Theo dữ liệu lịch sử từ SD Bullion, bước nhảy vọt lớn trong năm nay đã đưa vàng lên mức tăng mạnh nhất kể từ năm 1979, đạt mức tăng 130%. Điều này phần lớn là do lạm phát tăng cao, trong khi tăng trưởng kinh tế chậm lại, dẫn đến làn sóng đổ xô vào các tài sản trú ẩn an toàn.
Nhiều lý do tương tự đã khiến nhu cầu vàng tăng mạnh trong năm nay.
Bất ổn địa chính trị
Các nhà đầu tư đang đối mặt với rất nhiều yếu tố khó lường phía trước, và sự bất ổn thường khiến các nhà giao dịch đổ xô vào các tài sản trú ẩn an toàn như vàng.
Mỹ vẫn chưa cảm nhận được toàn bộ tác động từ thuế quan của Tổng thống Donald Trump, điều mà các nhà kinh tế cho rằng có thể làm tăng lạm phát và làm giảm tăng trưởng kinh tế.
Căng thẳng địa chính trị cũng đang là mối quan tâm của các nhà đầu tư, với các cuộc chiến tranh đang diễn ra ở Trung Đông và Ukraine làm dấy lên lo ngại về một cuộc xung đột trên diện rộng.
Trong khi đó, nền kinh tế Mỹ đã xuất hiện những dấu hiệu suy yếu ở một số lĩnh vực, chẳng hạn như thị trường việc làm. Điều này đã làm gia tăng lo ngại rằng nền kinh tế Mỹ có thể rơi vào suy thoái.
"Việc vàng không tương quan với chỉ số S&P 500 và trái phiếu kho bạc Mỹ - cũng là một kênh đầu tư phòng ngừa rủi ro danh mục đầu tư đang hoạt động tốt - khiến cho việc đầu tư vàng trở nên rất hấp dẫn", Chris Weston, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu tại Pepperstone cho biết.
Lạm phát
Ngoài lo ngại về nền kinh tế suy thoái, các nhà đầu tư cũng đang để mắt đến khả năng tăng trưởng chậm lại trong khi lạm phát tiếp tục tăng cao, một sự kết hợp tồi tệ được gọi là đình lạm.
Đình lạm được cho là một hậu quả thậm chí còn tồi tệ hơn đối với nền kinh tế so với một cuộc suy thoái thông thường. Nguyên nhân là do lạm phát cao có thể ngăn cản Fed cắt giảm lãi suất để thúc đẩy tăng trưởng như thường thấy trong một cuộc suy thoái thông thường.
"Những lo ngại về đình lạm thường có lợi cho vàng, vẫn là trọng tâm của những người tham gia thị trường kim loại quý. Kể từ năm 2001, vàng chưa bao giờ giảm trong trường hợp CPI của Mỹ trên 2% và Fed nới lỏng chính sách tiền tệ", các chiến lược gia của Bank of America (BofA) cho biết.
Hạ lãi suất
Việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) cắt giảm lãi suất cũng đang đẩy nhu cầu vàng thỏi lên cao.
Việc cắt giảm lãi suất làm gia tăng lo ngại về lạm phát. Các nhà đầu tư lo ngại rằng Fed có thể cắt giảm lãi suất quá sớm. Điều này có thể khiến lạm phát tăng trở lại, từ đó làm tăng nhu cầu vàng vì vàng được xem là một kênh phòng ngừa rủi ro trước sự mất giá của tiền tệ.
Việc cắt giảm lãi suất cũng làm giảm lợi nhuận mà các nhà đầu tư có thể kỳ vọng khi nắm giữ tiền mặt và các tài sản trú ẩn an toàn khác, như trái phiếu kho bạc Mỹ. Là một tài sản không sinh lời, vàng trở nên hấp dẫn hơn so với trái phiếu khi lợi suất trái phiếu cố định giảm nhẹ trong môi trường lãi suất thấp hơn.
"Việc Fed có thể bị buộc phải đưa lãi suất về mức trung lập một cách cấp bách hơn nữa sẽ khiến vàng là một kênh đầu tư tuyệt vời. Trong khi đó, bất kỳ lo ngại nào về việc Fed có thể đã chậm trễ trong việc cắt giảm lãi suất cũng sẽ củng cố vai trò trú ẩn của vàng", ông Weston cho biết thêm.
Nhu cầu của ngân hàng trung ương
Các ngân hàng trung ương vẫn chưa cho thấy nhu cầu vàng giảm bớt. Theo dữ liệu điều chỉnh từ Hội đồng Vàng Thế giới (WGC), các ngân hàng trung ương toàn cầu đã bổ sung 1.086 tấn vàng vào dự trữ trong năm 2024. Các quốc gia đã tăng tốc mua vàng như một phần của xu hướng phi đô la hóa rộng lớn hơn kể từ khi xung đột Nga-Ukraine nổ ra.
BofA cho biết, các ngân hàng trung ương trên toàn thế giới hiện nắm giữ nhiều vàng hơn trái phiếu kho bạc Mỹ.
"Thực tế, vàng cũng phản ứng với mối lo ngại về triển vọng tài chính đầy thách thức và gánh nặng nợ gia tăng ở nhiều nước đang phát triển và thị trường mới nổi", các chiến lược gia của BofA cho biết.