Dấu ấn ngày càng tăng của Trung Quốc tại thị trường đang phát triển nhanh chóng này được hỗ trợ bởi một loạt công ty chủ chốt, với các nhà sản xuất như BYD, Chery và Great Wall Motor đều giành được thị phần nhờ giá cả cạnh tranh, một loạt các tính năng hiện đại và dịch vụ hậu mãi mạnh mẽ.
Dữ liệu từ Hiệp hội Công nghiệp Ô tô Indonesia cho thấy 5 mẫu xe NEV bán chạy nhất tại nước này vào năm 2024 đến từ ba nhà sản xuất ô tô Trung Quốc khác nhau, trong đó BYD M6 là mẫu xe dẫn đầu.
Tại Thái Lan (số lượng ô tô điện thuần túy chiếm khoảng 14% tổng doanh số bán ô tô vào năm 2024), bốn trong số năm mẫu xe bán chạy nhất đến từ các thương hiệu Trung Quốc. Tương tự như vậy đối với Campuchia, BYD cũng đang nắm giữ vị trí dẫn đầu trong thị trường NEV mới ra đời.
Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản từ lâu đã thống trị thị trường ô tô Thái Lan với các loại xe sử dụng động cơ đốt trong thông thường. Tuy nhiên, có những dấu hiệu cho thấy các đối thủ Trung Quốc đã bắt đầu phá vỡ vị thế độc tôn này. Doanh số bán xe NEV tăng vọt đã khiến các thương hiệu Trung Quốc tăng gấp đôi thị phần, từ 5% lên 11% vào năm 2023. Trong khi các hãng xe Nhật Bản đã chứng kiến sự sụt giảm mạnh về thị phần trong cùng năm, giảm từ 90% xuống còn 78%.
Những người trong ngành cho biết khả năng chi trả vẫn là mối quan tâm hàng đầu của người tiêu dùng ở các nền kinh tế Đông Nam Á và các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc đặc biệt giỏi trong việc nắm bắt thực tế bằng cách tung ra một loạt sản phẩm vượt trội về mặt công nghệ với mức giá tương đối hấp dẫn để giành được lợi thế cạnh tranh tại các thị trường đang phát triển này.
Dữ liệu từ Tổng cục Hải quan Trung Quốc cho thấy, tổng lượng ô tô xuất khẩu của Trung Quốc đã tăng từ 2 triệu lên 6,41 triệu trong giai đoạn 2021-2024. Riêng về xe NEV, Trung Quốc đã chiếm hơn 60% doanh số bán hàng toàn cầu vào năm 2023, với hơn 1,2 triệu xe được xuất khẩu ra nước ngoài, tăng 77,2% so với cùng kỳ năm trước.
Các số liệu chính thức cũng chỉ ra rằng Trung Quốc vẫn duy trì đà tăng trưởng cho đến năm 2024, với khối lượng xuất khẩu ô tô thuần điện lần đầu tiên vượt mốc 2 triệu xe.
Đằng sau hoạt động xuất khẩu ô tô bùng nổ của Trung Quốc là nhiều năm nỗ lực để tạo dựng một mạng lưới rộng lớn các nhà cung cấp tại địa phương, đóng vai trò thiết yếu trong việc xây dựng chuỗi cung ứng xuyên quốc gia.
Tại Indonesia, SGMW đã giúp hướng dẫn 17 doanh nghiệp Trung Quốc trong chuỗi cung ứng ô tô đầu tư ra nước ngoài, phát triển hơn 100 nhà cung cấp địa phương trong bảy năm qua.
Trong nỗ lực quốc tế hóa hơn nữa hoạt động sản xuất NEV và biến Đông Nam Á thành trung tâm chuyển đổi xanh của ngành sản xuất toàn cầu, một số nhà sản xuất ô tô hàng đầu của Trung Quốc đã đầu tư lớn kể từ năm 2024, thành lập các liên doanh trong khu vực.
Năm ngoái, cả BYD và GAC Aion đã mở các nhà máy NEV đầu tiên tại Thái Lan, với công suất sản xuất tương ứng là 150.000 và 50.000 xe mỗi năm.
Tại Campuchia, một nhà máy lắp ráp BYD hàng đầu với công suất sản xuất hàng năm là 20.000 xe dự kiến sẽ bắt đầu hoạt động vào cuối năm 2025.
Trong nhiều năm, các thị trường mới nổi như Đông Nam Á, Mỹ Latinh và châu Phi đã mở ra tiềm năng tăng trưởng khổng lồ. Trong 10 năm tới, dự báo từ nhiều công ty nghiên cứu thị trường cho thấy sáu nền kinh tế lớn của ASEAN sẽ ghi nhận tốc độ tăng trưởng kép hàng năm của thị trường NEV từ 16% đến 39%.
Một báo cáo từ công ty tư vấn AlixPartners dự đoán rằng đến năm 2030, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc sẽ có thể chiếm lĩnh hơn 70% thị trường trong nước và bán khoảng 9 triệu ô tô ra nước ngoài, đạt 33% thị phần toàn cầu.
Trong khi đó, theo nghiên cứu gần đây của công ty tư vấn chiến lược toàn cầu EY-Parthenon, giá trị thị trường NEV chung của Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Singapore dự kiến sẽ tăng theo cấp số nhân từ 2 tỷ USD vào năm 2021 lên từ 80 tỷ đến 100 tỷ USD vào năm 2035.
"Chúng tôi đang chứng kiến sự thay đổi trong nhu cầu về NEV ở các nước đang phát triển…Và sự tăng trưởng của ngành này phần lớn được thúc đẩy bởi các nền kinh tế mới nổi, với Trung Quốc dẫn đầu", Zhang Yongwei, Tổng thư ký tổ chức phi chính phủ China EV100 cho biết.
