Theo đó, VAFI chỉ rõ, sàn HOSE không chỉ yếu kém về quản lý công nghệ thông tin mà còn yếu kém về công tác quản lý giám sát thị trường, hiện nay có nhiều loại cổ phiếu rác, cổ phiếu lừa đảo (cổ phiếu kém chất lượng không đủ tiêu chuẩn niêm yết tại sàn HOSE) đang không chỉ tồn tại niêm yết tại sàn HOSE mà còn công khai làm giá, thổi giá để giá trị cổ phiếu cao gấp hàng trăm lần giá trị thực.
VAFI đề xuất mở chiến dịch làm trong sạch thị trường chứng khoán, công việc thanh tra với các nội dung cụ thể.
Đầu tiên, đi tìm nguyên nhân lý giải tại sao đã qua 20 năm vận hành phần mềm giao dịch do Sở giao dịch chứng khoán Thái Lan cung cấp mà sàn HOSE không thể làm chủ công nghệ vận hành.
"Việt Nam là 1 cường quốc về công nghệ thông tin nhưng có lẽ những nhân sự giỏi về IT không được mời chào làm việc tại HOSE, cho nên cứ mỗi lần gặp trực trặc là HOSE lại khẩn cấp mời chuyên gia Sở giao dịch Thái Lan sang giải quyết?", VAFI đặt câu hỏi.
Thứ hai, VAFI đề xuất Thanh tra dự án làm phần mềm giao dịch mới được cung cấp bởi Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc.
"Dự án nhỏ, được khởi động từ năm 2012 nhưng đã 10 năm rồi dự án vẫn chưa hoàn thành, vậy cần phải tìm nguyên nhân tại sao dự án tiến hành chậm trễ, rồi giá trị dự án có tăng lên so với ban đầu, nguyên nhân làm cho giá trị dự án tăng lên", văn bản của VAFI nêu.
Theo VAFI, một vấn đề nữa là tại sao không chọn những nhà thầu hàng đầu Việt Nam như FPT để sau này nếu có sự cố thì họ có khả năng nhanh chóng giải quyết mà không lệ thuộc vào chuyên gia nước ngoài .
Sở giao dịch chứng khoán Hàn Quốc, Thái Lan không phải là các doanh nghiệp chuyên về công nghệ thông tin, họ có mảng IT và có chuyên gia IT giỏi nhưng nhiệm vụ hàng đầu của bộ phận IT này là đảm bảo cho hệ thống của họ hoạt động trơn tru và thông suốt.
Thứ ba, VAFI nhấn mạnh cần thanh tra tình trạng các cổ phiếu rác, thực chất là không đủ tiêu chuẩn niêm yết tại sàn HOSE nhưng được lựa chọn vào chỉ số VN30 trong 6 năm từ 2014 - 2020.
"Những cổ phiếu kém chất lượng này có đủ chiêu trò làm giá, thổi giá, thổi vốn điều lệ nhưng không bị ngăn cản phát hiện từ Ủy ban chứng khoán nhà nước, từ HOSE", VAFI cho biết.
Hầu như tất cả các nhà đầu tư giá trị tránh xa cổ phiếu rác này và chỉ có hàng vạn nhà đầu tư nhỏ lẻ không am hiểu chứng khoán bị dụ lao vào giao dịch để từ đó những chủ doanh nghiệp này có cơ hội bán giấy thu lợi hàng ngàn tỷ đồng.
Có tình trạng giá cổ phiếu rác này thấp hơn nhiều so với mệnh giá cổ phần trong khoảng thời gian dài (dưới 10.000 đồng) nhưng chủ doanh nghiệp vẫn tiến hành nhiều đợt bán cổ phiếu mới bằng với mệnh giá cổ phần (như pháp luật qui định).
"Những thương vụ này nhà đầu tư nhỏ lẻ trên thị trường không mua nổi, nhà đầu tư giá trị cũng không mua vậy thì ai mua, ai tài trợ hay là chỉ là vấn đề được tăng vốn điều lệ để bán giấy", VAFI đặt nghi vấn.
