Mạng xã hội phát triển bùng nổ kèm theo nhiều thông tin không kiểm chứng
Trong giai đoạn thị trường hưng phấn, các thông tin xấu hoặc sai lệch thường không gây ảnh hưởng lớn đến giá cổ phiếu. Nhà đầu tư có xu hướng bỏ qua các thông tin tiêu cực và tập trung vào tín hiệu tích cực để giải mã sức nóng dòng tiền, từ đó giảm thiểu tác động của thông tin không kiểm chứng.
Tuy nhiên, khi thị trường rơi vào trạng thái hoảng loạn do những biến cố bất ngờ, các thông tin khó lường khiến nhà đầu tư khó đánh giá tác động thực tế. Trong bối cảnh mạng xã hội phát triển mạnh mẽ như hiện nay, thông tin có thể lan truyền chỉ trong vài phút, càng làm tăng thêm sự hoảng loạn, đặc biệt trên thị trường chứng khoán - nơi nhà đầu tư đã rót vốn với kỳ vọng sinh lời, nhưng có thể bị mất mát lớn chỉ sau vài phiên giao dịch. Nếu bán tháo kéo dài, các công ty chứng khoán có thể phải bán giải chấp để thu hồi nợ, tạo ra hiệu ứng dây chuyền đối với thị trường.
Thực tế cho thấy, khi thông tin sai được lan truyền và giá cổ phiếu giảm mạnh, hiện tượng bán tháo xảy ra khiến nhà đầu tư càng tin rằng thông tin đó là đúng. Dù doanh nghiệp lên tiếng đính chính, giá cổ phiếu thường đã giảm sâu, gây thua lỗ nặng cho nhà đầu tư.
Từ đại dịch Covid-19, khủng hoảng thanh khoản trái phiếu cho đến mới đây là việc Mỹ công bố áp thuế quan đối ứng với nhiều quốc gia (sự kiện “thiên nga đen”), thị trường đã liên tục trải qua các cú sốc không lường trước. Những yếu tố này tạo ra môi trường dễ bị thao túng bởi các thông tin không chính xác, gây hiệu ứng bán tháo trên diện rộng, kể cả với những cổ phiếu tốt.
Đơn cử như với nhóm cổ phiếu bất động sản khu công nghiệp, ngay khi Mỹ công bố chính sách thuế mới, nhiều nhà đầu tư đã lan truyền lo ngại về việc dòng vốn đầu tư vào các khu công nghiệp sẽ bị ảnh hưởng. Điều này gây hoảng loạn, dẫn đến làn sóng bán ra cổ phiếu ngành này, ngay cả ở những doanh nghiệp có tiềm lực tài chính mạnh, bị đối xử tương tự như các doanh nghiệp đang gặp khó khăn kéo dài.
Khi thông tin sai được lan truyền và giá cổ phiếu giảm mạnh, hiện tượng bán tháo xảy ra khiến nhà đầu tư càng tin rằng thông tin đó là đúng.
Qua trao đổi với một số lãnh đạo doanh nghiệp bất động sản công nghiệp, mức độ ảnh hưởng từ thuế quan đối ứng không giống nhau ở tất cả doanh nghiệp. Có hai điểm cần lưu ý: thứ nhất, doanh nghiệp hạch toán doanh thu theo phương pháp phân bổ trong 50 năm (đã thu tiền trước) sẽ ít chịu tác động hơn so với doanh nghiệp hạch toán một lần (phụ thuộc vào hợp đồng thuê mới); thứ hai, các doanh nghiệp đã chuyển đổi cơ cấu doanh thu, tập trung vào dịch vụ phụ trợ như cấp nước, xử lý rác, cung cấp điện sẽ ít bị ảnh hưởng hơn so với doanh nghiệp chỉ thuần túy cho thuê đất.
Ông Trần Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Đầu tư Sài Gòn VRG (mã SIP) chia sẻ: “Cơ cấu doanh thu của Công ty khá đặc thù khi doanh thu cho thuê đất chỉ chiếm khoảng 30%, còn lại 70% đến từ dịch vụ. Doanh thu từ cho thuê đất được phân bổ đều trong 50 năm, nên nếu không có hợp đồng mới, Công ty vẫn đảm bảo được mức doanh thu tương tự như năm ngoái”.
Ngoài ra, một số tài khoản mạng xã hội còn tận dụng thông tin cũ trong bối cảnh thị trường mới để gây hoang mang, hoặc sử dụng thông tin chỉ phản ánh một nửa sự thật nhằm thu hút sự chú ý. Điều này, trong bối cảnh nhạy cảm như các đợt thanh tra, kiểm tra, có thể khiến giá cổ phiếu giảm mạnh, gây thiệt hại cho nhà đầu tư.
Chẳng hạn, khi cơ quan chức năng tiến hành thanh tra các hành vi thao túng thị trường chứng khoán, hay xử lý sai phạm trong cổ phần hoá, một số tin đồn liên quan đến lãnh đạo các doanh nghiệp cổ phần hoá thường được tung ra. Điều này gây hoài nghi, bất ổn và làm giá cổ phiếu của cả những doanh nghiệp đang hoạt động ổn định bị ảnh hưởng tiêu cực.
Nhìn chung, trong bối cảnh thị trường suy giảm, thông tin không kiểm chứng hoặc chỉ phản ánh một phần sự thật có thể làm gia tăng tâm lý hoang mang, kéo theo giá cổ phiếu của nhiều doanh nghiệp lao dốc, thậm chí ảnh hưởng đến toàn bộ nhóm ngành.
Vai trò của thông tin chính xác, khách quan trong thời điểm nhạy cảm
Trong vai trò là cầu nối giữa nhà đầu tư, doanh nghiệp và cơ quan quản lý, phóng viên tài chính - chứng khoán thường xuyên cập nhật, đồng hành cùng doanh nghiệp để trấn an cổ đông trước các thông tin sai lệch. Đồng thời, báo chí chính thống còn thực hiện các phân tích chuyên sâu về tình hình tài chính, định giá cổ phiếu, chính sách cổ tức của doanh nghiệp có nền tảng vững chắc, nhằm giúp nhà đầu tư có góc nhìn rõ ràng, bình tĩnh hơn để quyết định giữ vững niềm tin, thậm chí gia tăng đầu tư khi cổ phiếu bị bán tháo phi lý.
Bằng nỗ lực chủ động tìm kiếm thông tin, lắng nghe ý kiến nhà đầu tư và truyền tải đến doanh nghiệp, các phóng viên đã tạo nên sự tương tác hai chiều tại đại hội cổ đông, hội nghị nhà đầu tư định kỳ, sự kiện ngành nghề do các công ty chứng khoán hoặc toà soạn báo tổ chức. Qua đó, báo chí có thể cung cấp các bài viết cập nhật thường xuyên, chính xác về doanh nghiệp niêm yết.
Từ những điều trên có thể thấy, trách nhiệm của báo chí, đặc biệt là báo tài chính, không chỉ là đưa tin nhanh, mà còn phải bảo đảm tính chính xác, tránh gây hiểu nhầm hoặc ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường đầu tư. Sự chính xác của báo chí góp phần ổn định tâm lý nhà đầu tư, tạo nền tảng cho việc lựa chọn các doanh nghiệp cơ bản, có tiềm lực vững mạnh để đầu tư dài hạn, ngay cả khi thị trường đối mặt với biến cố.