Ô tô đậu dưới lòng đường tại đường Hoa Phượng, phường 2, quận Phú Nhuận. Ảnh: Hồng Đạt - TTXVN
Chiều 21/9, tại cuộc họp cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội và phòng, chống dịch trên địa bàn thành phố do Ủy ban nhân dân Tp. Hồ Chí Minh tổ chức, các vấn đề liên quan đến việc triển khai Nghị quyết thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên địa bàn Tp. Hồ Chí Minh đã được Sở Giao thông Vận tải Thành phố trao đổi cụ thể.
Theo ông Ngô Hải Đường, Trưởng phòng Khai thác hạ tầng giao thông đường bộ, Sở Giao thông Vận tải Tp. Hồ Chí Minh, việc thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố được triển khai theo quy định của Luật Giao thông đường bộ, Luật Phí và Lệ phí và các văn bản hướng dẫn thực hiện.
Mục đích của việc thu phí nhằm hoàn chỉnh các quy định trong quản lý Nhà nước, góp phần lập lại trật tự và mỹ quan đô thị, xây dựng thành phố văn minh, hiện đại; nâng cao trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân khi sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố; đảm bảo giao thông an toàn, vệ sinh môi trường đô thị; có cơ sở khai thác hiệu quả lòng đường, hè phố, phù hợp với đặc thù đô thị Tp. Hồ Chí Minh. Bên cạnh đó, việc thu phí cũng nhằm đảm bảo công bằng, bình đẳng giữa các tổ chức cá nhân có nhu cầu sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố.
Theo đó, Nghị quyết quy định, đối với lòng đường, các tổ chức, cá nhân được nộp phí sử dụng tạm thời để tổ chức các hoạt động văn hóa (thể thao, diễu hành, lễ hội) và điểm trông, giữ xe ô tô phục vụ các hoạt động văn hóa; làm điểm trung chuyển rác thải sinh hoạt của doanh nghiệp vệ sinh môi trường đô thị; bố trí điểm trông giữ xe có thu tiền.
Đối với vỉa hè, các tổ chức, cá nhân được nộp phí sử dụng tạm thời để tổ chức các hoạt động văn hóa (thể thao, diễu hành, lễ hội) và điểm trông, giữ xe phục vụ các hoạt động văn hóa; làm điểm tổ chức kinh doanh dịch vụ, mua, bán hàng hóa; làm điểm bố trí các công trình, tiện ích phục vụ giao thông công cộng có thu tiền người sử dụng và lắp đặt các công trình tạm trên hè phố, dải phân cách, đảo giao thông; làm điểm trung chuyển vật liệu, phế thải xây dựng để phục vụ thi công công trình; bố trí điểm trông giữ xe có thu tiền.
Trường hợp các tổ chức, cá nhân sử dụng tạm thời lòng đường để đỗ xe ô tô sẽ áp dụng theo quy định tại Nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐND của Hội đồng nhân dân thành phố về việc ban hành mức thu phí sử dụng tạm thời lòng đường để đỗ xe ô tô trên địa bàn Thành phố. Mức phí được đề xuất áp dụng dựa trên giá đất bình quân tại 5 khu vực, các tuyến ở trung tâm cao hơn ngoại thành.
Cụ thể, mức thu phí cho các hoạt động (trừ hoạt động đỗ xe và trông giữ xe) dao động từ 20.000 – 100.000 đồng/m2/tháng tại các tuyến đường trung tâm và 20.000 – 50.000 đồng/m2/tháng tại các tuyến đường còn lại. Mức thu phí cho hoạt động trông, giữ xe dao động từ 50.000 – 350.000 đồng/m2/tháng tại các tuyến đường trung tâm và 50.000 – 180.000 đồng/m2/tháng tại các tuyến đường còn lại. Nếu số ngày sử dụng lòng đường, hè phố dưới 15 ngày sẽ tính thuê nửa tháng, từ 15 ngày trở lên tính một tháng.
Dự kiến mỗi năm, nguồn thu phí sử dụng lòng đường, vỉa hè gần 800 tỷ đồng, được nộp vào ngân sách để duy tu, bảo trì lòng đường, hè phố. Thời gian bắt đầu thu phí từ 1/1/2024. Trong đó, Sở Giao thông Vận tải Thành phố sẽ đảm nhận thu phí những tuyến đường cơ quan này quản lý. Các đường thuộc quản lý của quận, huyện sẽ do địa phương thực hiện.
Trưởng phòng Khai thác hạ tầng giao thông đường bộ cho biết, sau khi Hội đồng nhân dân Tp. Hồ Chí Minh thông qua, Ủy ban nhân dân thành phố sẽ ban hành kế hoạch triển khai thực hiện; Sở Giao thông vận tải và Ủy ban nhân dân cấp huyện sẽ tiến hành rà soát, ban hành danh mục các tuyến đường đủ điều kiện sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố với các chức năng, hoạt động cụ thể.
Đối với các hoạt động tổ chức kinh doanh dịch vụ, mua, bán hàng hóa; điểm trông giữ xe có thu tiền dịch vụ trông giữ xe, các địa phương có trách nhiệm rà soát trên địa bàn được giao quản lý các hè phố đủ điều kiện để tổ chức, xác định phạm vi, lựa chọn và công bố danh mục các vị trí hè phố được phép tổ chức các hoạt động tạm thời để xây dựng phương án tổ chức thực hiện có lộ trình phù hợp với thực tế, đặc thù đô thị của từng khu vực trên địa bàn quản lý.
Hiện Sở Giao thông Vận tải Tp. Hồ Chí Minh đang phối hợp với các quận, huyện, thành phố Thủ Đức để hướng dẫn triển khai thực hiện các nội dung trên. Trong đó, Sở yêu cầu các địa phương đối với việc sử dụng lòng đường, hè phố cho mục đích kinh doanh, buôn bán hàng hoá và để xe tự quản thì phải đảm bảo nguyên tắc chung trong Điều 4 của Quyết định 32/2023/QĐ-UBND.
Theo đó, việc sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố thì không được gây mất trật tự an toàn giao thông; phần hè phố còn lại dành cho người đi bộ tối thiểu từ 1,5 m; phần lòng đường còn lại đủ bố trí tối thiểu hai làn xe ô tô cho một chiều lưu thông; phải được phân định cụ thể với phần dành cho giao thông; phù hợp công năng và kết cấu chịu lực của lòng đường, hè phố và phải được cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp phép hoặc chấp thuận.
Bên cạnh đó, theo chỉ đạo của lãnh đạo Tp. Hồ Chí Minh thì việc triển khai thu phí sử dụng lòng đường, hè phố sẽ không thực hiện đồng loạt, ồ ạt mà phải dựa trên cơ sở các địa phương thực hiện rà soát, lựa chọn một số tuyến đường phù hợp để triển khai thí điểm trước khi mở rộng ra toàn địa bàn.
Liên quan đến vấn đề mâu thuẫn lợi ích giữa người dân có mặt bằng và người thuê lòng đường, Trưởng phòng Khai thác hạ tầng giao thông đường bộ cho biết, không phải tuyến đường nào trên địa bàn Thành phố cũng sẽ được đưa vào kinh doanh, cho thuê mà các tuyến đường phải đáp ứng đủ điều kiện quy định trong Quyết định 32/2023/QĐ-UBND. Khi đã xác định tuyến đường đủ điều kiện thì các địa phương phải lên phương án khảo sát và đưa ra lộ trình, phương pháp triển khai thực hiện việc khai thác, sử dụng.
Một trong những nguyên tắc quan trọng nhất là phải đảm bảo việc sử dụng lòng đường, hè phố phải nhận sự đồng thuận của người dân thông qua việc địa phương thực hiện lấy ý kiến của các hộ dân, chủ sở hữu bất động sản; yêu cầu cam kết từ phía người thuê, sử dụng lòng đường, hè phố và đảm bảo thực hiện trách nhiệm giám sát chặt chẽ từ phía cơ quan chức năng.
Nhằm đảm bảo nguyên tắc quản lý, Sở Giao thông Vận tải Tp. Hồ Chí Minh sẽ chủ trì xây dựng công cụ, phần mềm quản lý và công khai việc cấp phép về việc sử dụng tạm thời lòng lề đường trên toàn Thành phố để người dân có thể giám sát, theo dõi, phản ánh đến cơ quan chức năng. Theo đó, người dân, hoặc cơ quan có chức năng có thể vào phần mềm để kiểm tra thông tin các vị trí lòng đường, hè phố được phép sử dụng, phương án sử dụng, mức phí và phản ánh đến cơ quan quản lý (cấp phép, thu phí) các nội dung liên quan đến hoạt động sử dụng lòng đường, hè phố... Thông qua công cụ này sẽ giúp cho người dân tiếp cận, giám sát một cách minh bạch về quản lý trật tự đô thị.
Trưởng phòng Khai thác hạ tầng giao thông đường bộ nhấn mạnh, việc thu phí sẽ đảm bảo thuận tiện và minh bạch, không phát sinh tăng biên chế, nhân sự thực hiện công tác này. Việc thu phí thực hiện đồng thời với việc cơ quan chức năng xem xét chấp thuận phương án hoặc cấp phép sử dụng với phương thức thanh toán thông qua nền tảng công nghệ, hạn chế tối đa việc sử dụng tiền mặt./.
