Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong đến dự cuộc họp với phái đoàn thương mại Hoa Kỳ tại Kuala Lumpur cuối tuần qua
Các quan chức thương mại Trung Quốc và Mỹ đều mô tả các cuộc đàm phán tại Malaysia vào cuối tuần qua là "mang tính xây dựng", trong đó Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nói thêm rằng các cuộc họp đã diễn ra rất tốt đẹp.
Trong một cuộc phỏng vấn với CBS News vào cuối tuần qua, Bộ trưởng Bessent đã gợi mở rằng những vấn đề phát sinh trong đợt căng thẳng gần đây - bao gồm cả việc Mỹ đe dọa áp thuế bổ sung 100% và kế hoạch mở rộng chế độ kiểm soát xuất khẩu đất hiếm của Trung Quốc - giờ đã không còn được đề cập nữa.
Ông cũng cho biết hai bên đã thống nhất các chi tiết liên quan đến thỏa thuận sở hữu TikTok và nông dân Mỹ sẽ "cực kỳ hài lòng với thỏa thuận này", điều này có thể nhắc đến việc Trung Quốc sẽ nối lại hoạt động mua đậu tương của Mỹ.
Trong khi đó, đại diện thương mại Trung Quốc Lý Thành Cương cho biết, các cuộc đàm phán đã đề cập đến nhiều chủ đề, bao gồm kiểm soát xuất khẩu, thuế quan, cuộc điều tra của Mỹ đối với các công ty đóng tàu Trung Quốc và khả năng mở rộng thương mại song phương.
Các nhà phân tích cho biết cả hai bên đang "đi trên một sợi dây mong manh" trước thềm Diễn đàn Hợp tác Kinh tế Châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Hàn Quốc - nơi mà Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình dự kiến sẽ gặp nhau vào thứ Năm (30/10) khi cả hai bên hiện đang tìm kiếm sự ổn định chiến lược.
"Cả hai phía đều đã vận dụng tối đa các chiến lược trong quá trình đàm phán và những diễn biến hiện nay cho thấy một mức độ nhượng bộ nhất định so với các lập trường ban đầu", Chim Lee, nhà phân tích cấp cao tại Economist Intelligence Unit cho biết.
Theo James Downes, đồng giám đốc điều hành của Trung tâm Nghiên cứu và Tiến bộ Xã hội (CeRSP), một thỏa thuận lớn giữa Mỹ và Trung Quốc dự kiến sẽ được công bố sau cuộc gặp giữa hai nhà lãnh đạo, điều này sẽ chính thức hóa thỏa thuận khung trước đó và kéo dài thời gian tạm dừng áp thuế quan hiện có.
“Tuy nhiên, vẫn cần thận trọng khi xét đến hành vi chính sách đối ngoại khó lường của chính quyền Tổng thống Trump trong thời gian gần đây…Khuôn khổ chỉ là bước đầu tiên. Thử thách thực sự sẽ nằm ở việc thực thi thoả thuận giữa hai cường quốc”, ông cho biết thêm.
Stephen Olson, cựu chuyên gia đàm phán thương mại Mỹ và là nghiên cứu viên thỉnh giảng tại Viện ISEAS – Yusof Ishak cho biết cả Trung Quốc và Mỹ đều đang cân nhắc các động thái của mình trước cuộc gặp có thể diễn ra giữa hai nhà lãnh đạo, khi tìm cách cân bằng giữa sự cứng rắn và kiềm chế.
Sau nhiều tháng áp thuế quan và các biện pháp trừng phạt qua lại, các nhà phân tích cho biết Mỹ và Trung Quốc hiện có lợi ích chung trong việc đạt được một thỏa thuận và ổn định mối quan hệ thương mại giữa hai nước khi áp lực kinh tế tiếp tục gia tăng.
“Cả hai phía đều đang hướng tới sự ổn định chiến lược, cả hai đều có những công cụ có thể gây bất lợi cho nhau, và mục tiêu hiện tại là duy trì mối quan hệ ổn định”, Cameron Johnson, đối tác cấp cao tại công ty tư vấn Tidal Wave Solutions cho biết.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cảnh báo rằng điều đó có thể không báo hiệu một sự thay đổi cơ bản trong sự cạnh tranh chiến lược giữa cường quốc.
“Căng thẳng vẫn có thể âm ỉ, đặc biệt là khi thực thi thỏa thuận…Với rất nhiều lĩnh vực tranh chấp diễn ra, sẽ không khó để những bất đồng tái diễn”, nhà phân tích Chim Lee nhận định.
Bên cạnh đó, ông Olson cho biết thỏa thuận được đưa ra có thể làm giảm căng thẳng về các vấn đề cụ thể và tạo ra một giai đoạn động lực tích cực trong ngắn hạn, nhưng những khác biệt sâu sắc hơn về cấu trúc sẽ tiếp tục định hình mối quan hệ giữa hai cường quốc.
“Chúng sẽ chỉ dập tắt những đám cháy nhỏ trong một danh sách dài những bất đồng cụ thể, chứ chưa thể giải quyết một cách thực chất nhu cầu xây dựng một khuôn khổ chung mới để hai hệ thống vốn khác biệt căn bản này có thể cùng tồn tại…Giả sử cuộc gặp ở Hàn Quốc diễn ra thuận lợi, chúng ta có thể sẽ chỉ có ‘một tuần trăng mật’ ngắn ngủi, và những điểm bất đồng cơ bản chắc chắn sẽ tái diễn”, ông cho biết thêm.
