Thủ công không hiệu quả
Theo cáo buộc của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, sau khi trúng đấu giá và tiến hành khai thác đường cao tốc TP Hồ Chí Minh – Trung Lương, bị can Đinh Ngọc Hệ - nguyên Phó tổng giám đốc Tổng công ty Thái Sơn Bộ Quốc phòng đã chỉ đạo nhân viên che giấu doanh thu thực tế để chiếm đoạt.
Việc thu phí trên tuyến đường cao tốc TP Hồ Chí Minh – Trung Lương được quản lý thông qua phần mềm thu phí ITOLL Plus của CTCP Công nghệ Tiên phong (gọi tắt là phần mềm ITD). Phần mềm này được CTCP Phát triển đường cao tốc BIDV (BEDC) mua, thuê cài đặt tại 4 trạm thu phí: trạm Chợ Đệm, trạm Thân Cửu Nghĩa, trạm Tân An, trạm Bến Lức và bàn giao lại cho Bộ Giao thông vận tải, do Tổng công ty Cửu Long tiếp nhận.
Công ty Yên Khánh được bàn giao nguyên trạng toàn bộ cơ sở vật chất kỹ thuật, trang thiết bị thu phí, toàn bộ máy quản lý, lao động thu phí tại các trạm. Theo hợp đồng mua bán quyền thu phí, Công ty Yên Khánh không được tự ý cải tạo, sửa chữa, nâng cấp công nghệ thu phí, định kỳ mỗi năm 2 lần phải báo cáo về doanh thu thu phí, tình hình cơ sở vật chất, tài sản, thiết bị đã nhận bàn giao.
Tuy nhiên, bị can Hệ đã chỉ đạo cấp dưới thực hiện hành vi gian dối, che giấu doanh thu.
Cụ thể giai đoạn đầu thu phí (năm 2014), Công ty Yên Khánh sử dụng phần mềm ITD cài đặt sẵn. Vào những ngày lễ, tết, cuối tuần, khi có nhiều phương tiện qua trạm thu phí, nhân viên các trạm thu phí được chỉ đạo chuyển làn xe vào thành làn xe ra, thực hiện thu phí không qua phần mềm. Số tiền thu thủ công Công ty Yên Khánh không đưa vào báo cáo doanh thu khi báo cáo với cơ quan thuế và Tổng công ty Cửu Long.
Sử dụng công nghệ cao để chiếm đoạt
Thấy giảm doanh thu bằng hình thức thủ công không hiệu quả, bị can Hệ chỉ đạo sử dụng công nghệ cao để chiếm đoạt nhiều hơn.
Bị can Đinh Ngọc Hệ chỉ đạo nhân viên dưới quyền “phải làm giảm doanh thu đi, doanh thu thực tế đang cao quá, các bộ phận triển khai đi...”
Theo chỉ đạo của bị can Hệ, Công ty Yên Khánh đã 2 lần mua phần mềm của Công ty Xuân Phi để can thiệp trái phép vào phần mềm quản lý của Bộ Giao thông vận tải. Càng về sau mức độ càng tinh vi hơn, số tiền chiếm đoạt càng nhiều hơn.
Nguyễn Xuân Hiền, Giám đốc Công ty Xuân Phi biết mục đích cắt giảm che giấu doanh thu và chỉ đạo nhân viên viết phần mềm can thiệp vào phần mềm ITD để can thiệp tại giai đoạn in vé nhằm in vé có số seri của vé cũ trước đó. Nguyễn Xuân Hiền nhận 15 triệu đồng tiền công.
Phần mềm Xuân Phi được cài đặt tại máy tính của Trần Văn Miền, Phó giám đốc chi nhánh Long An - Công ty Yên Khánh để quản lý kiểm soát hoạt động, kết nối với các máy tính ở các trạm thu phí.
Cách thức như sau: nhân viên được chỉ đạo nhặt vé do lái xe không lấy, nhập số seri của vé này vào file excel. Trước khi chạy phần mềm Xuân Phi ở làn nào, trưởng ca được chỉ đạo đóng làn khoảng 3 phút để kết nối phần mềm Xuân Phi với máy tính làn ra, nhập số seri của các vé thu phí đã nhặt. Khi được in ra, vé có số seri của vé cũ đã sử dụng.
Từ đó, cùng một số seri được thể hiện trên 2 vé của 2 phương tiên khác nhau qua trạm.
Nâng cấp thủ đoạn che giấu doanh thu
Đến tháng 4/2017, do doanh thu phí thực tăng cao, lượng vé lái xe bỏ lại gom nhặt không đủ dùng cho việc cắt giảm doanh thu, Công ty Yên Khánh yêu cầu Công ty Xuân Phi nâng cấp phần mềm.
Lần này, Nguyễn Xuân Hiền đưa ra 3 phương án để cắt giảm doanh thu phí. Phía Công ty Yên Khánh lựa chọn phương án: copy đè lượt xe có mệnh giá vé nhỏ có lượt xe mệnh giá vé lớn từ làn khác sang để thay đổi mệnh giá vé. Mức phí viết phần mềm tăng lên thành 120 triệu đồng.
Phần mềm được cài đặt trên máy tính tại phòng làm việc của Trần Văn Miền, kết nối với hệ thống máy tính tại 4 trạm thu phí. Đầu tháng, Trần Văn Miền sử dụng máy tính tiến hành thao tác xâm nhập vào máy chủ để chạy phần mềm Xuân Phi. Phần mềm có tính năng điều chỉnh quãng đường đi của phương tiện từ chặng dài thành chặng ngắn, thay đổi các loại phương tiên chịu phí cao thành loại chịu phí thấp, thay đổi mệnh giá vé cao thành mệnh giá thấp.
Sau này, để che giấu hành vi cắt giảm doanh thu, Trần Văn Miền trực tiếp liên hệ Nguyễn Xuân Hiền, yêu cầu tìm cách xóa dữ liệu trên hệ thống máy chủ lưu trữ dữ liệu về thu phí thực tế của Công ty Yên Khánh.
Nguyễn Xuân Hiền đã chỉ đạo nhân viên thực hiện việc xóa dữ liệu, khoảng 20GB dữ liệu, trên tổng số 10 máy chủ và có sao lưu trong 4 ổ đĩa. Khi khám xét, cơ quan điều tra đã thu giữ 4 ổ đĩa này.
Nguyễn Xuân Hiền đã nhận 90 triệu đồng tiền công xóa dữ liệu.
Cơ quan điều tra xác định doanh thu phí thực tế là 3.266 tỷ đồng, doanh thu bị điều chỉnh còn 2.541 tỷ đồng. Số tiền để ngoài sổ sách và bị Đinh Ngọc Hệ chiếm đoạt là 725 tỷ đồng.
Tại cơ quan điều tra, bị can Đinh Ngọc Hệ không thừa nhận hành vi, không hợp tác khai báo, phủ nhận vai trò chủ mưu trong các hành vi gian dối để chiếm đoạt tài sản. Tuy nhiên, căn cứ lời khai, tài liệu chứng cứ trong hồ sơ vụ án, cơ quan công tố xác định bị can Hệ đã chỉ đạo nhân viên làm giả hộ sơ năng lực tài chính để tham gia đấu giá. Bị can Hệ được xác định đóng vai trò chính trong việc che giấu doanh thu, chiếm đoạt tiền của Nhà nước.
