Trong bài đăng mới nhất trên tài khoản Twitter ngày 21/1, Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải đã chúc mừng ông Joe Biden chính thức nhậm chức Tổng thống của nước Mỹ.
Ông khẳng định, “phía Trung Quốc trông chờ triển khai hợp tác với chính quyền nhiệm kỳ mới của Mỹ, thúc đẩy quan hệ Trung-Mỹ phát triển lành mạnh ổn định, cùng đối phó với các thách thức toàn cầu, như y tế công cộng, biến đổi khí hậu và tăng trưởng.”
Trước đó, trong bức điện mừng gửi tới ông Joe Biden ngày 25/11/2020, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình từng nhấn mạnh, thúc đẩy quan hệ Trung-Mỹ phát triển lành mạnh ổn định không chỉ phù hợp với lợi ích căn bản của nhân dân hai nước, mà còn là kỳ vọng chung của cộng đồng quốc tế.
Lãnh đạo Trung Quốc đồng thời hy vọng hai nước sẽ tuân thủ tinh thần không xung đột, không đối đầu, tôn trọng lẫn nhau, hợp tác cùng thắng, tập trung vào hợp tác, kiểm soát bất đồng, thúc đẩy mối quan hệ Trung-Mỹ phát triển lành mạnh ổn định và tiến về phía trước.
Liên quan đến động thái trừng phạt của Bộ Ngoại giao Trung Quốc đưa ra ngay sau lễ nhậm chức của tân Tổng thống Mỹ Joe Biden nhằm vào 28 quan chức của chính quyền Tổng thống Donald Trump, trong đó có Ngoại trưởng Mike Pompeo, chuyên gia Trung Quốc cho rằng, việc làm này nhằm “đáp trả hợp lý” những nhân vật đã “phá hoại nghiêm trọng” quan hệ Trung-Mỹ của chính quyền tiền nhiệm, vừa nhằm “xác lập quan điểm cơ bản và vạch rõ giới hạn đỏ” trong quan hệ giữa hai bên trong tương lai.
Cũng theo các học giả, quyết định trên còn nhằm thể hiện sự “chủ động thiết lập nghị trình” của Bắc Kinh trong chính sách với Washington, đồng thời cũng cho thấy sự tiết chế và thành ý của nước này trong việc ổn định quan hệ song phương.
Về cách thức trừng phạt cấm các cá nhân và người thân trong gia đình của họ nhập cảnh vào Trung Quốc đại lục, Hong Kong và Macau, cũng như việc các cá nhân này cùng các công ty và tổ chức liên quan đến họ bị hạn chế trao đổi, làm ăn với Trung Quốc, chuyên gia nước này khẳng định, cách làm trên là nhằm gửi đi thông điệp rõ ràng tới các quan chức bị trừng phạt rằng họ không thể vừa sử dụng “con bài Trung Quốc” khi còn đương chức, vừa muốn tiếp tục “ăn cơm Trung Quốc” sau khi đã mãn nhiệm. Đồng thời, gửi tới các công ty có sự tham gia của những đối tượng bị trừng phạt tín hiệu về việc sẽ phải chịu các tổn thất về lợi ích trên thị trường nước này.
Trung Quốc từng nhiều lần cảnh báo sẽ “đáp trả đối đẳng” và Mỹ sẽ phải “trả giá đắt” vì những hành động của mình trong hàng loạt các vấn đề liên quan đến lợi ích cốt lõi của nước này, như Đài Loan, Hong Kong, Tân Cương...
Động thái trừng phạt mới nhất của Bắc Kinh một lần nữa cho thấy xử lý quan hệ với Trung Quốc sẽ là một trong những chương trình nghị sự nổi cộm và cấp bách nhất của chính quyền Tổng thống Biden.
Quan hệ giữa hai bên căng thẳng đến phút chót của chính quyền tiền nhiệm và hiện đang trong trạng thái đối đầu toàn diện. Tuy nhiên, trong bài phát biểu nhậm chức của mình, ông Joe Biden đã không nhắc tới mối quan hệ quan trọng này, mà chỉ cho biết sẽ hàn gắn quan hệ với đồng minh và tiếp tục tham gia giải quyết các vấn đề toàn cầu.