Tiền rẻ hết – “meme stock” cũng hết
Ngày 10/7 vừa qua, Cơ quan An ninh điều tra Công an Hà Nội cho biết đang tiếp tục điều tra hành vi thao túng chứng khoán xảy ra tại nhóm công ty APEC Group, gồm CTCP Chứng khoán châu Á - Thái Bình Dương (APS), CTCP Đầu tư châu Á - Thái Bình Dương (API) và CTCP Đầu tư IDJ Việt Nam (IDJ).
Nhóm lãnh đạo CTCP Chứng khoán châu Á - Thái Bình Dương do ông Nguyễn Đỗ Lăng làm Tổng giám đốc bị cáo buộc đã sử dụng 40 tài khoản để thao túng ba mã cổ phiếu API, IDJ và APS, thu lời 157 tỷ đồng trong giai đoạn từ tháng 5/2021 đến hết năm 2021.
Đây cũng là giai đoạn nhiều nhóm cổ phiếu khác như BII (CTCP Đầu tư và Phát triển công nghiệp Bảo Thư), TGG (CTCP The Golden Group) của ông Đỗ Thành Nhân; họ FLC gồm FLC (CTCP Tập đoàn FLC), ROS (CTCP Xây dựng FLC Faros), AMD (CTCP Đầu tư và Khoáng sản FLC Stone) của ông Trịnh Văn Quyết đã tăng phi mã gấp 3-5 lần; hay những tin đồn liên quan đến việc Nhựa Đồng Nai có động thái thâu tóm trước thềm đại hội cổ đông thường niên năm 2022, kéo hàng loạt cổ phiếu HUT (CTCP Tasco), NVT (CTCP Bất động sản Du lịch Ninh Vân Bay), VC9 (CTCP Xây dựng số 9)… nổi sóng cũng không kém phần hấp dẫn nhà đầu tư.
Trào lưu đầu tư “meme stock” khá phổ biến trong năm 2021, khi Covid-19 bùng phát, nền kinh tế gặp khó khăn, hoạt động doanh nghiệp bị đình trệ bởi giãn cách, các nhà đầu tư cá nhân đã bơm tiền kỷ lục vào thị trường. Rất nhiều nhà đầu tư cá nhân lần đầu tiên tham gia thị trường chứng khoán và được biết đến với mác “F0” hung hãn, sẵn sàng mạo hiểm với các cổ phiếu giá rẻ ngay khi nghe theo những tin đồn trên các nhóm đầu tư qua Zalo, Viber hay nhiều nền tảng mạng xã hội khác.
Điểm chung của các cổ phiếu được “thổi giá” là có thị giá thấp, trước khi được “hô” mua, doanh nghiệp trải qua nhiều năm khó khăn, thua lỗ.
Điểm chung của các cổ phiếu được “thổi giá” trong giai đoạn này là có thị giá thấp, trước khi được “hô” mua, doanh nghiệp trải qua nhiều năm khó khăn, thua lỗ, tạo nền cho câu chuyện tái cơ cấu, thâu tóm, sáp nhập để thu hút nhà đầu tư.
Tuy nhiên, giai đoạn này cũng nhanh chóng kết thúc kể từ đầu năm 2022, khi Covid-19 không còn là nỗi lo lớn, động thái thắt chặt tiền tệ đẩy lãi suất lên cao nhằm kiềm chế lạm phát khiến nguồn tiền rẻ không còn dồi dào và trào lưu “meme stock” cũng nhanh chóng bị dập tắt.
Trong vòng hơn 1 năm trở lại đây, dù vẫn có những cổ phiếu tăng “đột biến” với những thông tin thâu tóm, đổi chủ như tại Sông Đà 1.01 (SJC) với CTCP Đầu tư Thương mại Bất động sản Nhật Nam hay VC7 với Tập đoàn BGI, nhưng thanh khoản của các nhóm cổ phiếu này không còn sôi động như trước. Khối lượng giao dịch trong các phiên cổ phiếu này “tím ngắt” rất thấp và sau đó cũng không có động thái ồ ạt đẩy lên cao.
Chỉ còn những câu chuyện thật
Từ đầu năm 2023, dù mặt bằng lãi suất đã bắt đầu hạ nhiệt nhưng với quan điểm không để “tiền rẻ” quay trở lại với các lĩnh vực “nóng” như bất động sản hay chứng khoán nên lượng tiền được bơm vào thị trường chưa mạnh mẽ trở lại.
Đến tháng 6/2023, thị trường chứng khoán đang có những dấu hiệu tích cực hơn bởi xu hướng tăng của cả điểm số và thanh khoản.
Trên thị trường cổ phiếu, khối lượng và giá trị giao dịch bình quân một phiên trong tháng 6/2023 lần lượt đạt hơn 877,51 triệu cổ phiếu và 16.889 tỷ đồng, tương ứng tăng 23,39% về khối lượng và 38,37% về giá trị bình quân so với tháng 5/2023. Đây cũng là tháng thị trường niêm yết HOSE có khối lượng và giá trị giao dịch bình quân phiên cao nhất trong nửa đầu năm. Tuy nhiên, điểm đáng chú ý là các giao dịch trong giai đoạn này tập trung mạnh vào các nhóm cổ phiếu đầu ngành, thay vì các cổ phiếu đầu cơ.
Ngay kể cả với nhóm cổ phiếu bất động sản thì phần lớn dòng tiền giao dịch vẫn rơi vào các cổ phiếu thuộc Top đầu ngành. Các cổ phiếu vốn sẵn vẫn nằm trong nhóm hoạt động kinh doanh tốt (như VHM) hoặc là có câu chuyện tái cấu trúc thực sự khi hàng loạt các dự án vướng pháp lý bắt đầu được tháo gỡ với các thông điệp rõ ràng thay vì chỉ đồn đoán.
Chia sẻ với người viết, nhiều nhà đầu tư thừa nhận vẫn còn “kỳ thị” với các cổ phiếu lên nhanh, xuống nhanh, phần nữa là lượng tiền rẻ không còn như trước khiến họ giao dịch dè dặt hơn. Bên cạnh đó, các mức lãi suất ký quỹ cho vay tăng mạnh từ 3 – 5% trong giai đoạn 1 năm trở lại đây đang là trở ngại lớn nhất khiến các nhà đầu tư kể cả có hứng thú với các “game thâu tóm” cũng không thể cân nhắc tham gia.
Theo bà Nguyễn Hoài Phương, Giám đốc Đầu tư, người điều hành Quỹ VESAF, VinaCapital, khi một doanh nghiệp duy trì được sự tăng trưởng tốt và không có yếu tố nào ảnh hưởng tới việc tăng trưởng này, giá cổ phiếu thường sẽ khó giảm, chỉ điều chỉnh trong thời gian ngắn.
“Điều nhà đầu tư quan tâm nhất chính là hoạt động của doanh nghiệp được duy trì tốt và hiệu quả. Chỉ có như vậy nhà đầu tư mới không ngần ngại tham gia vào thị trường chứng khoán, từ đó hỗ trợ thị trường có thể bình ổn bền vững đi lên”, bà Phương nhận định.
Đồng quan điểm, ông Ngô Thế Hiển, Giám đốc Phân tích, Công ty cổ phần Chứng khoán Sài Gòn - Hà Nội (SHS) cho rằng, sau thời gian chủ yếu tập trung vào những cổ phiếu có thị giá thấp thì dòng tiền sẽ dần dịch chuyển dần sang các nhóm có tỷ giá cao hơn và có nền tảng cơ bản nhiều hơn.
Ông Hiển nhấn mạnh thêm, từ tháng 6/2023, khi thị trường bắt đầu có nhiều thông tin về kết quả kinh doanh trong quý II của các doanh nghiệp, nhà đầu tư cũng sẽ có thêm bức tranh về hoạt động của từng nhóm ngành để từ đó có sự phân bổ lại dòng tiền. Đồng thời, dự báo trong thời gian tới, thị trường sẽ có sự phân hóa mạnh mẽ.
Trong khi đó, ông Vũ Duy Khánh Giám đốc Phân tích Công ty cổ phần Chứng khoán Smart Invest (AAS) cho rằng, thị trường sẽ xuất hiện hiện tượng đầu cơ. Tuy nhiên, sau khi mặt bằng giá cao hơn, cũng như khả năng sinh lời bắt đầu khó hơn, nhà đầu tư sẽ giao dịch thận trọng hơn với những câu hỏi rằng khi giá cổ phiếu tăng, lợi nhuận của doanh nghiệp có tăng theo không, hay kỳ vọng tương lai kết quả kinh doanh? Nhà đầu tư sẽ có những đánh giá lại khi các doanh nghiệp này có kết quả kinh doanh quý II/2023.
