Đâu là những điểm nổi bật trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) từ đầu năm đến nay, thưa ông?
Số liệu thống kê sơ bộ cho thấy, từ đầu năm đến nay, gần 30.000 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp được phát hành, chủ yếu là kỳ hạn 3 - 5 năm, một số đợt phát hành của ngân hàng lớn có kỳ hạn dài 10 năm + 1.
Bên cạnh các tên tuổi quen thuộc với khối lượng phát hành lớn hàng năm như: Vingroup, CTCP Hoàng Anh Gia Lai, CTCP Tập đoàn Masan, BIDV…, thị trường có thêm nhiều đợt phát hành của các CTCK, các công ty bất động sản với quy mô, mục đích sử dụng vốn đa dạng.
Trong bối cảnh thị trường bất động sản khởi sắc và mặt bằng lãi suất hạ nhiệt, các doanh nghiệp bất động sản đẩy mạnh huy động vốn thực hiện dự án, tái cấu trúc nợ cũ nhằm giảm chi phí tài chính, cơ cấu kỳ hạn trả nợ phù hợp để giảm áp lực trả nợ.
Ngoài ra, không ít doanh nghiệp huy động vốn để thực hiện các thương vụ M&A. Do tác động của Thông tư 36/2014/TT-NHNN quy định các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, các CTCK tập trung phát hành trái phiếu để đa dạng hóa nguồn vốn huy động.
Bước đầu doanh nghiệp có nhu cầu phát hành thường xuyên hướng tới việc minh bạch thông tin, tạo tiền đề thúc đẩy thanh khoản của thị trường.
Nhà đầu tư cá nhân, doanh nghiệp bước đầu quan tâm đến TPDN. Vừa qua, 2.000 tỷ đồng mệnh trái phiếu kỳ hạn 2 năm của Vingroup niêm yết tại Sở GDCK TP.HCM, đã được phân phối thứ cấp thu hút sự quan tâm nhất định của nhà đầu tư.
Để thúc đẩy thị trường trái phiếu doanh nghiệp phát triển, theo ông đâu là những vấn đề nhà quản lý cần quan tâm tháo gỡ?
Tôi cho rằng có hai vấn đề cần được tập trung tháo gỡ.
Thứ nhất, khung pháp lý cần được hoàn thiện để bảo đảm phù hợp với sự phát triển của thị trường và thông lệ quốc tế.
Bộ Tài chính đang lấy ý kiến sửa đổi Nghị định 90/2011 về phát hành trái phiếu doanh nghiệp. Đây là khung pháp lý nền tảng, thu hút sự quan tâm của đông đảo nhà tư vấn, thu xếp vốn và cộng đồng doanh nghiệp.
Có rất nhiều ý kiến cho rằng điều kiện phát hành cần được mềm hóa, để tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng kênh huy động vốn. Ngoài ra, chính sách hỗ trợ thị trường phát triển cũng cần sớm được ban hành nhằm thu hút đối tượng nhà đầu tư mới tham gia thị trường trái phiếu Việt Nam.
Thứ hai, cần có giải pháp tăng cường tính minh bạch, thanh khoản cho thị trường. Hầu hết trái phiếu doanh nghiệp đang được giao dịch trên thị trường chưa niêm yết, chưa có đơn vị quản lý tập trung các thông tin liên quan đến các đợt phát hành và chưa có quy chuẩn cho hoạt động lưu ký của các đơn vị cung cấp dịch vụ. Các nhà đầu tư khi muốn tham gia thị trường gặp rất nhiều khó khăn trong tìm kiếm thông tin.
trái phiếu được lưu ký tại nhiều tổ chức lưu ký khác nhau, nên việc giao dịch mất nhiều thời gian, chi phí do mỗi tổ chức lưu ký có những quy định, mẫu biểu riêng và mức phí giao dịch khác nhau cho giao dịch chuyển nhượng. Do đó, xây dựng trung tâm thông tin về phát hành và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp là rất cần thiết.
Cũng cần có tổ chức định mức tín nhiệm và đường cong lãi suất trái phiếu doanh nghiệp. Đây là các công cụ rất quan trọng trong định giá trái phiếu.
Mảng cung cấp dịch vụ tư vấn phát hành và kinh doanh trái phiếu của VPBS có những điểm mạnh nổi bật nào so với các CTCK khác, thưa ông?
Từ năm 2013 đến nay, VPBS liên tục giành được các giải thưởng do các tổ chức quốc tế uy tín trao tặng cho dịch vụ ngân hàng đầu tư nói chung, dịch vụ tư vấn phát hành trái phiếu nói riêng như: Nhà tư vấn phát hành trái phiếu tốt nhất Việt Nam 2013, 2014, do Finance Asia bình chọn; Nhà tư vấn phát hành trái phiếu tốt nhất Việt Nam 2014, do The Asset bình chọn; Giải thưởng Ngân hàng đầu tư tốt nhất Việt Nam 2015, do Alpha Southeast Asia bình chọn.
Thành công trong mảng dịch vụ này của VPBS dựa trên nền tảng đội ngũ tư vấn chuyên nghiệp, giàu kinh nghiệm, mạng lưới nhà đầu tư rộng khắp, đa dạng. Trong thời gian qua, nhà đầu tư trái phiếu chủ yếu là các tổ chức chuyên nghiệp như: ngân hàng thương mại, công ty quản lý quỹ, các công ty bảo hiểm, CTCK là đối tượng mà VPBS đã có mạng lưới quan hệ rất chặt chẽ.
Gần đây, VPBS đã đẩy mạnh đa dạng hóa nền tảng nhà đầu tư dựa trên các công cụ hỗ trợ, gói sản phẩm phù hợp để có thể phân phối thành công. Việc đa dạng hóa đối tượng nhà đầu tư là yếu tố quan trọng, góp phần đảm bảo thành công cho đợt phát hành trong mọi điều kiện thị trường.
Sắp tới, VPBS sẽ đầu tư phát triển mảng tư vấn phát hành và kinh doanh trái phiếu theo hướng nào, thưa ông?
Với vai trò là nhà thu xếp vốn, ngoài các doanh nghiệp, tập đoàn lớn, VPBS còn hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ huy động vốn thông qua phát hành trái phiếu. Đây là công cụ marketing hiệu quả cho doanh nghiệp, giúp họ quảng bá thương hiệu trên thị trường tài chính.
Ngoài ra, như nói ở trên, việc thu hút sự quan tâm của đối tượng nhà đầu tư mới có ý nghĩa rất quan trọng trong đảm bảo thành công cho đợt phát hành và tạo thanh khoản cho thị trường thứ cấp. Sắp tới, sự phát triển của TTCK phái sinh là tiền đề rất quan trọng cho VPBS triển khai các gói sản phẩm, tạo công cụ hỗ trợ phục vụ nhu cầu đa dạng của nhà đầu tư.
VPBS có kế hoạch hợp tác với đối tác nước ngoài để phát triển các sản phẩm, dịch vụ nói chung, các sản phẩm trong lĩnh vực trái phiếu nói riêng ra sao, nhằm gia tăng sức cạnh tranh?
Thực tế là VPBS luôn kết nối với đối tác nước ngoài trong nhiều lĩnh vực từ việc gắn kết chặt chẽ với các quỹ đầu tư lớn chuyên đầu tư vào Việt Nam, cho đến phát triển, sử dụng sản phẩm, dịch vụ cho xây dựng hệ thống công nghệ thông tin, hợp tác với các tổ chức, chuyên gia uy tín trên toàn cầu trong hoạt động tư vấn định giá, xếp hạng tín nhiệm bảo lãnh tín dụng.
Từ năm 2014, VPBS là thành viên Việt Nam duy nhất của IMAP- Hiệp hội các nhà tư vấn M&A - hàng đầu với mạng lưới trên 40 quốc gia. VPBS cũng ký kết hợp tác chiến lược với First Frontier Capital – một ngân hàng đầu tư độc lập tại London chuyên cung cấp dịch vụ trọn gói cho các tổ chức chuyên tìm kiếm cơ hội đầu tư tài chính vào các thị trường biên (frontier markets) và các thị trường đang trỗi dậy (emerging markets). Đó là những lợi thế rất lớn giúp VPBS tiếp cận hiệu quả, nhanh chóng với cộng đồng nhà đầu tư chuyên nghiệp rộng khắp toàn cầu.
Riêng với lĩnh vực trái phiếu, chúng tôi tiếp tục phát triển hợp tác với một số ngân hàng đầu tư khu vực và toàn cầu có tên tuổi, để hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam có thể huy động được vốn từ nhà đầu tư nước ngoài thông qua thu hút họ mua sơ cấp trái phiếu bằng VND do doanh nghiệp Việt Nam phát hành (điển hình như đợt phát hành trái phiếu cho một công ty trong hệ thống của Tập đoàn Điện lực Việt Nam trong năm 2014, do VPBS tư vấn có 30% khối lượng phát hành đã được nhà đầu tư có yếu tố nước ngoài mua), tiến tới thu xếp thành công các thương vụ phát hành trái phiếu USD ra thị trường quốc tế.