TS. Cấn Văn Lực phát biểu tại Diễn đàn Cấp cao Cố vấn tài chính Việt Nam lần thứ hai - năm 2024 với chủ đề “Ứng biến trong vạn biến” diễn ra chiều 6/6. Ảnh Chí Cường.
Kinh tế toàn cầu xu hướng lãi suất giảm
Phân tích về xu hướng nền kinh tế toàn cầu, TS. Cấn Văn Lực đưa ra dự báo kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại tương đương 2023, tăng trưởng không đồng đều ở nhiều quốc gia, khu vực, có nơi phục hồi tốt có nơi chậm lại như Trung Quốc, Nhật Bản…
Kinh tế thế giới năm 2023 tiếp tục giảm đà tăng trưởng (tăng 2,7% từ mức 3% năm 2022) và dự báo có thể tăng khoảng 2,7% năm 2024 và 2,8% năm 2025 (theo UN tháng 5/2024).
Về lạm phát, số liệu thống kê và dự báo của World Bank cho thấy, lạm phát đã giảm từ mức 8,6% năm 2022 xuống còn 5% năm 2023; dự kiến 3,5 - 4% năm 2024 và 3% năm 2025. Thương mại toàn cầu tăng 0,6% năm 2023 và IMF dự báo sẽ tăng 2,5 - 3% năm 2024 và 3,3% năm 2025.
"Xu hướng chung là lãi suất giảm, tiếp tục xu hướng chuyển đổi số và tăng trưởng xanh", TS. Cấn Văn Lực nhấn mạnh.
 |
TS. Cấn Văn Lực cho rằng thị trường chứng khoán đang phục hồi tích cực. |
Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV cho rằng có 4 rủi ro, thách thức chính trong năm 2024 - 2025 là xung đột địa chính trị phức tạp và gia tăng cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, lạm phát và lãi suất dù giảm nhưng còn cao; rủi ro nợ công và nợ tư vẫn cao.
Bên cạnh đó, đà phục hồi chậm lại ở một số nước (Mỹ, Nhật Bản, Anh và Trung Quốc…), kéo theo tăng trưởng toàn cầu năm 2024 thấp hơn năm 2023, nhưng sẽ phục hồi dần trong năm 2025.
Ngoài ra cần lưu ý đến các yếu tố như rủi ro an ninh năng lượng, an ninh lương thực vẫn hiện hữu và biến đổi khí hậu bất thường.
Cơ hội nhiều hơn thách thức
Kinh tế toàn cầu tăng trưởng chậm lại sẽ tác động đến nền kinh tế Việt Nam, đà phục hồi của xuất khẩu và tiêu dùng bị ảnh hưởng. TS. Cấn Văn Lực phân tích, nếu Mỹ giảm lãi suất trong thời gian tới đồng nghĩa sức cầu tiêu thụ của thị trường này sẽ giảm, tác động trực tiếp đến các đơn hàng xuất khẩu của doanh nghiệp Việt Nam.
Tuy nhiên, ông Lực cho rằng, các động lực tăng trưởng đang phục hồi, dù không đồng đều.
Nền tảng vĩ mô và quản trị rủi ro được tích lũy tốt lên, rủi ro tài khóa (nợ công, nợ nước ngoài, nghĩa vụ trả nợ của Chính phủ…) ở mức trung bình, dư địa chính sách tài khóa vẫn còn, góp phần giảm bớt áp lực đối với chính sách tiền tệ.
Đồng thời, lạm phát tăng trong tầm kiểm soát, lãi suất giảm, tỷ giá và nợ xấu tăng trong tầm kiểm soát; thị trường chứng khoán tăng khá nhờ kỳ vọng nâng hạng thị trường và bất động sản đang dần phục hồi.
Kinh tế Việt Nam đang phục hồi, 5 tháng đầu năm doanh thu bán lẻ tăng 8,7%. Đặc biệt ở khối du lịch, (nhất là quốc tế) phục hồi mạnh (tăng 3,9% so với cùng kỳ năm 2019). Tuy nhiên, một yếu tố đáng lưu ý là sức cầu tiêu dùng phục hồi nhưng chi tiêu còn ít. Doanh thu dịch vụ lưu trú – ăn uống, du lịch lữ hành 4 tháng đầu năm 2024 đạt 256,7 nghìn tỷ đồng, tăng 14,5% so cùng kỳ.
Chỉ ra những khó khăn mà doanh nghiệp đang đối mặt, Tiến sỹ Cấn Văn Lực cho rằng đó là các vấn đề pháp lý, nghĩa vụ tài chính và áp lực chi phí, chi phí đầu vào tăng cao, đơn hàng phục hồi không đồng đều dẫn tới yếu tố tăng trưởng không bền vững và biên lợi nhuận ít.
Trong khi đó, vốn đầu tư tư nhân còn thận trọng, tiêu dùng tăng trưởng thấp, thị trường trái phiếu doanh nghiệp phục hồi nhưng còn chậm và thể chế cho các lĩnh vực mới (kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn….) còn chậm ban hành. “Tình trạng sợ sai, sợ trách nhiệm, chậm thực thi công vụ còn diễn ra…”, ông Lực nói.
 |
Tăng trưởng giá cổ phiếu theo nhóm ngành trong 5 tháng đầu năm |
Thị trường chứng khoán từ đầu năm đến nay chứng kiến đã và đang phục hồi tương đối tích cực, cổ phiếu ngân hàng, chứng khoán tăng mạnh. Thống kê cho thấy tính đến hết tháng 5/2024 nhóm cổ phiếu ngành bán lẻ tăng 46,45%, ngành giày dép tăng 36,5%, ngành ngân hàng tăng hơn 14%, chứng khoán tăng 13,6%, ngành bất động sản có tăng nhưng còn chậm (1,54%)...
Đối với thị trường trái phiếu, năm 2024, giá trị trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn khoảng 213,5 nghìn tỷ đồng, trong đó lĩnh vực bất động sản khoảng 80.000 tỷ đồng (37%), là những con số không đáng lo ngại.
Đưa ra khuyến nghị cho nhà đầu tư, TS. Cấn Văn Lực cho hay thị trường hiện nay có cơ hội nhiều hơn thách thức, nhà đầu tư cần biết rõ khẩu vị của mình để có lựa chọn phù hợp, đa dạng hoá danh mục và sử dụng đòn bẩy hợp lý.
Bên cạnh đó, nhà đầu tư nên hạn chế tâm lý đám đông (Fomo) mà chú trọng tích luỹ, kinh nghiệm cho mình. Nhà đầu tư có thể cân nhắc sử dụng dịch vụ chuyên môn của các trung gian tài chính khác.
