Hoang tàn dự án nuôi bò của Công ty Bình Hà tại Hà Tĩnh - Ảnh: VĂN ĐỊNH
Vì sao Trần Duy Tùng - chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn An Phú (trụ sở tại Bình Định) - lại liên quan đến chuyện chăn nuôi bò ở Hà Tĩnh?
Từ nuôi bò đến trồng chuối
Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, từ năm 2015, Hà Tĩnh chấp thuận chủ trương đầu tư dự án chăn nuôi bò giống và bò thịt của Công ty Bình Hà với hơn 4.500 tỉ đồng, trên diện tích hơn 2.163ha thuộc hai huyện Cẩm Xuyên và Kỳ Anh. Với sự ủng hộ của ông Trần Bắc Hà, BIDV đã chấp thuận cho Công ty Bình Hà vay 3.162 tỉ và đến đầu năm 2016 đã giải ngân 810 tỉ đồng.
Gói tín dụng sau đó được nâng lên đến 1 tỉ USD (hơn 20.000 tỉ đồng), dự án cũng nâng quy mô lên 254.200 con bò/năm trên diện tích 5.000ha đất, dự kiến tạo việc làm cho khoảng 3.000 lao động, lợi nhuận bình quân đạt 1.000 - 1.500 tỉ đồng.
Sau khi được BIDV giải ngân vốn, Công ty Bình Hà đã xây 65 chuồng trại, 19 hệ thống kho chứa và các công trình phụ trợ trên 68ha đất, trồng 678ha cỏ để nuôi bò...
Theo Chi cục Chăn nuôi và thú y Hà Tĩnh, từ tháng 5-2015 đến tháng 6-2017, Công ty Bình Hà đã nhập về 43.387 con bò thịt để nuôi béo. Năm 2018, số bò chỉ còn 782 con, trong khi năm 2016 lỗ hơn 200 tỉ đồng.
Vậy là công ty này chuyển 575ha trồng cỏ nuôi bò sang trồng chuối. Ông Nguyễn Tống Phong - phó chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và bảo vệ thực vật Hà Tĩnh - xác nhận Công ty Bình Hà đã trồng được hơn 200ha chuối, nhưng việc xuất khẩu lại khó khăn khi phụ thuộc vào thương lái và thị trường Trung Quốc. Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Võ Phi Long, phó giám đốc Công ty Bình Hà, cho biết việc xuất khẩu chuối "đang chạy kế hoạch từ 2 - 3 ngày xuất một container", và từ chối cho biết số lượng. Riêng khoản nợ lương công nhân từ đầu năm 2019, ông Long cho hay đã chi trả và chỉ còn nợ một tháng lương.
Ông Tùng liên quan gì đến chuyện nuôi bò?
Vấn đề nhiều người quan tâm là mối liên quan giữa ông Tùng và dự án nuôi bò ở Hà Tĩnh.
Theo tìm hiểu của Tuổi Trẻ, Công ty Bình Hà tại Hà Tĩnh có 3 cổ đông sáng lập gồm các ông Đinh Văn Dũng (Gia Lai) nắm 45% vốn cổ phần, ông Thái Thành Vinh (TP.HCM) 30% và ông Trần Anh Quang (Bình Định) 25% còn lại.
Ông Quang, trước đó là chủ tịch HĐQT của Công ty CP Tập đoàn An Phú, khi trở thành tổng giám đốc của Công ty Bình Hà thì nhường lại chức chủ tịch cho ông Trần Duy Tùng.
Khi giới thiệu dự án chăn nuôi bò ở Hà Tĩnh, dù BIDV và An Phú không chính thức là chủ đầu tư hoặc có cổ phần tại dự án chăn nuôi bò thịt, bò sữa của Công ty Bình Hà, nhưng hai cái tên này, cùng với Hoàng Anh Gia Lai, luôn góp mặt và các đơn vị này cũng có nhiều buổi làm việc, gửi văn bản qua lại với tỉnh Hà Tĩnh trong quá trình chuẩn bị cũng như đầu tư dự án.
Một lãnh đạo tỉnh Bình Định cho biết trên thực tế ông Trần Duy Tùng đóng vai trò giống như chủ tịch HĐQT của Công ty Bình Hà tại Hà Tĩnh.
Nguồn tin của Tuổi Trẻ cho hay sai phạm của ông trong vụ án này là đã tự ý bán bò của dự án, thu tiền sử dụng cá nhân mà không báo cáo.
Điều đáng nói là một tháng sau khi Công ty Bình Hà tại Hà Tĩnh ra đời, một công ty khác cùng tên cũng được thành lập tại Quy Nhơn, Bình Định, cũng do chính 3 cổ đông nói trên sáng lập. Công ty này dự tính sẽ phát triển một dự án chăn nuôi bò "khủng" tại Bình Định, tổng vốn 3.600 tỉ đồng, quy mô 100.000 con bò. Năm 2015, Bình Định đã có văn bản đồng ý chủ trương đầu tư, giới thiệu một địa điểm cho dự án với diện tích khoảng 5.080ha.
"Dự án này chưa làm gì cả, họ mới đặt vấn đề với tỉnh rồi khảo sát địa điểm. Tuy nhiên, do phần lớn diện tích là đất của dân, giải phóng mặt bằng khó khăn, nên sau đó Công ty Bình Hà không đầu tư gì cả" - một lãnh đạo UBND tỉnh Bình Định cho Tuổi Trẻ biết chiều 29-3.
Cùng bị khởi tố với ông Trần Duy Tùng là ông Trần Anh Quang, Đinh Văn Dũng và ông Thái Thành Vinh, ba cổ đông sáng lập của Công ty Bình Hà.
Ông Dũng bị khởi tố cả hai tội danh lừa đảo chiếm đoạt tài sản, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; hai người còn lại bị khởi tố điều tra tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản. Riêng ông Dũng từng bị Công an Hà Tĩnh khởi tố, bắt tạm giam vì đã có hành vi cấu kết nâng khống khối lượng, chiếm đoạt tài sản với số tiền trên 100 tỉ đồng khi thực hiện dự án trại chăn nuôi Bình Hà.
Trước đó, Bộ Công an đã khởi tố, bắt tạm giam ông Trần Bắc Hà và Trần Lục Lang (sinh năm 1967, cựu phó tổng giám đốc BIDV) cùng ông Kiều Đình Hòa (cựu giám đốc BIDV chi nhánh Hà Tĩnh).
