Trong báo cáo “Triển vọng kinh tế toàn cầu” được công bố hôm thứ Ba (9/1), WB cho biết tăng trưởng toàn cầu được dự báo sẽ chậm lại trong năm thứ ba liên tiếp vào năm 2024, giảm xuống 2,4% từ mức 2,6% vào năm 2023.
Sau đó, tăng trưởng dự kiến sẽ tăng nhẹ lên 2,7% vào năm 2025, mặc dù tốc độ tăng tốc trong giai đoạn 5 năm sẽ vẫn thấp hơn gần 0,75 điểm phần trăm so với tốc độ trung bình của những năm 2010.
Và mặc dù nền kinh tế toàn cầu tỏ ra kiên cường khi đối mặt với rủi ro suy thoái vào năm 2023, nhưng căng thẳng địa chính trị gia tăng sẽ đặt ra những thách thức mới trong ngắn hạn, khiến hầu hết các nền kinh tế tăng trưởng chậm hơn vào năm 2024 và 2025 so với thập kỷ trước.
“Chúng ta có một cuộc xung đột ở Đông Âu. Chúng ta đang có một cuộc xung đột nghiêm trọng ở Trung Đông. Sự leo thang của những xung đột này có thể có tác động đáng kể đến giá năng lượng, có thể tác động đến lạm phát cũng như tăng trưởng kinh tế”, Ayhan Kose, phó nhà kinh tế trưởng của WB cho biết.
 |
Tăng trưởng GDP trung bình của nền kinh tế toàn cầu trong các giai đoạn |
WB cảnh báo rằng nếu không có “sự điều chỉnh lớn”, những năm 2020 sẽ trôi qua như “một thập kỷ cơ hội bị lãng phí”.
Xét trên cơ sở khu vực, tốc độ tăng trưởng trong năm nay được dự báo sẽ yếu đi ở hầu hết các khu vực Bắc Mỹ, châu Âu, Trung Á và châu Á - Thái Bình Dương, chủ yếu là do tốc độ tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc. Dự báo sẽ có một sự cải thiện nhẹ ở châu Mỹ Latinh và Caribe, trong khi dự kiến sẽ có nhiều tăng trưởng hơn ở Trung Đông và châu Phi.
Tuy nhiên, các nền kinh tế đang phát triển sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong trung hạn do thương mại toàn cầu trì trệ và điều kiện tài chính thắt chặt đè nặng lên tăng trưởng.
“Tăng trưởng trong ngắn hạn sẽ vẫn yếu, khiến nhiều nước đang phát triển - đặc biệt là những nước nghèo nhất - mắc kẹt trong một cái bẫy: với mức nợ tê liệt và khả năng tiếp cận thực phẩm khó khăn đối với gần 1/3 dân số”, Indermit Gill, chuyên gia kinh tế trưởng và phó chủ tịch cấp cao của WB cho biết.
Trong khi đó, tốc độ tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc đang tạo ra “cơn gió ngược” đáng kể cho các nền kinh tế đang phát triển khác, đặc biệt là các đối tác thương mại của nước này ở Đông Á.
WB dự báo tăng trưởng của các nước thu nhập thấp sẽ tốt hơn trong năm nay, trong đó các nền kinh tế nghèo nhất thế giới dự kiến ghi nhận mức tăng trưởng trung bình là 5,5%, tăng từ mức 3,5% vào năm 2023. Tuy nhiên, nhiều quốc gia trong số này và các nền kinh tế đang phát triển khác vẫn đang gặp khó khăn do nợ và không gian tài chính bị thu hẹp.
Các nền kinh tế đang phát triển hiện được dự đoán sẽ tăng trưởng 3,9% vào năm 2024, thấp hơn hơn 1 điểm phần trăm so với mức trung bình của thập kỷ trước. Đến cuối năm nay, người dân ở khoảng 25% quốc gia đang phát triển và khoảng 40% quốc gia thu nhập thấp sẽ vẫn nghèo hơn so với thời điểm trước đại dịch Covid-19 năm 2019.
WB cho biết dữ liệu cho thấy thế giới đã thất bại trong mục tiêu biến những năm 2020 thành một “thập kỷ biến đổi” trong việc giải quyết tình trạng nghèo đói cùng cực, các bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng và biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, vẫn sẽ có cơ hội lật ngược tình thế nếu các chính phủ hành động nhanh chóng để tăng cường đầu tư và củng cố khuôn khổ chính sách tài khóa.
“Sự bùng nổ đầu tư có khả năng chuyển đổi các nền kinh tế đang phát triển và giúp họ đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng… Để khơi dậy sự bùng nổ như vậy, các nền kinh tế đang phát triển cần thực hiện các gói chính sách toàn diện để cải thiện khuôn khổ tài chính và tiền tệ, mở rộng thương mại và dòng tài chính xuyên biên giới, cải thiện môi trường đầu tư và tăng cường chất lượng thể chế”, ông Ayhan Kose cho biết.
“Đó là công việc khó khăn nhưng nhiều nền kinh tế đang phát triển đã có thể làm được trước đây. Làm lại điều đó sẽ giúp giảm thiểu sự chậm lại dự kiến về tốc độ tăng trưởng tiềm năng trong phần còn lại của thập kỷ này”, ông cho biết thêm.
