Các cam kết hành động của tất cả các bên đã đưa VBF 2025 trở thành một trong những kỳ diễn đàn doanh nghiệp thành công nhất kể từ khi bắt đầu được tổ chức
Cam kết hành động
“Cam kết” có lẽ là một trong những cụm từ được nhắc tới nhiều nhất tại VBF 2025 vừa diễn ra tại Hà Nội. Cụm từ này thậm chí được nhắc tới ngay từ trước khi VBF diễn ra, với kỳ vọng của các vị đồng chủ tịch VBF về sự chuyển dịch trong cơ chế đối thoại rằng, VBF 2025 sẽ không còn là một diễn đàn nơi cộng đồng doanh nghiệp chỉ đến để đề xuất hay kiến nghị, mà là đến để “cam kết hành động”.
“Đây cũng là cơ hội để cộng đồng doanh nghiệp tham mưu cho Chính phủ các giải pháp nhằm thực hiện mục tiêu phát triển kinh tế xanh, bền vững, đồng thời đưa ra những cam kết, kế hoạch, lộ trình thể hiện trách nhiệm của mình trong việc thực hiện chuyển đổi xanh”, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nói khi phát biểu khai mạc.
Cũng chính Bộ trưởng, khi phát biểu bế mạc, đã bày tỏ mong muốn rằng, các nhà đầu tư, các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) hãy thể hiện tinh thần đồng hành của mình với Chính phủ bằng “những kế hoạch, hành động cụ thể”, chủ động ứng dụng khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, đầu tư vào R&D, gắn kết với cộng đồng doanh nghiệp trong nước để chung tay xây dựng một nền kinh tế xanh toàn diện, hướng tới đạt được mục tiêu hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an sinh xã hội và bảo vệ môi trường.
Đáp lại kỳ vọng này, các cam kết đồng hành với Chính phủ đã được cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư đưa ra. “Chúng tôi cam kết mạnh mẽ trong việc đồng hành cùng Chính phủ, đóng góp trí tuệ, sáng kiến để hỗ trợ Chính phủ Việt Nam thực hiện các mục tiêu phát triển của đất nước, đặc biệt là trong chuyển đổi số và chuyển đổi xanh”, ông Nguyễn Michael Vũ, Đồng Chủ tịch Liên minh VBF nói.
Và cao hơn hết, đó chính là cam kết đến từ Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính. Tại Diễn đàn, rất nhiều kiến nghị, đề xuất của cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư đã được đưa ra và Thủ tướng nhấn mạnh, Việt Nam luôn cởi mở, cầu thị, sẵn sàng đối thoại thẳng thắn, tìm kiếm giải pháp, tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh và bền vững, với giải pháp cốt lõi là chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, với tinh thần “không có gì là không thể”.
Thủ tướng Chính phủ cũng nhấn mạnh tinh thần “3 cùng” với cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư. Đó là cùng lắng nghe và thấu hiểu; cùng chia sẻ tầm nhìn và khát vọng; cùng thắng và cùng phát triển, lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ. Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương nghiên cứu, rà soát kỹ các ý kiến tham luận, các vấn đề, câu hỏi cụ thể của các doanh nghiệp, nhà đầu tư để sớm giải quyết, xử lý theo thẩm quyền; báo cáo ngay những vấn đề vượt thẩm quyền.
Các cam kết hành động của tất cả các bên, vì sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam trong tương lai, đã đưa VBF 2025 trở thành một trong những kỳ diễn đàn doanh nghiệp thành công nhất kể từ khi VBF bắt đầu được tổ chức vào năm 1997.
Hiện thực hóa kế hoạch tăng trưởng 2 con số
Việc lựa chọn chủ đề “doanh nghiệp đồng hành với Chính phủ chuyển đổi xanh trong kỷ nguyên số” cho Diễn đàn năm nay thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong việc thu hút đầu tư chất lượng cao và thúc đẩy tăng trưởng bền vững; đồng thời khẳng định vai trò quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp trong tiến trình chuyển đổi xanh, trên nguyên tắc phát triển bao trùm, bình đẳng, hài hòa lợi ích và không để ai bị bỏ lại phía sau.
- Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng
Mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn tới, bắt đầu ở mức 10% trong năm 2026, không còn là “khát vọng”, mà đã trở thành “kế hoạch”. Kế hoạch này được xây dựng dựa trên nền tảng nền kinh tế đạt mức tăng trưởng 7,85% trong 9 tháng và dự kiến đạt trên 8% trong năm nay. Và hơn hết là dựa trên khả năng chống chịu trước các cú sốc từ bên ngoài của nền kinh tế Việt Nam, như lời của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
Điều khiến người đứng đầu Chính phủ có thể tự hào nói trước cộng đồng doanh nghiệp, đó là trong bối cảnh khó khăn chung, Việt Nam vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng thuộc nhóm cao hàng đầu thế giới. Cụ thể, trong 5 năm 2021-2025 (ngoại trừ năm 2021 tăng trưởng thấp do ảnh hưởng của đại dịch, chỉ đạt 2,55%), thì 4 năm còn lại, mức tăng trưởng bình quân là 7,2%, cao hơn mục tiêu 6,5-7% đã đặt ra.
Nhưng không chỉ là tăng trưởng cao, Thủ tướng Chính phủ khẳng định, đi kèm với tăng trưởng 2 con số, Việt Nam phải phát triển xanh, tăng trưởng bền vững. “Không một quốc gia, nền kinh tế nào vẫn giữ tư duy cũ, chỉ dựa vào các động lực tăng trưởng truyền thống mà phát triển nhanh và bền vững; chuyển đổi, tìm kiếm và kiến tạo động lực tăng trưởng mới là xu thế khách quan và tất yếu của thế giới ngày nay”, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.
Theo Thủ tướng, đẩy mạnh phát triển kinh tế xanh, kinh tế số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu của Việt Nam.
“Tăng trưởng xanh đã trở thành xu thế tất yếu và là mục tiêu mà mọi quốc gia đang hướng đến”, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cũng nói như vậy.
Đánh giá cao những kết quả ấn tượng mà Việt Nam đạt được và đồng tình với những định hướng chiến lược của Việt Nam, bao gồm tăng trưởng 2 con số và phát triển xanh, tăng trưởng bền vững, song ông Thomas Jacobs, quyền Giám đốc khu vực Đông Á - Thái Bình Dương của Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC) cho rằng, tăng trưởng bền vững “không phải là con đường dễ dàng”.
“Phải đầu tư nhiều vào con người, môi trường, hạ tầng, chính sách…”, ông Thomas Jacobs nói và nhấn mạnh những “nút thắt” mà Việt Nam đang gặp phải, như sự chậm trễ trong sản xuất điện sạch, sự thiếu hụt kỹ năng của người lao động, hạn chế trong đầu tư vào các hoạt động R&D…
Và phương cách tốt nhất chính là đầu tư vào các nút thắt này. Để đầu tư, buộc phải có nguồn lực, trong đó nguồn lực tư nhân cả trong và ngoài nước là yếu tố then chốt. Để làm được điều đó, theo ông Thomas Jacobs, chính sách phải minh bạch và ổn định, môi trường đầu tư, kinh doanh phải thuận lợi, giúp doanh nghiệp yên tâm mở rộng hoạt động.
Có quan điểm tương tự, bà Mariam Sherman, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, Campuchia và Lào nhấn mạnh việc Việt Nam phải đầu tư vào con người; giải quyết các nút thắt về đầu tư công nghệ và đổi mới sáng tạo để thoát bẫy “gia công”, nâng cao năng suất; lấp đầy khoảng trống giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước, làm sao để thúc đẩy liên kết, chuyển dịch từ việc đơn thuần lắp ráp sản phẩm sang thiết kế, chế tạo; thúc đẩy đầu tư tư nhân…
Khẳng định sẽ đồng hành với Việt Nam trong thu hút nguồn lực cho đầu tư phát triển, bà Mariam Sherman cho rằng, điều quan trọng là tạo dựng được niềm tin của nhà đầu tư. “Niềm tin sẽ đến từ các chính sách dễ dự đoán, ổn định và minh bạch”, bà Mariam Sherman khẳng định.
Mấu chốt là huy động nguồn lực của khu vực tư nhân
Một điểm mấu chốt đã được khẳng định cho mọi kế hoạch phát triển của nền kinh tế Việt Nam, bao gồm cả tăng trưởng xanh, chuyển đổi kép số - xanh…, đó là bên cạnh nguồn lực công, phải huy động được nguồn lực đầu tư của tư nhân.
Chính Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã khẳng định, lịch sử phát triển của các quốc gia cho thấy, không một quốc gia nào hùng cường mà thiếu đi một cộng đồng doanh nghiệp vững mạnh. Đó là lý do Bộ trưởng muốn thấy được cam kết hành động từ cộng đồng doanh nghiệp.
Câu hỏi đặt ra là, làm sao để thu hút được đầu tư từ khu vực tư nhân và làm sao để cộng đồng doanh nghiệp cam kết hành động? Rất nhiều điều mà cộng đồng doanh nghiệp và các nhà đầu tư trông chờ Chính phủ Việt Nam tháo gỡ, cải cách.
“Câu chuyện thành công kinh tế của Việt Nam thật sự ấn tượng và chương tiếp theo sẽ phụ thuộc vào chiều sâu và tốc độ cải cách”, ông Mark Gillin, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Hoa Kỳ tại Việt Nam (Amcham) nói và đề xuất hàng loạt cải cách trong việc “mở khóa” cho sự phát triển của khu vực tư nhân thông qua việc ngăn chặn các rào cản phi thuế quan, chính sách thực hiện thông suốt, minh bạch từ Trung ương tới địa phương, đảm bảo tính thống nhất về quản trị trong toàn quốc…
“Các gói hỗ trợ như hoãn thuế, giảm phí và cải thiện hạ tầng đã giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn của đầu tư. Trong thời gian tới, ưu tiên cần đặt vào việc hiện đại hóa hệ thống thuế phù hợp với chuẩn mực quốc tế, đồng thời đảm bảo tính đơn giản, minh bạch và dự đoán được. Niềm tin của nhà đầu tư sẽ được củng cố nếu việc thực thi chính sách thuế ổn định và nhất quán trong dài hạn”, đại diện Amcham bày tỏ.
Tương tự, Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam đề xuất các cải cách liên quan đến những khó khăn trong quá trình logistics xuất khẩu, xem xét gia hạn thời gian hoạt động cho các doanh nghiệp đang đầu tư trong các khu công nghiệp, đồng thời đảm bảo rằng, việc sửa đổi Luật Công nghệ cao không làm suy giảm động lực đầu tư của các doanh nghiệp FDI…
Trong khi đó, ông Bruno Jaspaer, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) bày tỏ tin tưởng, trải nghiệm đầu tiên của mỗi nhà đầu tư tại Việt Nam phải thực sự suôn sẻ và tích cực. Đó cũng là lý do EuroCham đã giới thiệu những “Trận chiến phải thắng - Ưu tiên chiến lược” giúp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút FDI và cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh.
Theo ông Bruno Jaspaer, các thủ tục tưởng chừng là “hành chính” như thị thực, giấy phép lao động hay thủ tục nhập cảnh thực chất là cái bắt tay đầu tiên của Việt Nam với nhà đầu tư. Nếu cái bắt tay đó vững vàng và thân thiện, nhà đầu tư sẽ không chỉ mang vốn, mà còn mang niềm tin, nhân lực và công nghệ tới đây.
Đó là những cải cách đầu tiên mà EuroCham đề xuất. Bên cạnh đó còn là các vấn đề về thủ tục thông quan, quyền sử dụng đất, cấp phép xây dựng, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ…, cùng các vấn đề về ban hành quy chuẩn xây dựng xanh quốc gia, tiêu chuẩn bền vững bắt buộc và cơ chế ưu đãi, cũng như sửa đổi Luật Dược để đẩy nhanh tiến trình tiếp cận các loại thuốc tiên tiến…
“Chúng tôi ở đây không phải để chỉ trích, mà là đứng cùng một phía với Việt Nam”, ông Bruno Jaspaer nói và giải thích, những khuyến nghị chính sách mà EuroCham đưa ra là nhằm mục đích cùng nhau dẫn dắt tăng trưởng bền vững cho Việt Nam và cả khu vực.
“Đứng cùng một phía với Việt Nam”, đó chính là lời cam kết rất có ý nghĩa trong bối cảnh Việt Nam rất cần sự hợp tác, nguồn lực đầu tư, cũng như kinh nghiệm của cộng đồng doanh nghiệp và nhà đầu tư cả trong và ngoài nước.
