Việt Nam trước ngưỡng cửa vốn xanh toàn cầu: Cuộc chuyển dịch tỷ đô và sứ mệnh tài chính toàn diện

Việt Nam, với những cam kết mạnh mẽ về Net Zero, đang nổi lên như một điểm đến đầy tiềm năng. Để biến tiềm năng thành hiện thực, bài toán về năng lực hấp thụ vốn xanh đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Bối cảnh toàn cầu và thực trạng tại Việt Nam

Thế giới đang chứng kiến sự thay đổi trong dòng chảy vốn đầu tư. Không còn đơn thuần chạy theo lợi nhuận, nhà đầu tư đang ngày càng đặt ra những yêu cầu chuẩn hóa về tính bền vững.

Các hiện tượng biến đổi khí hậu, gián đoạn chuỗi cung ứng và sự thay đổi trong hành vi người tiêu dùng đang ảnh hưởng trực tiếp đến sự ổn định và lợi nhuận của doanh nghiệp. Nhà đầu tư và định chế tài chính phát triển (DFIs) ngày nay hiểu rằng, việc rót vốn vào các mô hình kinh doanh bền vững không chỉ là trách nhiệm đạo đức mà còn là chiến lược quản trị rủi ro dài hạn thông minh.

Thêm vào đó, áp lực từ các quy định quốc tế ngày càng gia tăng. Các khu vực kinh tế lớn như châu Âu đang đi đầu với các cơ chế như Thỏa thuận Xanh châu Âu (EU Green Deal) và yêu cầu nghiêm ngặt về báo cáo phát thải, công bố thông tin ESG. Theo đó, buộc các doanh nghiệp trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam, phải "xanh hóa" hoạt động nếu muốn tiếp tục tham gia vào chuỗi giá trị và sân chơi thương mại quốc tế.

Hai động lực này đang định hình nên thị trường tài chính bền vững. Theo báo cáo từ Ngân hàng Thế giới (World Bank) công bố vào tháng 2/2025, tổng lượng trái phiếu bền vững toàn cầu (bao gồm trái phiếu xanh, xã hội, bền vững…) đạt mốc 6,2 nghìn tỷ USD tính đến cuối năm 2024.

Cùng với khuôn khổ hành động toàn cầu như Thỏa thuận Paris về Biến đổi khí hậu và 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) của Liên Hợp Quốc, khẳng định rằng dòng vốn xanh không phải là một xu hướng nhất thời, mà là một cuộc tái cấu trúc sâu sắc của nền kinh tế toàn cầu.

Tại Việt Nam, cam kết Net Zero vào năm 2050 của Thủ tướng Chính phủ tại COP26 đang vạch ra lộ trình phát triển kinh tế - xã hội đầy tham vọng. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần khoảng 368-380 tỷ USD trong giai đoạn 2022-2040. Song song đó, chiến lược tài chính toàn diện quốc gia và nỗ lực thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân đã cho thấy tiềm năng nhu cầu vốn tại Việt Nam.

Tuy nhiên, con đường từ cam kết đến hành động vẫn còn nhiều thách thức. Doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs), dù có tiềm năng nhưng vẫn đang đối mặt với nhiều rào cản trong việc tiếp cận nguồn vốn xanh quốc tế: từ nhận thức hạn chế về các tiêu chuẩn ESG, năng lực quản trị chưa đáp ứng yêu cầu của các nhà đầu tư quốc tế, cho đến khó khăn trong việc xây dựng các dự án "đủ xanh" và minh bạch để thu hút vốn.

Khai mở thị trường vốn xanh quốc tế - thúc đẩy phát triển bền vững và tài chính toàn diện tại Việt Nam

Với vai trò là một trong những ngân hàng tích cực thúc đẩy tài chính xanh - tài chính toàn diện, ngày 05/09/2025 tới đây, Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam A Bank, mã NAB - sàn HOSE) sẽ là cầu nối tổ chức Hội nghị quốc tế với chủ đề “Khai mở thị trường vốn xanh quốc tế - thúc đẩy phát triển bền vững và tài chính toàn diện tại Việt Nam”.

Hội nghị có sự tham dự của các diễn giả uy tín đến từ Cơ quan quản lý, Quỹ đầu tư quốc tế, Tổ chức tài chính phát triển (DFIs), Định chế tài chính uy tín… kỳ vọng trở thành cầu nối quan trọng cho việc chuyển giao tri thức, khai mở dòng vốn đầu tư tác động và tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp Việt Nam với các tổ chức quốc tế.

Hội nghị lần này mang tầm quốc tế, quy tụ hệ sinh thái đa dạng gồm các nhà hoạch định chính sách, lãnh đạo cấp cao từ các quỹ đầu tư hàng đầu, các tổ chức tài chính phát triển (DFIs), các định chế tài chính trong và ngoài nước, hiệp hội doanh nghiệp, và đặc biệt là các doanh nghiệp đang tìm kiếm nguồn vốn xanh để chuyển đổi và phát triển.

Ông Võ Hoàng Hải - Phó tổng giám đốc Nam A Bank chia sẻ: "Chúng tôi tin rằng để đạt được các mục tiêu phát triển bền vững, không thể thiếu sự chung tay của cả hệ thống tài chính và cộng đồng doanh nghiệp.

Thông qua hội nghị lần này, Nam A Bank, với sự phối hợp chặt chẽ cùng các đối tác uy tín như IFC, responsAbility, BlueOrchard, ADB, IDG, Thành viên Tổ sáng lập Trung tâm Tài chính quốc tế, các Hiệp hội ngành cùng Cơ quan quản lý nhà nước... sẽ chia sẻ câu chuyện chung về hành trình khai mở thị trường vốn bền vững.

Không chỉ là việc huy động vốn, mà còn là hành trình nâng cao năng lực quản trị, cải thiện tính minh bạch, xây dựng uy tín cho doanh nghiệp Việt trên trường quốc tế trong tiến trình phát triển bền vững và thúc đẩy tài chính toàn diện gắn với định hướng phát triển xanh của Trung tâm Tài chính quốc tế. Chúng tôi mong muốn biến thách thức thành cơ hội, giúp doanh nghiệp Việt tự tin bước vào sân chơi toàn cầu".

Ba phiên thảo luận chuyên sâu: Từ tầm nhìn toàn cầu đến giải pháp thực tiễn

Phiên 1 với chủ đề “Khai mở thị trường vốn xanh quốc tế”, các diễn giả đến từ IFC, BlueOrchard và responsAbility sẽ mang đến bức tranh toàn cảnh về thị trường tài chính xanh toàn cầu và Việt Nam, hành trình tài chính khí hậu tại châu Á, giải pháp cho vay bình đẳng giới và các sáng kiến thúc đẩy tài chính toàn diện cho doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs).

Khép lại phiên 1, đại diện Cơ quan quản lý nhà nước, thành viên Tổ sáng lập Trung tâm Tài chính quốc tế, ngân hàng... sẽ cùng các diễn giả trên thảo luận bàn tròn nhằm trao đổi về cơ hội, thách thức và giải pháp kết nối hiệu quả dòng vốn xanh tại Việt Nam.

Phiên 2 với chủ đề “Thúc đẩy phát triển bền vững và tài chính toàn diện tại Việt Nam”, các diễn giả đến từ ADB, IDG sẽ tập trung vào mô hình chuyển đổi xanh quốc tế và các công cụ tài chính hỗ trợ doanh nghiệp phát triển toàn diện. Đồng thời, những chuyên gia này sẽ thảo luận bàn tròn cùng đại diện Cơ quan quản lý nhà nước và các Hiệp hội ngành (thủy sản, chè, cao su...), chia sẻ kinh nghiệm thực tiễn triển khai và các bài học chuyển đổi phát triển bền vững từ nhiều lĩnh vực kinh tế.

Phiên 3 với chủ đề “Nâng cao năng lực, khả năng tiếp cận vốn xanh cho Khối Kinh tế tư nhân và bài học thực tiễn”, các chuyên gia đến từ GGGI, FiinRatings và KPMG, EY, Cơ quan quản lý và các tập đoàn/doanh nghiệp chuyển đổi xanh tiêu biểu sẽ chia sẻ kinh nghiệm và giải pháp nâng cao năng lực quản trị cho doanh nghiệp, đặc biệt là quản trị theo tiêu chuẩn quốc tế.

Phiên thảo luận cuối cùng là nơi các doanh nghiệp đã có kinh nghiệm thực tế như Tập đoàn STP và Kho Lạnh Kỷ Nguyên Mới chia sẻ về hành trình phát triển bền vững và kinh nghiệm tiếp cận vốn xanh của mình. Phiên này còn có sự tham gia của các chuyên gia từ EY và Đại sứ chuyển đổi xanh của Nam A Bank, tập trung vào việc xác định những thiếu sót của doanh nghiệp Việt (công cụ, kiến thức, hay quản trị) và các giải pháp để lan tỏa văn hóa phát triển bền vững.

Bối cảnh hiện nay là thời điểm để cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam cùng nhau nâng cao nhận thức, chuẩn hóa hoạt động theo các tiêu chuẩn quốc tế và sẵn sàng đón nhận làn sóng đầu tư bền vững. Những hội nghị này chính là những bước đi bản lề, tạo ra động lực và khẳng định Việt Nam không chỉ là một điểm đến đầu tư hấp dẫn mà còn là một đối tác có trách nhiệm trong nỗ lực chung vì một hành tinh bền vững.

T.V