Việt Nam trong bước ngoặt phát triển xanh
Trong kỷ nguyên đầy biến động của kinh tế toàn cầu, công nghệ số và biến đổi khí hậu, không một quốc gia nào có thể đứng ngoài cuộc chơi đổi mới. Việt Nam - một quốc gia với khát vọng vươn lên mạnh mẽ - đang đối mặt với một thách thức mang tính sống còn: Làm thế nào để phát triển nhanh mà vẫn bền vững?
Những cuộc thảo luận tại hội thảo quốc tế SIBE 2025 diễn ra mới đây, do BUV phối hợp cùng 9 trường đại học đối tác quốc tế tổ chức theo hình thức hybrid (kết hợp trực tiếp tại Việt Nam và trực tuyến toàn cầu) với gần 130 học giả, nhà quản lý và doanh nghiệp đến từ 6 quốc gia, đã cung cấp nhiều thông tin đáng chú ý đối với cộng đồng doanh nghiệp.
GS. Magiswary đến từ Đại học Taylor’s (Malaysia) nhấn mạnh vai trò của trí tuệ nhân tạo (AI) như một chất xúc tác cho phát triển xanh. Theo bà Magiswary, bằng cách khai thác sức mạnh của AI để tối ưu hóa quy trình, giảm thiểu lãng phí và mở rộng khả năng tiếp cận công nghệ, đổi mới không chỉ là công cụ tăng trưởng, mà còn là trách nhiệm đạo đức đối với thế hệ tương lai.
Thông điệp của GS. Magiswary đã truyền cảm hứng cho giới học thuật, mở ra hướng đi thực tiễn cho các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp trong hành trình xây dựng một tương lai “thông minh hơn, với ít chi phí hơn”.
Trong khi đó, diễn giả John Daly đến từ Swiss Education Group - SEG (Thụy Sĩ) nêu quan điểm “Innovation in Hospitality: Do or die”. Ông nhấn mạnh rằng, đổi mới là yếu tố sống còn của ngành khách sạn - thích ứng, sáng tạo hoặc sẽ bị bỏ lại phía sau.
Theo diễn giả này, trong bối cảnh kinh tế xanh và du lịch bền vững, Việt Nam có cơ hội lớn để trở thành trung tâm đổi mới của khu vực nếu biết kết hợp công nghệ, sáng tạo và trải nghiệm con người để tái định nghĩa giá trị dịch vụ và nâng tầm thương hiệu quốc gia.
| |
Thế hệ trẻ Việt Nam coi trọng trách nhiệm xã hội và tính bền vững của thương hiệu |
Làn sóng đổi mới từ công nghệ tới tài chính
Nhiều nghiên cứu cho thấy, chính sách thuế quan mới của Mỹ đang tạo ra hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ trên thị trường khu vực và các loại tài sản số.
Theo chia sẻ của GS. Paul Amerigo Jr. II Belviz Pajo và GS. Henry De Vera Castro, chính sách thuế quan mới của Mỹ đang tạo ra hiệu ứng lan tỏa rõ nét trong ASEAN khi Philippines được hưởng thuế suất 0%, còn Việt Nam và Trung Quốc chịu mức cao hơn, làm dịch chuyển dòng thương mại và đầu tư chiến lược.
Các cú sốc kinh tế từ Mỹ cũng làm gia tăng biến động của bitcoin và thị trường tiền mã hóa, cho thấy công nghệ tài chính đang phản ứng trực tiếp trước biến động địa chính trị toàn cầu. Những kết quả này khẳng định: Đổi mới không chỉ nằm trong lĩnh vực công nghệ, mà còn là động lực giúp ngành tài chính thích ứng, dự báo và phát triển bền vững trong kỷ nguyên toàn cầu hóa.
Với thị trường vốn, ông Nguyễn Hữu Hiệu - Tổng giám đốc FiinGroup nhấn mạnh rằng, nhu cầu về thông tin và đánh giá ESG (môi trường - xã hội - quản trị doanh nghiệp ) đang tăng mạnh, nhưng thị trường vẫn thiếu hệ thống dữ liệu minh bạch và công cụ đánh giá đáng tin cậy. Việc xây dựng nền tảng ESG chuẩn hóa sẽ là chìa khóa để thu hút dòng vốn xanh và thúc đẩy niềm tin của nhà đầu tư.
Từ những phân tích đa chiều, có thể thấy rằng, Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực thể chế, dữ liệu và công nghệ tài chính để không chỉ thích ứng với biến động toàn cầu, mà còn dẫn dắt các xu hướng phát triển bền vững trong khu vực.
Cảnh báo hiện tượng “giả xanh”
Phát triển bền vững không thể chỉ là lời nói, mà phải được củng cố bằng hành động thực chất, truyền thông chân thực và hệ thống đánh giá ESG minh bạch. Đó là cách duy nhất để giữ vững niềm tin của thế hệ tiêu dùng tương lai.
Trong hành trình hướng tới phát triển bền vững, một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là hiện tượng “giả xanh” (greenwashing) - khi doanh nghiệp tuyên bố cam kết “xanh”, nhưng hành động thực tế lại thiếu minh bạch hoặc không có chiều sâu.
Nhiều nghiên cứu đã đưa ra cảnh báo, niềm tin của người tiêu dùng đang bị lung lay, đặc biệt là Gen Z - thế hệ trẻ coi trọng trách nhiệm xã hội và tính bền vững của thương hiệu.
Trong nghiên cứu “Impression Management in Sustainability Reporting” của mình, GS. Martina Farioli phân tích 119 công trình và chỉ ra 4 chiến lược phổ biến mà doanh nghiệp dùng để “xanh hóa” hình ảnh: Công bố mang tính biểu tượng, tác động đến nhận thức, hiện tượng “giả xanh” và thiếu chuẩn hóa báo cáo ESG. Bà kêu gọi đẩy mạnh nghiên cứu nhằm nâng cao minh bạch và trách nhiệm giải trình trong truyền thông bền vững.
Từ góc độ người tiêu dùng trẻ, các nghiên cứu chỉ ra rằng, người tiêu dùng Gen Z trong ngành mỹ phẩm đề cao sự chân thực và cảm xúc thật trong quảng cáo. Những yếu tố này giúp họ có thiện cảm hơn với thương hiệu, nhưng chưa đủ để thúc đẩy mua hàng. Gen Z đặc biệt ưa chuộng các chiến dịch mang bản sắc Việt, thay vì sao chép mô hình phương Tây - minh chứng cho mong muốn được kết nối với giá trị văn hóa và con người thật.
Các nghiên cứu đề cập cách Gen Z Việt Nam phản ứng với các chiến dịch thời trang bền vững được lan tỏa qua TikTok và Instagram. Dù 72% Gen Z nhận thức rõ tầm quan trọng của thời trang bền vững, nhưng chỉ 41% thực sự mua sản phẩm do thiếu niềm tin vào tính chân thực và rào cản về giá. Theo nhóm nghiên cứu, những người ảnh hưởng nhỏ (micro-influencers) trong cộng đồng và câu chuyện cảm xúc gần gũi, gắn với bối cảnh Việt Nam là yếu tố then chốt giúp tăng niềm tin và thúc đẩy hành vi tiêu dùng có trách nhiệm.
Ba nghiên cứu từ 3 góc nhìn doanh nghiệp, truyền thông và người tiêu dùng đã cùng đưa ra một thông điệp rõ ràng: Phát triển bền vững không thể chỉ là lời nói, mà phải được củng cố bằng hành động thực chất, truyền thông chân thực và hệ thống đánh giá ESG minh bạch. Đó là cách duy nhất để giữ vững niềm tin của thế hệ tiêu dùng tương lai.
Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ, khi năng lực công nghệ, chất lượng nhân lực và bản sắc thương hiệu trở thành nền tảng cho phát triển bền vững. Để nắm bắt cơ hội từ chuỗi cung ứng 4.0, doanh nghiệp Việt cần phát triển khả năng thích ứng nhanh với công nghệ, đồng thời biết cân bằng giữa tối ưu hóa quy trình và đổi mới sáng tạo nhằm tạo lợi thế cạnh tranh lâu dài.