Tổng Bí thư Tô Lâm phát biểu tại phiên thảo luận tổ - Ảnh: Duy Linh
Tiếp tục Kỳ họp bất thường lần thứ 9, sáng 13/2, Quốc hội thảo luận tổ về dự án Luật Tổ chức Chính phủ (sửa đổi), Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định về xử lý một số vấn đề liên quan đến sắp xếp tổ chức bộ máy nhà nước.
Tham gia thảo luận, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ, công tác sắp xếp tinh gọn bộ máy được nhân dân, các tổ chức, cơ quan đồng tình, ủng hộ, triển khai thực hiện rất nhanh và rất tốt.
Ông phát biểu: “Đây là chủ trương rất đúng, nhân dân mong đợi từ lâu. Tinh gọn để tiết kiệm tiền là một phần thôi, quan trọng hơn cả là hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả của bộ máy, đưa đất nước phát triển, nâng cao đời sống nhân dân mới là điều mong mỏi nhất”.
Nhấn mạnh muốn phát triển, bứt phá thì phải làm, Tổng Bí thư chỉ rõ các nhiệm vụ rất quan trọng trong nhiều nhiệm vụ phải làm để đạt mục tiêu trên.
Thứ nhất phải có sự tăng trưởng, từ đó nâng cao đời sống nhân dân, thỏa mãn nhu cầu ngày càng cao của nhân dân trên các mặt. Đây là mục tiêu xuyên suốt. Không thể nói tăng trưởng mấy con số mà đời sống nhân dân không thay đổi, nếu vậy tăng trưởng đi đâu - Tổng Bí thư đặt vấn đề.
Thứ hai là tinh gọn mô hình tổ chức bộ máy và hoàn thiện hệ thống quy định pháp luật, để huy động sức mạnh toàn xã hội. Cùng với đó là bố trí đội ngũ cán bộ để nâng cao năng lực thực thi pháp luật.
“Mô hình sắp xếp làm rồi, dân đồng tình rồi, từ Trung ương đến Quốc hội, Chính phủ, cơ sở. Còn làm thế nào thì đang sửa quy định pháp luật. Tiếp đó bố trí cán bộ thực thi nhiệm vụ, hết lòng hết sức phục vụ nhân dân”, theo lời Tổng Bí thư.
Tổng Bí thư phân tích, Nghị quyết của Trung ương nhiều khóa đã đánh giá bộ máy cồng kềnh, hoạt động kém hiệu lực, hiệu quả. Khóa XIII tiếp tục tiến hành tổng kết, triển khai, bởi bây giờ là thời cơ vàng, chuẩn bị cho Đại hội XIV.
Trong quá trình trên đều có nghiên cứu rất kỹ từ thực tiễn trong nước và kinh nghiệm các nước, thấy rằng các nước đều tính đến hiệu quả bộ máy, sự hài lòng của nhân dân, có tiêu chí đánh giá hiệu lực, hiệu năng của bộ máy; quan tâm đến khả năng lãnh đạo, tầm nhìn dài hạn, khả năng thích ứng và đổi mới của chính quyền.
Ông lưu ý, “để phát triển kinh tế thị trường định hướng XHCN thì bộ máy, chính sách pháp luật phải đảm bảo mục tiêu đó. Hoàn thiện khuôn khổ pháp luật, toàn dân phải thực hiện chứ không phải chỉ cho Quốc hội, Chính phủ, bộ này, bộ kia”.
Cùng với đó phải tính đến khả năng phối hợp, năng lực thực thi chính sách và chất lượng hiệu quả; tính đến khả năng quản lý về ngân sách. Tổng Bí thư đặt vấn đề, tiềm lực đất nước như thế tại sao không phát triển? Đầu tư công quy định phức tạp thế nào mà có tiền Nhà nước không tiêu được? Chủ tịch tỉnh, thành phố còn làm gì khi đầu nhiệm kỳ cấp trên đã phân bổ 5 năm xong hết, đồng nào mua muối, đồng nào mua gạo và nếu làm khác đi là vi phạm.
“Mô hình quản lý ngân sách có vấn đề. Nhiều lúc tôi tự hỏi nhàn nhất chắc là ông chủ tịch thành phố vì quyết hết rồi, làm khác đi ông chết. Đất cũng xin cấp trên thì làm sao ông quyết định được đầu tư. Vậy hàng ngày ông làm việc gì, làm sao mà năng động, sáng tạo”, Tổng Bí thư Tô Lâm nói.
Vấn đề tiếp theo được Tổng Bí thư đề cập là phải tính đến năng lực cạnh tranh của thị trường; vị thế quốc gia trên trường quốc tế. Bởi nhìn thành quả đạt được là vĩ đại song nhìn sang nhiều nước thấy mình còn chậm, khả năng cạnh tranh quốc gia rất khó khăn.
Nêu thực tế Singapore, Hàn Quốc, Trung Quốc từ khó khăn đều có bước phát triển vượt bậc, Tổng Bí thư nói: “Như Singapore, xưa họ nói được sang Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM chữa bệnh là mơ ước. 50, 60 năm nhìn lại, giờ mình lại mơ sang họ khám bệnh. Trung Quốc khi mở cửa có trình độ tương đồng, bây giờ thu nhập đầu người 12.000-15.000 USD, còn ta chưa được 5.000 USD”.
Đặt câu hỏi muốn đạt mục tiêu thì phải phát triển rất cao và nhanh, nhưng với bộ máy nặng nề có phát huy được hết tiềm lực hay không, Tổng Bí thư nói rõ hiện nay mới chỉ là sắp xếp bước đầu, còn lại vẫn tiếp tục nghiên cứu, đánh giá về bộ máy chính quyền hiệu năng, hiệu quả thế nào.
“Huyện Đông Anh thu hai mấy nghìn tỷ, quận Hoàn Kiếm khoảng 30 nghìn tỷ, gấp nhiều lần nhiều tỉnh là điều rất đáng suy nghĩ. Quy mô dân số, đất đai hạn chế sao quận, huyện làm được mà cả tỉnh lại không làm được? Phải mang sách đến mà học chứ” - Tổng Bí thư nói.
Với yêu cầu cải cách để tăng trưởng, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh chỉ tăng trưởng mới có tiền thực thi các chính sách, mới loại bỏ được nguy cơ tụt hậu và mới bảo vệ vững chắc Tổ quốc.
“Không có cách nào khác. Phát huy năng lực phát triển của toàn xã hội thì bộ máy phải phục vụ xã hội, động viên nhân dân. Những gì cản trở ta phát triển, cái gì là điểm nghẽn thì phải giải quyết. Cả xã hội chuyển mình, ai cũng phải nghĩ để thực hiện”, Tổng Bí thư nêu rõ.
Về vấn đề đặt ra khi sửa các luật về tổ chức bộ máy là chính quyền quốc gia nên 3 cấp hay 4 cấp, Tổng Bí thư cho biết 80% các nước có chính quyền 3 cấp. Ở ta 4 cấp và công an nghiên cứu thí điểm trước, bỏ công an cấp huyện. Công an chính quy về xã thì dân mừng. Vì từ hộ khẩu, đăng ký ô tô, xe máy, thậm chí điều tra… xử lý được hết, Tổng Bí thư nhìn nhận.
“Có ý kiến còn bảo Trung Quốc diện tích lớn, dân đông thế mà số tỉnh, thành ít hơn ta. Cũng phải tính toán. Có tỉnh tách ra rất phát triển, song có tỉnh nói hết dư địa rồi, chỉ kết hợp vào vùng thôi, chính vì vậy mới có hội đồng vùng, do đó đòi hỏi tiếp tục nghiên cứu. Bám sát vào mục tiêu đất nước phát triển, phục vụ tốt hơn nhân dân. Thấy được thì phải làm”, Tổng Bí thư phát biểu.
