Theo báo cáo mới đây của UBND TP.HCM gửi Ban Chỉ đạo 138/CP về việc bổ sung công tác phòng, chống vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản trên địa bàn thành phố.
Từ đầu năm 2019 đến nay, cơ quan chức năng đã bắt và xử lý 53 vụ với 65 phương tiện; xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 786.445.000 đồng; tịch thu 3.516 m3 cát, 03 ghe bơm hút cát và chuyển hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát điều tra đề nghị khởi tố 02 đối tượng về hành vi “Vi phạm quy định về nghiên cứu, thăm dò, khai thác tài nguyên” quy định tại Điều 227 Bộ luật Hình sự.
Trước đó, trong năm 2018 đã bắt, xử lý 69 vụ; xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 1.895.500.000 đồng; tịch thu 16.048 m3 cát; tịch thu 04 ghe gỗ (vô chủ) và tịch thu 01 tàu với tổng giá trị 9.847.910.000 đồng; buộc nộp số tiền tương đương giá trị tang vật 02 tàu với số tiền lả 7.048.000.000 đồng.
Kiểm tra, xử lý 10 tổ chức cá nhân kinh doanh, vận chuyển cát trái phép với số tiền 414.000.000 đồng, tịch thu 630 m3 cát không có nguồn gốc hợp pháp; đồng thời, xác minh, thu thập củng cố tài liệu chuyển Cơ quan Cảnh sát điều tra xem xét khởi tố 05 tổ chức có dấu hiệu mua bán hóa đơn để hợp pháp hóa nguồn cát không có nguồn gốc hợp pháp.
Theo UBND TP.HCM, các điểm nóng về khai thác cát trái phép trên địa bàn thành phố thường ở các sông rạch như: sông Sài Gòn (vùng giáp ranh với tỉnh Tây Ninh, Bình Dương), sông Đồng Nai (vùng giáp ranh với tỉnh Đồng Nai) và vùng biền Cần Giờ (vùng giáp ranh với tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tỉnh Tiền Giang).
Các khu vực này thường có các đặc điềm, địa hình như: xa khu dân cư, các đoạn sông có tầm nhìn rộng, dễ phát hiện đoàn kiểm tra từ xa hoặc các khu vực, đoạn sông có nhiều nhánh, rạch nhỏ dễ tẩu thoát.
Theo báo cáo của UBND TP.HCM do Phó Chủ tịch Ngô Minh Châu ký, các đối tượng thường sử dụng phương tiện thủy không đăng ký có tải trọng nhỏ, trang bị máy hút cát tự tạo công suất lớn chờ đêm tối để bơm hút cát trái phép tại các đoạn sông vắng; các ghe mua cát sẽ tiếp cận các đối tượng để thỏa thuận giá cả, địa điểm hút, cập mạn nhận cát và thanh toán tiền ngay trên sông.
Khi lực lượng chức năng kiểm tra phát hiện và truy đuổi, chúng thường lẩn trốn vào các sông rạch nhỏ hoặc đánh chìm phương tiện và tẩu thoát.
Các đối tượng bỏ lại phương tiện khai thác khi bị cơ quan chức năng bắt giữ
Ở khu vực biển Cần Giờ, lợi dụng địa thế xa bờ, các đối tượng sử dụng xà lan có tải trọng lớn (500 - 1.000 tấn), khả năng chịu đựng được sóng to, gió lớn để đối phó với các phương tiện của lực lượng truy đuổi.
Thông thường, các xà lan này đều thiết kế có họng xả đáy, do đó khi lực lượng chức năng truy đuổi, chúng thường chạy ra vùng biển xa bờ để lợi dụng điều kiện sóng, gió, vừa chạy vừa xả cát khai thác qua van xả đáy để phi tang, gây khó khăn cho việc bắt giữ và xử lý.
Để tăng cường công tác phòng, chống khai thác tài nguyên, khoáng sản trong thời gian tới, Ủy ban nhân dân thành phố quán triệt, chỉ đạo các sở ngành tập trung triển khai có hiệu quá đề án phòng, chống khai thác cát trái phép trên vùng biển Cần Giờ và vùng giáp ranh giữa thành phố với các tỉnh.
Trong tháng 7/2019, thành lập và ban hành quy chế hoạt động của Ban chỉ đạo thực hiện Đề án và Tổ công tác liên ngành xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khoáng sản; Công an thành phố chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan chủ động rà soát, cập nhật thông tin về các đối tượng vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản để củng cố hồ sơ xử lý hình sự (ít nhất một vụ điển hình trong nám 2019) nhằm tăng tính răn đe...
