Kể từ khi Tổng thống Donald Trump áp thuế nhập khẩu mạnh tay trong năm nay, tỷ trọng thương mại được thực hiện theo nguyên tắc Tối huệ quốc (MFN) của WTO đã giảm từ khoảng 80% xuống còn xuống còn 72%.
Nguyên tắc này yêu cầu các quốc gia thành viên WTO phải đối xử bình đẳng với nhau, và sự sụt giảm vừa qua đã làm dấy lên lo ngại WTO không còn giữ vai trò trung tâm trong hệ thống thương mại toàn cầu.
"Chúng ta đang trải qua sự gián đoạn lớn nhất đối với các quy tắc thương mại toàn cầu, chưa từng có trong 80 năm qua.
Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi một số người đặt câu hỏi về hệ thống thương mại toàn cầu và khả năng dự đoán…, miễn là phần lớn thương mại vẫn diễn ra theo các điều khoản MFN, tôi nghĩ chúng ta vẫn còn lý do để lạc quan. Chúng ta còn cách rất xa mức 50%”, Tổng giám đốc WTO Ngozi Okonjo-Iweala cho biết.
Bà Okonjo-Iweala cho biết thêm, tác động tức thời của thuế quan đã bị hạn chế do các công ty đã tích trữ hàng hóa vào đầu năm nay, nhưng tác động này có thể trở nên rõ ràng hơn vào năm 2026 khi lượng hàng tồn kho cạn kiệt.
Vào tháng 8, WTO đã nâng dự báo tăng trưởng thương mại toàn cầu năm 2025 lên 0,9%, tăng từ 0,2%. "Có thể trong thời gian tới, chúng ta sẽ bắt đầu thấy một số tác động khác, khi hàng hóa tồn kho cạn kiệt và các tác động bắt đầu xuất hiện, nhưng chúng ta sẽ xem xét vào năm tới. Chúng tôi vẫn dự đoán sẽ có một số tăng trưởng", bà cho biết.
Bên cạnh đó, bà Okonjo-Iweala cũng bày tỏ lo ngại trước kế hoạch của chính quyền Tổng thống Trump về việc cắt giảm 29 triệu USD đóng góp cho WTO - tổ chức vốn dựa vào nguồn tài trợ từ các quốc gia thành viên để duy trì ngân sách hoạt động. Truyền thống lâu nay, Mỹ đóng góp khoảng 11% trong tổng ngân sách hàng năm 232 triệu USD của WTO.
"Thông báo này rất đáng lo ngại..., nhưng chúng tôi đang làm việc với Đại diện Thương mại Mỹ", bà cho biết.
Trước đó vào tháng 3, Reuters đã đưa tin rằng Mỹ đã tạm dừng đóng góp cho WTO.
