Ông Lê Hải Trà, thành viên phụ trách Hội đồng quản trị Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM, Trưởng ban Tổ chức kiêm Chủ tịch Hội đồng bình chọn Doanh nghiệp niêm yết cho rằng, không chỉ làm tốt báo cáo thường niên, báo cáo phát triển bền vững hay báo cáo quản trị công ty, những mục tiêu lớn hơn của TTCK Việt Nam đang cần sự nỗ lực của tất cả các chủ thể, trong đó, các doanh nghiệp niêm yết - với sứ mệnh tạo nên sự tăng trưởng và niềm tin thị trường - giữ vai trò trung tâm.
Cuộc bình chọn năm nay có 440 báo cáo thường niên được đánh giá (trong tổng số 485 doanh nghiệp thuộc rổ chỉ số VNX Allshare), chất lượng báo cáo có sự cải thiện đáng kể so với năm 2017 cả về nội dung và hình thức trình bày.
Số lượng báo cáo đạt tỷ lệ điểm cao (trên 90% tổng số điểm tối đa) chiếm đến gần 4% tổng số báo cáo, thể hiện một nhóm các công ty có sự đầu tư rất tốt và luôn duy trì, cải tiến chất lượng báo cáo qua từng năm.
Nhìn theo quy mô vốn hóa thì nhóm doanh nghiệp quy mô lớn - là nhóm doanh nghiệp dẫn dắt thị trường, có mức điểm trung bình và điểm các phần đều cao hơn. Chất lượng báo cáo của nhóm vốn hóa vừa tương đối đồng đều. Điểm số của nhóm vốn hóa nhỏ có khoảng cách khá xa hai nhóm trên và có sự phân hóa lớn.
Bên cạnh việc duy trì đánh giá báo cáo thường niên và báo cáo phát triển bền vững, năm 2018 là năm đầu tiên Cuộc bình chọn đánh giá chuyên sâu nội dung quản trị công ty, với bộ tiêu chí riêng được xây dựng dựa trên những nguyên tắc quản trị công ty của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD), thẻ điểm quản trị công ty khu vực ASEAN và quy định pháp luật Việt Nam.
Ông Lê Trọng Minh, Tổng biên tập Báo Đầu tư, đồng Trưởng ban Tổ chức Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết cho biết, tập trung đánh giá chuyên sâu hơn nội dung quản trị công ty thể hiện quyết tâm của Ban tổ chức trong việc đổi mới Cuộc bình chọn nhằm khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng các tiêu chuẩn và thông lệ quốc tế để nâng cao tính cạnh tranh và có nhiều cơ hội tiếp cận với thị trường vốn khu vực và quốc tế.
Ban tổ chức đã mời bên thứ ba độc lập, là tổ chức có kinh nghiệm về đánh giá thực thi quản trị công ty trong khu vực ASEAN để thực hiện đánh giá nội dung này.
Kết quả đánh giá nội dung quản trị công ty của các doanh nghiệp cho thấy, mức độ đáp ứng các nguyên tắc quản trị công ty còn khá khiêm tốn. Trong tổng số 485 doanh nghiệp niêm yết thuộc rổ chỉ số VNX Allshare được đánh giá, có 352 doanh nghiệp đạt mức điểm trên trung bình, chiếm 72,6%. Số lượng doanh nghiệp đạt điểm dưới trung bình chiếm là 133 doanh nghiệp, chiếm 27,4%.
Theo nhóm chấm sơ khảo quản trị công ty, có một số khía cạnh mà các doanh nghiệp cần cải thiện như bảo vệ quyền cổ đông, ví dụ chi trả cổ tức đúng hạn.
Thực tế, có khoảng 36% doanh nghiệp trả cổ tức trễ hơn thời hạn 6 tháng kể từ ngày tổ chức họp đại hội đồng cổ đông. Các doanh nghiệp cũng cần cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin về ứng viên hội đồng quản trị, chuẩn bị tài liệu họp bằng cả tiếng Anh.
Đồng thời, cải thiện nội dung báo cáo phát triển bền vững, chẳng hạn công bố rõ ràng chính sách và thực hành các chương trình đào tạo, phát triển cho nhân viên.
Hoạt động công bố thông tin cũng cần được cải thiện, trong đó công bố thù lao, lợi ích và chi phí mà công ty thanh toán cho từng thành viên; tiền lương của giám đốc và thành viên quản lý điều hành khác phải thể hiện thành khoản mục riêng, chi tiết từng người trong báo cáo tài chính hàng năm và báo cáo đại hội đồng cổ đông tại cuộc họp thường niên.
Ngoài ra, doanh nghiệp cần nâng cao tính độc lập và hiệu quả thực thi vai trò của hội đồng quản trị, thông qua việc đảm bảo tỷ lệ thành viên độc lập và xây dựng các ủy ban chuyên trách trực thuộc hội đồng quản trị.
Đối với giải báo cáo phát triển bền vững, ông Nguyễn Viết Thịnh, hội viên Hiệp hội Kế toán Công chứng Anh quốc, Trưởng nhóm đánh giá chuyên môn về báo cáo phát triển bền vững nhận xét, qua 6 mùa bình chọn báo cáo phát triển bền vững tốt nhất, chất lượng tổng thể báo cáo năm sau luôn được nâng lên so với năm trước. Số báo cáo phát triển bền vững độc lập cũng gia tăng.
Năm 2018, có 11 đơn vị làm báo cáo độc lập so với 6 đơn vị của năm 2017. Số lượng các doanh nghiệp có báo cáo bằng tiếng Anh chất lượng tốt tăng lên.
Một xu hướng mới năm nay là việc gắn kết các hoạt động phát triển bền vững của doanh nghiệp với các mục tiêu về phát triển bền vững của Liên hợp quốc (SDG).
Đa số báo cáo trong Top 10 (BVH, VNM, DHG, NVL, PAN, STK, TRA) đã liên kết các hoạt động của doanh nghiệp với một hoặc nhiều trong 17 mục tiêu SDG. Tính tin cậy của các báo cáo được tăng lên thông qua cơ chế quản trị nội bộ cũng như bảo đảm từ bên ngoài.
Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết năm 2018 đã khép lại, với nhiều bước tiến bộ, không chỉ trong phương pháp bình chọn mà còn là mặt bằng chung của chất lượng báo cáo thường niên, báo cáo phát triển bền vững và xây dựng nền tảng đánh giá quản trị công ty tốt.
Ông Trà cho rằng, trong bối cảnh hoạt động đầu tư toàn cầu đang có nhiều thay đổi và xu hướng đầu tư có trách nhiệm ngày càng được các nhà đầu tư chuyên nghiệp quan tâm, các doanh nghiệp Việt Nam muốn trụ vững và thu hút các nguồn lực mới cho tăng trưởng thì không thể xem nhẹ sự nỗ lực.
Đó là nỗ lực tạo nên những kết quả khả quan trong hoạt động sản xuất - kinh doanh, nỗ lực khẳng định giá trị của chính mình.
“Tôi hy vọng, chúng ta sẽ cùng nhau nỗ lực, hướng đến một tương lai tươi sáng hơn của các doanh nghiệp, góp sức phát triển TTCK và nền kinh tế Việt Nam”, ông Trà nói.
