Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh cho biết, đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh tỉnh Quảng Ninh đang triển khai mạnh mẽ Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia gắn với triển khai chiến lược phát triển công nghiệp của tỉnh.
 |
Ông Vũ Đại Thắng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh phát biểu khai mạc hội thảo. Ảnh: Quỳnh Nga |
“Đối với ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, trong những năm qua, tỉnh Quảng Ninh luôn đặc biệt quan tâm, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thúc đẩy phát triển mạnh mẽ trở thành một trong những trụ cột tăng trưởng của nền kinh tế. Trong giai đoạn 2021 - 2024, tốc độ tăng bình quân của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo của tỉnh đạt trên 21%, tổng nguồn vốn đầu tư vào ngành đạt trên 8,6 tỷ USD (trong đó, vốn FDI đạt khoảng 6,1 tỷ USD, nằm trong nhóm các địa phương đứng đầu cả nước trong năm 2023, 2024)”, ông Vũ Đại Thắng nhấn mạnh.
Theo Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh, khu công nghiệp Việt Hưng đang được định hướng trở thành trung tâm công nghiệp hỗ trợ trọng điểm trong thời gian tới, trong đó Nhà máy ô tô Thành Công là đầu tầu dẫn dắt, tạo nền tảng vững chắc để thúc đẩy phát triển công nghiệp hỗ trợ, nhất là công nghiệp cơ khí chế tạo phục vụ cho ngành sản xuất lắp ráp ô tô và phát triển hệ thống đường sắt vươn lên tầm cao mới.
 |
Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Quỳnh Nga |
Cho ý kiến tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định, “Những năm qua, Đảng, Nhà nước, các Bộ, ngành địa phương đã chỉ đạo xây dựng và thực thi nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ, ưu đãi như: tháo gỡ khó khăn, giảm chi phí, nâng cao năng lực cạnh tranh, tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của các ngành công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp ô tô và công nghiệp đường sắt trong nước và đã đạt được một số thành tựu quan trọng. Nổi bật là số lượng doanh nghiệp hoạt động trong ngành ngày càng tăng.”
Nhiều doanh nghiệp trong ngành đã đầu tư vào công nghệ CNC, tự động hóa, robot, in 3D và trí tuệ nhân tạo để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm; đặc biệt, một số doanh nghiệp, tập đoàn lớn (như Thành Công, Thaco, Vingroup...) đã phát triển mạnh mẽ, trở thành những “đầu tàu” dẫn dắt trong lĩnh vực công nghiệp cơ khí, chế tạo và sản xuất, lắp ráp ô tô, góp phần đưa các sản phẩm mang thương hiệu Việt từng bước khẳng định chỗ đứng vững chắc ở thị trường trong nước; đồng thời, tiến sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu.
 |
Hội thảo có sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học và các doanh nghiệp, đã đóng góp nhiều ý kiến giá trị mang tính thực tiễn. Ảnh: Quỳnh Nga |
Trong bối cảnh ngành công nghiệp hỗ trợ nói chung, công nghiệp hỗ trợ ngành cơ khí, chế tạo phục vụ sản xuất, lắp ráp ô tô, đường sắt của nước ta nói riêng còn nhiều hạn chế so với một số nước trong khu vực và thế giới, cũng như chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của đất nước. Đó là: tỷ lệ nội địa hoá trong công nghiệp ô tô và đường sắt còn thấp; chủ yếu vẫn là linh kiện, phụ tùng đơn giản, hàm lượng công nghệ chưa cao, giá trị nhỏ trong cơ cấu giá trị sản phẩm; chưa tạo được sự hợp tác - liên kết và chuyên môn hóa giữa các doanh nghiệp trong sản xuất, lắp ráp ô tô và sản xuất phụ tùng, linh kiện.
Cả nước hiện có khoảng 3.100 doanh nghiệp ngành cơ khí chế tạo với 53.000 cơ sở sản xuất, chiếm gần 30% tổng số doanh nghiệp công nghiệp chế biến, chế tạo tại Việt Nam. Doanh thu toàn ngành đạt hơn 1,7 triệu tỷ đồng, tạo việc làm cho trên 1,2 triệu lao động. Ngành cơ khí – máy móc và thiết bị trong nước đã từng bước làm chủ và tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng cho một số doanh nghiệp lớn như Toyota, Thaco, Thành Công..., tạo động lực thúc đẩy các ngành công nghiệp và kinh tế khác phát triển, qua đó trực tiếp và gián tiếp tạo việc làm cho hàng triệu lao động.
 |
Ông Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc nhà máy ô tô Thành Công Ninh Bình – Tập đoàn Thành Công đề xuất chương trình hành động để phát triển ngành đường sắt Việt Nam. Ảnh: Quỳnh Nga |
Trên cơ sở định hướng phát triển của ngành, theo ông Nguyễn Ngọc Thành, Phó cục trưởng Cục Công nghiệp, Bộ Công thương thì chúng ta cần phải tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tận dụng những lợi thế, cơ hội để đạt mục tiêu phát triển bền vững ngành cơ khí Việt Nam. Trong đó, cần tiếp tục xây dựng và triển khai các cơ chế, chính sách ưu đãi và hỗ trợ nhằm khuyến khích đầu tư vào ngành công nghiệp cơ khí.
Vẫn theo ông Thành, hiện nay, Cục Công nghiệp đang chủ trì, tham mưu Lãnh đạo Bộ xây dựng dự thảo Luật Phát triển cơ khí chế tạo và công nghiệp hỗ trợ, trong đó dự kiến có các cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển ngành cơ khí, tạo điều kiện khuyến khích mở rộng hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh.
Từ bài học kinh nghiệm về hợp tác sản xuất trong lĩnh vực ô tô, ông Nguyễn Minh Sơn, Giám đốc nhà máy ô tô Thành Công Ninh Bình – Tập đoàn Thành Công đề xuất chương trình hành động theo lộ trình giai đoạn để phát triển ngành đường sắt Việt Nam để từng bước nâng cao năng lực sản xuất của ngành. Cụ thể, giai đoạn 1: Hợp tác lắp ráp, chuyển giao kỹ thuật; giai đoạn 2: Nội địa hóa từng phần, tận dụng chuỗi cung ứng ngành công nghiệp ô tô; giai đoạn 3: Tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu.
Hội thảo “Phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành cơ khí Việt Nam gắn với việc sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, phát triển hệ thống đường sắt Việt Nam tại Quảng Ninh” với sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học và các doanh nghiệp, đã đóng góp nhiều ý kiến giá trị, mở ra những tư duy mới, tầm nhìn mới, hiểu biết mới về xu hướng, giải pháp công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, công nghiệp cơ khí, sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước, phát triển hệ thống đường sắt.
 |
Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Quỳnh Nga |
Phát biểu tại hội thảo, Phó thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã ghi nhận, khẳng định Bộ Công thương đã có những chính sách khá kịp thời trong việc tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong nước, nhà đầu tư nước ngoài trong quá trình phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ cơ khí. Tỉnh Quảng Ninh cũng đã đã có nhiều Khu, Cụm công nghiệp đón đầu cho ngành công nghiệp chế biến chế tạo. Và để thực hiện hiệu quả chủ trương đó, Chính phủ, các bộ, cũng như tỉnh Quảng Ninh vẫn cần xây dựng nhiều giải pháp, thể chế tháo gỡ các điểm nghẽn để doanh nghiệp có môi trường phát triển để mở ra nhiều cơ hội trong thời gian tới.
 |
Các chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp đã đóng góp nhiều ý kiến giá trị trong hội thảo. Ảnh: Quỳnh Nga |
Hiện nay, Trung ương đã thông qua chủ trương đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; dự án xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh… Bên cạnh đó, Quảng Ninh đang báo cáo Trung ương khởi động lại Dự án đầu tư Tuyến Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân, hoàn thành trước năm 2030, đồng thời đẩy sớm lộ trình đầu tư đường sắt Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái trước năm 2030.
Những dự án này không chỉ giúp giảm áp lực giao thông đường bộ mà còn mở ra cơ hội, triển vọng phát triển công nghiệp hỗ trợ ngành đường sắt, thúc đẩy sản xuất linh kiện, thiết bị đầu máy, toa xe, hệ thống điện, ray, cảm biến điều khiển… ngay tại địa phương. Đây là cơ hội tốt để ngành chế biến – chế tạo của đất nước phát triển trong đó có tỉnh Quảng Ninh.
