Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết tôn vinh các doanh nghiệp quản trị tốt nhất theo nhóm quy mô vốn hóa
Ngày 8/10/2025, tổ chức xếp hạng thị trường FTSE Russell công bố thị trường chứng khoán Việt Nam đã đáp ứng toàn bộ các tiêu chí chính thức và được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi thứ cấp. Sự kiện này là cột mốc quan trọng, đánh dấu sự phát triển mạnh mẽ của thị trường chứng khoán Việt Nam, ghi nhận những nỗ lực cải cách toàn diện trong thời gian qua của ngành chứng khoán thực hiện - theo chủ trương của Đảng, Nhà nước - nhằm phát triển thị trường chứng khoán minh bạch, hiện đại, hiệu quả theo các chuẩn mực quốc tế cao nhất.
Việc thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp là khởi đầu cho giai đoạn phát triển mới, yêu cầu cải cách ngày càng sâu, rộng hơn nữa để đạt những mục tiêu dài hạn trong tương lai. Bộ Tài chính đã ban hành Quyết định số 3761/QĐ-BTC về Kế hoạch triển khai Quyết định số 2014/QĐ-TTg ngày 12/9/2025 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án Nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam. Theo đó, Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM (HOSE) tham gia thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp sau.
Thứ nhất, tiếp tục hiện đại hóa hệ thống giao dịch chứng khoán, tăng cường năng lực hệ thống giao dịch để đáp ứng khối lượng giao dịch lớn; nghiên cứu từng bước ứng dụng công nghệ mới cho hoạt động của thị trường chứng khoán;
Thứ hai, tăng cường tính thanh khoản cho thị trường: triển khai các loại lệnh, cơ chế giao dịch mới trên thị trường cổ phiếu, đặc biệt là các loại lệnh phù hợp với nhu cầu của các nhà đầu tư; phát triển hệ thống các nhà tạo lập thị trường theo thông lệ quốc tế.
 |
Các tiêu chí đánh giá về quản trị công ty trong khuôn khổ VLCA được cập nhật liên tục, bám sát những thay đổi pháp luật trong nước, đồng thời tiệm cận các thông lệ tốt trên thế giới |
Thứ ba, đa dạng hóa cơ sở hàng hóa cho thị trường: nghiên cứu triển khai các sản phẩm mới như trái phiếu cho phát triển cơ sở hạ tầng, trái phiếu xanh, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai mới, các loại sản phẩm có cấu trúc, các loại chứng chỉ lưu ký, các loại chứng chỉ quỹ đầu tư chứng khoán mới, các công cụ tài chính xanh… phù hợp với trình độ phát triển của thị trường.
Thứ tư, đa dạng hóa cơ sở hàng hóa cho thị trường: cải tiến chất lượng chỉ số hiện hành, đa dạng hóa chỉ số, phát triển thêm các chỉ số cơ sở cho thị trường chứng khoán phái sinh.
Để nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam, Cuộc bình chọn Doanh nghiệp niêm yết (VLCA) là một trong những yếu tố góp phần phản ánh khách quan thị trường chứng khoán Việt Nam tới các đơn vị xếp hạng quốc tế. VLCA đóng vai trò như một thước đo chất lượng phản ánh diện mạo quản trị công ty gắn với bộ tiêu chuẩn về phát triển bền vững (ESG) của cả thị trường.
Các tiêu chí đánh giá về quản trị công ty và phát triển bền vững trong khuôn khổ VLCA được cập nhật liên tục, bám sát những thay đổi pháp luật (Luật Chứng khoán 2019, Luật Doanh nghiệp 2020), đồng thời tiệm cận các thông lệ quốc tế như Bộ Nguyên tắc quản trị công ty G20/OECD 2023. Nhờ đó, các tiêu chí của VLCA đã trở thành bộ khung tham chiếu không thể thiếu cho tất cả doanh nghiệp niêm yết - bất kể quy mô lớn hay nhỏ. Doanh nghiệp có thể tự đo lường khoảng cách quản trị của mình so với chuẩn mực tốt nhất, từ đó, xây dựng lộ trình cải thiện ngắn hạn và dài hạn.
Trong bối cảnh Việt Nam được xếp hạng thị trường chứng khoán mới nổi thứ cấp, Bộ tiêu chí đánh giá quản trị công ty Việt Nam (VCGS) được xây dựng năm 2018 dựa trên nguyên tắc quản trị công ty của OECD, điều chỉnh phù hợp luật Việt Nam và thực tế doanh nghiệp không chỉ tôn vinh doanh nghiệp thực hành quản trị công ty tốt, mà còn định hướng chiến lược nâng cao minh bạch và vị thế thị trường Việt Nam. VCGS là công cụ đánh giá hiệu quả mà nhà đầu tư, nhất là các quỹ đầu tư nước ngoài đang tìm kiếm điểm đến an toàn, minh bạch và bền vững. Trong kỳ VCGS 2024, có đến 25 doanh nghiệp được vinh danh quản trị công ty tốt nhất, với các thực hành quản trị hiện đại như: tổ chức đại hội đồng cổ đông song ngữ, kết hợp trực tiếp và trực tuyến; minh bạch các nghị quyết chưa thực hiện và giao dịch cần đại hội đồng cổ đông phê duyệt; công bố thông tin ESG, quản trị rủi ro môi trường - xã hội; tự đánh giá hiệu quả hoạt động hội đồng quản trị.
Không có con số nào nói rõ tầm quan trọng của quản trị công ty bằng chính những kết quả mà thị trường Việt Nam đạt được. Từ năm 2017 - 2023, điểm số quản trị công ty của Việt Nam trong Thẻ điểm Quản trị công ty ASEAN (ASEAN Corporate Governance Scorecard - ACGS) liên tục được cải thiện. Việt Nam đã có doanh nghiệp được vinh danh là “Tài sản đầu tư có giá trị của Đông Nam Á” trong các kỳ ACGS 2017, 2019 và 2021 - điều mà cách đây một thập kỷ còn là giấc mơ xa xỉ.
Tất cả những yếu tố đó không chỉ tạo ra lớp phòng vệ chắc chắn trước biến động thị trường, mà còn trở thành “thỏi nam châm” thu hút dòng vốn dài hạn và có trách nhiệm, nhất là trong bối cảnh nhà đầu tư quốc tế ngày càng ưu tiên các thị trường minh bạch, tuân thủ và có định hướng bền vững.
Trong hành trình gia nhập vào nhóm thị trường mới nổi, Việt Nam coi quản trị công ty tốt không chỉ là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc. Nhà đầu tư toàn cầu ngày càng quan tâm đến năng lực quản trị và minh bạch thông tin của doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh quản trị công ty ngày càng được xem như “hộ chiếu vàng” để tiếp cận nguồn vốn chất lượng cũng như tiếp cận khách hàng trên thị trường quốc tế.
Với vai trò đối tác kỹ thuật của VLCA, Viện Thành viên Hội đồng quản trị (VIOD) liên tục đưa ra những sáng kiến khuyến khích doanh nghiệp thực hành quản trị công ty hiệu quả như VNCG50 (Vietnam Corporate Governance 50) thu hẹp khoảng cách quản trị giữa các doanh nghiệp niêm yết Việt Nam và chuẩn mực quản trị công ty ASEAN, cùng với Sáng kiến Quản trị công ty Bứt phá (Breakthrough Corporate Governance Initiative - BCGI) đang trở thành bộ công cụ để đào tạo, đánh giá quản trị công ty cho các doanh nghiệp
Năm 2025, VLCA đặt mục tiêu đưa quản trị công ty Việt Nam đạt chuẩn mực mới, tạo giá trị dài hạn và gắn với phát triển bền vững. Quản trị tốt không chỉ giúp doanh nghiệp vững vàng trước biến động toàn cầu, mà còn là “giấy thông hành” giúp Việt Nam khẳng định vị thế trên bản đồ quốc tế.
