Chỉ hơn hai tuần sau khi công bố nhiều đợt cắt giảm lãi suất khác nhau, ngày 31/3 vừa qua, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã công bố về việc giảm 50 điểm (0,5%) lãi suất tái cấp vốn xuống 5,5%, có hiệu lực từ ngày 3/4. Đây là đợt cắt giảm lãi suất chính sách gần đây nhất nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Lãi suất chiết khấu mà NHNN bất ngờ cắt giảm 100 điểm cơ bản xuống 3,5% (từ 4,5%) vào ngày 16/3, sẽ được giữ nguyên ở mức 3,5% và lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường liên ngân hàng sẽ không thay đổi ở mức 6%, không bị ảnh hưởng bởi thông báo chính sách mới nhất.
Trong thông báo gần đây nhất, ngân hàng trung ương cũng tuyên bố sẽ hạ trần lãi suất tiền gửi bằng đồng Việt Nam thêm 50 điểm cơ bản xuống từ 0,5% đến 5,5% đối với các kỳ hạn dưới 6 tháng. Trần lãi suất cho vay ngắn hạn một số lĩnh vực ưu tiên giảm từ 5% xuống 4,5% (lưu ý trong thông báo ngày 16/3, NHNN đã giảm trần lãi suất cho vay ngắn hạn một số lĩnh vực từ 5,5% xuống 5%).
Khả năng lãi suất tiếp tục giảm xuống
Theo UOB, quyết định hạ lãi suất tái cấp vốn cơ bản của NHNN không nằm ngoài dự đoán, do NHNN đã công bố giảm các loại lãi suất liên quan khác từ ngày 16/3. Một động lực khác cho NHNN cắt giảm lãi suất là do tốc độ tăng trưởng GDP trong quý I/2023 của Việt Nam bất ngờ giảm xuống mức 3,32% so với cùng kỳ năm trước từ 5,92% trong quý IV/2022, được công bố chỉ một ngày trước đó.
UOB cho biết, có những dấu hiệu cho thấy sự ổn định quay lại thị trường sau các rối loạn gần đây trong hệ thống ngân hàng của Hoa Kỳ và châu Âu (sự sụp đổ của Ngân hàng Thung lũng Silicon và việc UBS mua lại Credit Suisse) đã giảm bớt và Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ sắp kết thúc chu kỳ tăng lãi suất.
"Như chúng tôi đã dự đoán trong báo cáo trước đây, sẽ có 'nhiều khả năng NHNN sẽ thiên về chính sách nới lỏng hơn trong giai đoạn sắp tới', với việc cắt giảm lãi suất tái cấp vốn 100 điểm cơ bản trong quý II/2023", chuyên gia UOB nhận định.
Mặc dù NHNN thiên về chính sách nới lỏng hơn, nhưng UOB cho rằng, điều này không có nghĩa là sự bắt đầu một chu kỳ cắt giảm lãi suất mạnh mẽ, ít nhất là tính đến thời điểm này. NHNN có khả năng sẽ thực hiện các đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo một cách thận trọng và cân nhắc. Hướng tập trung của NHNN rõ ràng sẽ là xu hướng tập trung quản lý lạm phát trong nước.
Lạm phát đang cho thấy dấu hiệu hạ nhiệt, khi chỉ số giá tiêu dùng của Việt Nam tăng 4,18% so với cùng kỳ trong quý I/2023 và thấp hơn mục tiêu của chính phủ là 4,5%, lạm phát cơ bản vẫn chưa có dấu hiệu giảm đáng kể. Lạm phát cơ bản (không bao gồm giá cả lương thực, năng lượng và các dịch vụ công khác) trong quý I/2023 đã tăng lên mức 5,01% từ 4,76% trong quý IV2222 và 3,17% trong quý III/2022.
"Xu hướng này có thể khiến ngân hàng trung ương có thể lo ngại khi lạm phát cơ bản trong tháng 3 tăng 4,88% so với cùng kỳ, là tháng thứ 6 liên tiếp lạm phát dao động trên mức 4,5%", các chuyên gia UOB nêu quan điểm.
Bên cạnh những cân nhắc về giá tiêu dùng, bất kỳ sự cắt giảm lũy kế nào lớn hơn 100 điểm cơ bản sẽ phụ thuộc vào sự ổn định của ngành ngân hàng ở Hoa Kỳ và châu Âu, đặc biệt là mức độ ảnh hưởng kéo dài từ chiến dịch tăng lãi suất kéo dài một năm của Fed đến nhu cầu trên toàn cầu.
Bao gồm cả việc cắt giảm 50 điểm cơ bản mới được thông báo gần đây, UOB tiếp tục cho rằng NHNN có thể giảm tổng cộng 100 điểm cơ bản trong quý II/2023. Điều này có nghĩa là lãi suất tái cấp vốn rất có thể sẽ giảm thêm 50 điểm cơ bản trước thời điểm cuối tháng 6 để hỗ trợ cho các hoạt động kinh tế trong nước.
Triển vọng ngoại hối: Đồng VND ổn định
VND nổi bật là một trong những đồng tiền ổn định nhất châu Á. Bất chấp những thay đổi đáng kể trong kỳ vọng tăng lãi suất của Fed, lo ngại suy thoái kinh tế toàn cầu cũng như tình trạng rối loạn của hệ thống ngân hàng Mỹ, đồng VND giao dịch trong biên độ hẹp 0,8% quanh mức 23.600 đồng/USD.
Bất chấp việc NHNN bất ngờ cắt giảm 100 điểm cơ bản đối với lãi suất tái chiết khấu vào ngày 16/3, sự phục hồi của xuất khẩu và sản xuất công nghiệp trong những tháng tới, kết hợp với lạm phát giảm, có thể sẽ giữ ổn định cho đồng VND.
"Nhìn chung, chúng tôi kỳ vọng cặp USD/VND sẽ cùng quỹ đạo tăng như các cặp tỷ giá ngoại hối USD/Châu Á khác lên 24.200 trong quý II/2023 trước khi giảm xuống 24.000 trong quý III/2023, 23.800 trong quý IV/2023 và 23.600 trong quý I/2024", các chuyên gia UOB nhận định.