Các thỏa thuận được đưa ra sau 5 ngày thương lượng tại một hội nghị gồm hơn 100 bộ trưởng thương mại, đây được coi là phép thử khả năng của các quốc gia trong việc thực hiện các thỏa thuận thương mại đa phương trong bối cảnh căng thẳng địa chính trị gia tăng do xung đột ở Ukraine.
Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala cho biết: “Gói thỏa thuận mà chúng ta đạt được sẽ tạo ra sự khác biệt cho cuộc sống của mọi người trên thế giới. Kết quả cho thấy WTO trên thực tế có khả năng ứng phó với các trường hợp khẩn cấp trong thời đại của chúng ta”.
Trước đó, bà đã kêu gọi các thành viên WTO xem xét "sự cân bằng tinh tế" cần thiết sau các cuộc đàm phán. Các quy tắc của WTO quy định rằng tất cả các quyết định phải được thực hiện bởi sự đồng thuận và bất kỳ thành viên nào có thể thực hiện quyền phủ quyết.
Gói thoả thuận mà bà Okonjo-Iweala gọi là “chưa từng có” bao gồm hai thỏa thuận hồ sơ cao nhất đang được xem xét về thủy sản và về việc từ bỏ một phần quyền sở hữu trí tuệ (IP) đối với vắc xin Covid-19.
Thỏa thuận hạn chế trợ cấp đánh bắt cá chỉ là thỏa thuận đa phương thứ hai thiết lập các quy tắc thương mại toàn cầu mới trong lịch sử 27 năm của WTO và có tham vọng hơn nhiều so với thỏa thuận đầu tiên vì đã loại bỏ được các quy trình về thủ tục phức tạp.
Thỏa thuận trợ cấp đánh bắt có khả năng đảo ngược nguồn cá đang suy giảm. “Đây là một bước ngoặt trong việc giải quyết một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đánh bắt quá mức trên toàn cầu”, Isabel Jarrett, người quản lý chiến dịch của Quỹ từ thiện Pew cho biết.
Thỏa thuận về việc miễn trừ một phần quyền sở hữu trí tuệ để cho phép các nước đang phát triển sản xuất và xuất khẩu vắc xin Covid-19 cuối cùng đã được thông qua.
Một thỏa thuận khác cũng đã đạt được vào thứ Năm (16/6) về việc duy trì lệnh cấm áp thuế thương mại điện tử, vốn được coi là quan trọng để cho phép luồng dữ liệu tự do trên toàn thế giới.
Nhìn chung, nhiều nhà quan sát ủng hộ rộng rãi và cho rằng các thỏa thuận sẽ thúc đẩy WTO và đặt tổ chức này vào một lộ trình để cải tổ.
John Denton, Tổng thư ký Phòng Thương mại Quốc tế cho biết: “Hiện có một gói thoả thuận trên bàn tại hội nghị cấp bộ trưởng sẽ tạo ra một sự thúc đẩy thực sự cho uy tín và sức mạnh của hệ thống WTO”.
