên, nhiều nhà đầu tư tin rằng, nền kinh tế hiện tại có thể tự đứng vững khi Fed ngừng mở rộng chương trình kích thích.
Mặc dù vậy, sẽ có nhiều người chịu thiệt. Sự quay trở lại mức lãi suất bình thường sẽ dẫn đến tổng lợi nhuận bằng 0 trong khoảng 5 năm tới cho các nhà đầu tư chuẩn, theo Zane Bone, chiến lược gia về trái phiếu tại công ty quản lý quỹ Lord Abbett&Co LLC ở Jersey City, New Jersey.
“Thị trường trong tháng 5 là mô hình thu nhỏ cho những gì chúng ta dự đoán trong vài năm tới, bởi vì cuối cùng thì mọi người cũng sẽ mất đi thu nhập trong khoản đầu tư cố định của mình”, Brown nhận định.
