Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng hồi âm ý kiến đại biểu.
Sáng 24/6, thừa ủy quyền Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng trình Quốc hội việc xử lý nguồn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách do ngân sách nhà nước (NSNN) cấp đã hết thời gian thực hiện tại Ngân hàng Chính sách xã hội.
Tờ trình nêu rõ, từ năm 2008 đến năm 2017, NSNN đã cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) tổng số tiền là 6.068,961 tỷ đồng để thực hiện cho vay 3 nhóm chương trình tín dụng chính sách (TDCS), gồm các chương trình TDCS đối với hộ đồng bào dân tộc thiểu số, cho vay nhà ở và cho vay hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động .
Các chương trình này có thời gian cho vay từ 5 năm đến 15 năm, không bao gồm gia hạn theo quy định của từng chương trình. Theo quy định tại các Quyết định của Thủ tướng, thời gian giải ngân toàn bộ các chương trình TDCS nêu trên đến hết năm 2020; sau năm 2020, NHCSXH có trách nhiệm thu hồi khoản cho vay này theo hợp đồng tín dụng do các chương trình này đã kết thúc thời gian thực hiện.
Theo báo cáo của NHCSXH, đến 30/4/2025, NHCSXH đã thu hồi được 3.144,499 tỷ đồng và dư nợ còn lại tiếp tục phải thu hồi theo hợp đồng tín dụng đã ký với khách hàng vay vốn là 2.924,462 tỷ đồng (dự kiến thời điểm thu hồi khoản vay cuối cùng là năm 2035, không bao gồm thời gian gia hạn nợ theo quy định).
Trong khi đó, nhu cầu vốn vay của các chương trình TDCS đến hết năm 2025 là tương đối lớn, khoảng 31.727 tỷ đồng, trong đó, nhu cầu về vốn NSNN cần thiết bố trí cho NHCSXH để cho vay các chương trình TDCS khoảng 16.727 tỷ đồng.
Từ tình hình trên, NHCSXH kiến nghị cho phép NHCSXH sử dụng nguồn vốn đã thu hồi và tiếp tục thu hồi trong thời gian tới của các chương trình TDCS do NSNN cấp đã hết thời gian thực hiện để thực hiện cho vay chương trình nhà ở xã hội theo quy định tại Nghị định số 100/2024/NĐ-CP.
Chính phủ đề nghị Quốc hội xem xét ban hành Nghị quyết của Quốc hội cho phép NHCSXH tiếp tục sử dụng toàn bộ số tiền NSNN đã cấp cho 10 chương trình TDCS là 6.068,961 tỷ đồng, trong đó bao gồm số tiền đã thu hồi nợ đến ngày 30/4/2025 là 3.144,499 tỷ đồng và số tiền tiếp tục thu hồi còn lại là 2.924,462 tỷ đồng để cho vay các chương trình tín dụng tại NHCSXH. NHCSXH có trách nhiệm quản lý, sử dụng nguồn vốn theo đúng quy định tại quy chế quản tài chính để cho vay theo quy định của pháp luật.
Chính phủ cũng đề nghị giao Thủ tướng quyết định mức phân bổ cụ thể đối với nguồn vốn thu hồi nợ của 10 chương trình TDCS cho từng chương trình TDCS cụ thể tại NHCSXH căn cứ vào nhu cầu thực tế, trong đó xem xét ưu tiên bố trí nguồn vốn để thực hiện chương trình cho vay phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số theo Nghị định số 28/2022/NĐ-CP.
Thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi nêu rõ, việc triển khai các chương trình TDCS do NSNN cấp cho Ngân hàng CSXH thực hiện cho vay 3 nhóm chương trình từ năm 2008 đến năm 2017 với số tiền là 6.068,961 tỷ đồng đã phát huy hiệu quả. Kết quả này thể hiện tính nhân văn của Đảng, Nhà nước trong việc hỗ trợ vốn cho các đối tượng chính sách, vùng dân tộc thiểu số, vùng đặc biệt khó khăn, góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội. Sau khi kết thúc các chương trình, Ngân hàng CSXH đã tiến hành thu hồi được 3.144,499 tỷ đồng và đang tiếp tục thu hồi 2.924,462 tỷ đồng.
Đa số ý kiến trong Uỷ ban Kinh tế và Tài chính cho rằng, đề xuất cho phép Ngân hàng CSXH được sử dụng nguồn vốn thu hồi nợ của các chương trình tín dụng chính sách do NSNN cấp đã hết thời gian thực hiện cơ bản phù hợp với tình hình thực tiễn.
Ủy ban Kinh tế và Tài chính kiến nghị Quốc hội cho phép bổ sung vào Nghị quyết chung Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV nội dung: Cho phép Ngân hàng CSXH được tiếp tục sử dụng toàn bộ số tiền 6.068,961 tỷ đồng NSNN đã cấp cho các chương trình TDCS (trong đó số đã thu hồi nợ đến ngày 30/4/2025 là 3.144,499 tỷ đồng và số tiếp tục thu hồi là 2.924,462 tỷ đồng) để cho vay các chương trình tín dụng tại NHCSXH theo đề nghị của Chính phủ.
Chính phủ chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu và chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục thu hồi đầy đủ các khoản cho vay chưa thu hồi theo quy định pháp luật để thực hiện cho vay các chương trình tín dụng chính sách.
Tham gia thảo luận, đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) đồng tình với đề xuất của Chính phủ nhưng cho rằng nên quyết toán trước khoản đã thu hồi được 3.144,499 tỷ đồng.
Hồi âm, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết toàn bộ vốn cho vay sẽ được thu hồi đầy đủ không thất thoát, tỷ lệ nợ xấu chỉ 2,68% đã được trích dự phòng rủi ro đầy đủ, nên không cần thiết phải quyết toán hơn 3.000 tỷ đồng.
Về ý kiến đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) xem xét tiếp tục gia hạn vì cả 3 chương trình trên nói về ý nghĩa vẫn rất cần thiết, Bộ trưởng cho biết từ thực tế sáp nhập đơn vị hành chính và chương trình cho vay nhà ở kết thúc cuối năm nay thì cần rà soát lại cả 3 chương trình trên.
Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tham mưu trình Quốc hội các chương trình khác có ý nghĩa hơn - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng báo cáo Quốc hội.
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Ban soạn thảo tiếp thu ý kiến đại biểu hoàn thiện nội dung trình Quốc hội thông qua tại nghị quyết chung của Kỳ họp thứ 9 này.
