Vừa qua, cơ quan CSĐT Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra vụ án sai phạm đất đai tại Đà Nẵng và đề nghị truy tố với 14 bị can gồm các cựu lãnh đạo UBND TP Đà Nẵng và Phan Văn Anh Vũ về tội Vi phạm quy định về quản lý tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí và Vi phạm quy định về quản lý đất đai.
Riêng đối với 3 dự án tại Đa Phước, Thuận Phước và Phạm Văn Đồng, cơ quan điều tra tách phần hồ sơ, tài liệu để tiếp tục điều tra, làm rõ, xử lý. Lý do là đến nay chưa thu thập đầy đủ hồ sơ, tài liệu, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự chưa có kết luận giám định, kết luận định giá.
Tại dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước, cơ quan điều tra mới xác định hành vi sai phạm của các bị can về việc thu hồi, giao đất không thông qua đấu giá 29 ha đất cho CTCP Xây dựng 79 quản lý, sử dụng.
"Thỏa thuận đặc biệt"
Theo kết luận, năm 2005, UBND TP Đà Nẵng có chủ trương kêu gọi đầu tư xây dựng Dự án Khu đô thị mới Đa Phước, phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất là 300.000 đồng/m2. Tháng 5/2006, Công ty TNHH Daewon Hàn Quốc nộp hồ sơ đăng ký đầu tư.
Phan Văn Anh Vũ muốn được nhận giao 29 ha đất thuộc dự án nhưng không qua đấu giá quyền sử dụng đất. Để tạo điều kiện cho Vũ, Trần Văn Minh – Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng đã bàn bạc, thỏa thuận với Vũ và chỉ đạo Lê Cảnh Dương, Phó giám đốc Trung tâm xúc tiến đầu tư TP Đà Nẵng xây dựng dự thảo thỏa thuận nguyên tắc giữa Công ty TNHH Daewon và UBND TP Đà Nẵng theo hướng giao đất xây dựng nhà biệt thự, liền kề cho CTCP Xây dựng 79 hợp tác cùng thực hiện dự án.
Theo thỏa thuận, UBND TP Đà Nẵng chấp thuận giao cho Công ty Daewon thực hiện dự án Khu phức hợp đô thị - sân golf Đa Phước với quy mô 204 ha. Chủ đầu tư chịu trách nhiệm san lấp lấn biển, xây dựng cơ sở hạ tầng trên toàn bộ diện tích. San lấp xong, chủ đầu tư sẽ bàn giao 30 ha đất để xây dựng công trình công cộng thành phố.
Trong 174 ha đất còn lại, sẽ giao cho Công ty Daewon được thuê 145 ha, thời hạn 5 năm, giá tiền thuê đất và mặt nước là 10 triệu USD để làm Khu dịch vụ thương mại và sân golf.
Còn 29 ha đất, UBND TP Đà Nẵng giao cho một doanh nghiệp Việt Nam liên kết với Công ty Daewon cùng thực hiện Dự án xây dựng khu nhà ở, biệt thự liền kề để bán (số tiền chuyển quyền sử dụng đất khoảng 5,5 triệu USD). Công ty Daewon được chỉ định đối tác.
Daewon đã thành lập Công ty Daewon Cantavil để đầu tư dự án. Công ty Daewon Cantavil đã khởi công giai đoạn 1 dự án gồm san lấp, xây kè đổ cát để hình thành mặt bằng.
Ngày 7/4/2008, chủ đầu tư có văn bản xin cải tạo diện tích 29 ha đất và bàn giao lại cho thành phố có thể chuyển quyền sử dụng đất cho công ty Việt Nam.
Năm 2010, Công ty Daewon Cantavil san lấp mặt bằng và có văn bản đề nghị UBND TP Đà Nẵng, Sở Tài nguyên và Môi trường Đà Nẵng liên doanh với Công ty cổ phần Xây dựng 79. Theo chỉ đạo và thỏa thuận ký kết, đơn giá chuyển quyền sử dụng đất là 300.000 đồng/m2.
Năm 2011, UBND TP Đà Nẵng thống nhất chỉ đạo “đồng ý về nguyên tắc việc thu hồi đất và chuyển quyền sử dụng đất cho CTCP Xây dựng 79 phần diện tích 29 ha”. Ngày 16/6/2011, Văn Hữu Chiến, Phó chủ tịch UBND TP Đà Nẵng ký quyết định 5870 thu hồi diện tích đất trên giao cho CTCP Xây dựng 79 quản lý, sử dụng.
CTCP Xây dựng 79 và Công ty Daewon ký hợp đồng liên doanh, thành lập Công ty TNHH Phát triển nhà Đa Phước, trong đó, doanh nghiệp Hàn Quốc góp 90,5 tỷ đồng tiền mặt (chiếm 51% vốn điều lệ) và CTCP Xây dựng 79 góp 87 tỷ đồng bằng quyền sử dụng đất (chiếm 49% vốn điều lệ).
Năm 2015, Công ty Daewon Cantavil ký hợp đồng chuyển nhượng 51% vốn điều lệ của Công ty TNHH MTV Phát triển nhà Đa Phước cho CTCP Xây dựng 79 với giá 341 tỷ đồng. Đồng thời, đổi tên Công ty TNHH Phát triển nhà Đa Phước thành Công ty TNHH MTV Phát triển nhà Đa Phước.
Tuy nhiên, ngay sau đó, CTCP Xây dựng 79 đã chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp tại Công ty Đa Phước cho ông Võ Ngọc Châu với giá 428 tỷ đồng, thanh toán làm 3 đợt.
Khi kê khai thuế, CTCP Xây dựng 79 xác định doanh thu bằng giá vốn nên không phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp.
Theo kết luận điều tra, Công ty TNHH MTV nhà Đa Phước đã thực hiện dự án 29 ha và bán, nhận đặt cọc giữ chỗ 189 căn hộ với tổng giá trị giao dịch là 1.280 tỷ đồng. Tổng số tiền khách hàng đã thanh toán/tạm ứng/cọc giữ chỗ là 814,1 tỷ đồng.
Năm 2018, Bộ Sở Tài nguyên và Môi trường xác định, thỏa thuận nguyên tắc liên quan đến Dự án Khu phức hợp đô thị - sân golf Đa Phước và Công ty Daewon không phải là văn bản xác định việc nhà nước giao đất, cho thuê đất.
Cơ quan điều tra xác định, việc chuyển nhượng 29 ha không qua đấu giá, nhà nước bị thiệt hại 4.701 tỷ đồng (tại thời điểm xảy ra phạm tội) và 11.235 tỷ đồng tại thời điểm khởi tố vụ án.
Bộ Tài chính xác định, việc chuyển nhượng vốn điều lệ không cấu thành tội Trốn thuế. Tuy nhiên, số tiền thuế TNDN mà CTCP Xây dựng 79 phải nộp qua giám định thuế là 573 tỷ đồng.
