Tòa nhà Quốc hội Mỹ tại thủ đô Washington DC. Ảnh: THX/TTXVN
Trước đó, Thượng nghị sĩ Jeff Merkley của đảng Dân chủ đã phát biểu suốt 22 giờ tại Thượng viện Mỹ - từ tối 21/10 đến tận cuối giờ chiều 22/10 (giờ địa phương) - để phản đối các chính sách của Tổng thống Donald Trump. Đây là bài phát biểu dài thứ 5 trong lịch sử Thượng viện Mỹ kể từ năm 1900.
Do không có tiến triển đối với dự luật ngân sách, các lãnh đạo đảng Cộng hòa đang đặt vấn đề thay đổi quy tắc về tranh luận câu giờ để ngăn chặn bỏ phiếu (filibuster) hoặc xem xét liệu họ có cần xây dựng “phương án B” khi các nghị sĩ đảng Dân chủ kiên quyết giữ lập trường về trợ cấp chăm sóc sức khỏe.
Những động thái trên diễn ra trong bối cảnh chưa có bất cứ dấu hiệu đột phá nào trong cuộc tranh cãi về tài chính mà các nhà lập pháp Mỹ đang tiến hành tại Washington. Các nghị sĩ của hai phe Dân chủ và Cộng hòa vẫn tiếp tục đổ lỗi cho nhau sau nhiều tuần chính phủ đóng cửa.
Các nhân viên liên bang cũng sắp phải bỏ lỡ khoản lương đầy đủ đầu tiên vào cuối tuần này, và chưa rõ chính phủ có đủ tiền để trả lương cho các quân nhân trong kỳ thanh toán tiếp theo vào ngày 31/10 hay không.
Chính phủ Mỹ đã bước vào ngày thứ 22 của tình trạng đóng cửa, trở thành lần ngừng hoạt động dài thứ 2 trong lịch sử. Lần đóng cửa dài nhất bắt đầu vào tháng 12/2018, trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump, kéo dài gần 5 tuần. Lần đóng cửa đó xuất phát từ tranh cãi về việc cấp ngân sách cho chính sách nhập cư gây tranh cãi của ông Trump.
Trong khi đó, Tổng thống Trump đang chuẩn bị rời nước Mỹ từ ngày 24/10 để thực hiện chuyến công du kéo dài nhiều ngày đến châu Á, nơi ông dự kiến sẽ tới thăm Malaysia, Nhật Bản và Hàn Quốc.
Hôm 21/10, Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer và Lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Hakeem Jeffries đã đề nghị gặp ông chủ Nhà Trắng. Tuy nhiên, Tổng thống Trump tuyên bố ông chỉ gặp các lãnh đạo đảng Dân chủ khi chính phủ mở cửa trở lại.
Các Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ muốn bất kỳ dự luật cấp ngân sách nào cũng phải gia hạn trợ cấp theo Đạo luật Chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền (ACA), nếu không, mức bảo hiểm y tế của hàng triệu người Mỹ có thể tăng đáng kể vào năm 2026. Đáp lại, các nghị sĩ đảng Cộng hòa cáo buộc phe Dân chủ đang “giữ chính phủ làm con tin” và từ chối đàm phán về các vấn đề y tế cho đến khi tình trạng đóng cửa kết thúc.
Đảng Cộng hòa nắm đa số 53-47 tại Thượng viện Mỹ, nhưng cần hội đủ 60 phiếu thuận để thông qua bất kỳ dự luật ngân sách nào. Dự luật do đảng Cộng hòa ủng hộ chỉ cấp ngân sách cho quân đội Mỹ đã thất bại trong cuộc bỏ phiếu hôm 16/10.
