Quy định mới được ban hành là bản hướng dẫn để triển khai Quy định Quản lý Đất hiếm của Trung Quốc có hiệu lực từ tháng 10. Các quy định nêu rõ hệ thống hạn ngạch của Trung Quốc áp dụng không chỉ đối với các vật liệu sản xuất trong nước mà còn đối với những vật liệu nhập khẩu để tinh chế, và thay đổi này đã dẫn tới một số lo ngại rằng có thể gây thêm áp lực lên nguồn cung đất hiếm toàn cầu.
Theo quy định mới, các doanh nghiệp sản xuất đất hiếm ở Trung Quốc phải nộp báo cáo hàng tháng thông qua một hệ thống thông tin mới. Cụ thể, trước ngày 10 hàng tháng, họ phải nhập dữ liệu về dòng chảy của các sản phẩm đất hiếm trong tháng trước. Quy định này được đưa ra trong một văn bản do ba cơ quan ban hành, đứng đầu là Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT).
Động thái mới nhất này diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc thắt chặt kiểm soát việc sản xuất và xuất khẩu các nguyên liệu quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong các sản phẩm công nghệ cao, từ điện thoại thông minh đến xe điện.
Văn bản hướng dẫn triển khai đưa ra các hướng dẫn chi tiết về cách các cơ quan nhà nước quản lý hạn ngạch cho các doanh nghiệp được chỉ định và làm cho dòng chảy của các sản phẩm đất hiếm có thể truy xuất được.
Trong phần giải thích về các quy định mới, Bộ Công nghiệp và Công nghệ Thông tin (MIIT) nhấn mạnh rằng đất hiếm là nguồn tài nguyên khoáng sản chiến lược quan trọng, và những thay đổi trong ngành khiến các quy định trước đây không còn phù hợp với nhu cầu hiện tại.
"So với hệ thống hạn ngạch trước đây chỉ quản lý nguyên liệu thô trong nước, các cơ chế mới này quy định rõ ràng nguyên liệu nhập khẩu, qua đó tăng cường hơn nữa sự kiểm soát của Trung Quốc đối với chuỗi cung ứng đất hiếm", Li Chao, nhà phân tích của Guojin Securities cho biết trong một báo cáo nghiên cứu vào tháng 2 khi các cơ chế này được ban hành để lấy ý kiến công chúng.
Theo số liệu của Hải quan Trung Quốc, trong nửa đầu năm 2025, Trung Quốc đã nhập khẩu 38.600 tấn các loại sản phẩm luyện và tách đất hiếm, giảm hơn 12% so với cùng kỳ năm ngoái.
Lượng nhập khẩu nam châm vĩnh cửu đất hiếm - loại nam châm vĩnh cửu mạnh mẽ được làm từ hợp kim của các nguyên tố đất hiếm, được sử dụng trong điện thoại di động và robot - đạt 1.056 tấn trong nửa đầu năm, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo số liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), Trung Quốc quốc gia có nguồn tài nguyên đất hiếm dồi dào nhất, với sản lượng khoáng sản đất hiếm của nước này chiếm hơn 60% tổng sản lượng toàn cầu vào năm 2023.
Trung Quốc đã làm chủ các công nghệ then chốt trong ngành công nghiệp đất hiếm trong vài thập kỷ qua, tăng quy mô nhập khẩu nguyên liệu đất hiếm thô từ nước ngoài đồng thời xuất khẩu các sản phẩm qua tinh chế sâu.
Từ tháng 1 đến tháng 6, tổng kim ngạch xuất khẩu các sản phẩm luyện và tách đất hiếm của Trung Quốc đạt 32.000 tấn, tăng 11,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu vật liệu nam châm vĩnh cửu đất hiếm đạt 22.000 tấn, giảm 19% so với cùng kỳ năm ngoái.