Quỹ này thường được hiểu là quỹ đầu tư công chúng dạng mở, được điều hành bởi công ty quản lý quỹ, đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu, hợp đồng quyền chọn (option), hàng hoá hay các chứng khoán trên thị trường tiền tệ (thương phiếu, tín phiếu), thông qua việc phát hành chứng chỉ quỹ để huy động vốn. Chứng chỉ quỹ là một loại chứng khoán tạo cơ hội cho các nhà đầu tư nhỏ có khả năng tiếp cận với một danh mục đầu tư đa dạng và có sự quản lý chuyên môn. Mỗi nhà đầu tư đều có cơ hội được hưởng lãi từ hoạt động đầu tư của quỹ, nhưng đồng thời cũng phải chịu lỗ nếu như quỹ đầu tư không thành công.
Tổng tài sản ròng của quỹ (net asset value - NAV) được tính toán theo từng ngày và nhà đầu tư có thể bán lại chứng chỉ quỹ cho quỹ theo NAV (có tính phí). Mỗi quỹ tương hỗ đều tiến hành đầu tư theo danh mục đã xác định rõ từ đầu trong các bản cáo bạch. Tuy nhiên, các nghiên cứu cho thấy, phần lớn các quỹ đầu tư đều không đạt được mục tiêu này.
Có thể chia quỹ tương hỗ ra làm 3 loại: Quỹ đầu tư cổ phiếu, Quỹ đầu tư vào chứng khoán có thu nhập cố định (trái phiếu) và Quỹ đầu tư vào các công cụ huy động vốn ngắn hạn (chẳng hạn tín phiếu).
Đối với quỹ đầu tư cổ phiếu, có thể phân loại chi tiết hơn, chẳng hạn quỹ đầu tư cổ phiếu đầu tư vào các công ty có mức độ tăng trưởng nhanh được gọi là quỹ tăng trưởng; quỹ đầu tư cổ phiếu chỉ đầu tư vào các công ty trong cùng ngành hay khu vực được gọi là quỹ đầu tư chuyên biệt.
Trên thực tế, đối với nhiều người, đầu tư có nghĩa là mua chứng chỉ quỹ của các quỹ tương hỗ. Họ cho rằng, đầu tư vào các quỹ tương hỗ thì tốt hơn là để tiền nằm im trong các tài khoản tiết kiệm. Với những người không thích mạo hiểm, quỹ tương hỗ là sự lựa chọn hợp lý, bởi đầu tư vào quỹ tương hỗ thường có mức độ rủi ro thấp. Quỹ tương hỗ cũng là một trong những hình thức đầu tư tốt, bởi vì chi phí giao dịch thấp hơn so với đầu tư cá nhân. Thêm vào đó, nhà đầu tư không phải tính toán mua trái phiếu hay cổ phiếu nào. Đồng thời, đây cũng là một cách đa dạng hoá đầu tư, giảm thiểu rủi ro với những thông tin minh bạch.
Tuy nhiên, mọi chuyện không đơn giản như vậy. Về mặt lý thuyết, quỹ tương hỗ là một ý tưởng tuyệt vời, nhưng không phải quỹ đầu tư nào cũng có đủ khả năng khiến cho tiền của nhà đầu tư sinh sôi nảy nở. Hơn nữa, theo thống kê, có tới 90% số lượng các quỹ này đem lại mức lợi nhuận hàng năm thấp hơn so với mức trung bình của TTCK. Vì vậy, nhà đầu tư cần phải đánh giá khả năng chịu đựng rủi ro của mình trước khi quyết định xem quỹ nào tương xứng với khả năng. Ngoài ra, việc định thời điểm mua hay bán còn tuỳ thuộc vào bối cảnh kinh tế, tình trạng thị trường cổ phiếu, trái phiếu, lãi suất và các nhân tố khác.
