Khi nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng cao, các gia đình có xu hướng tìm đến các thiết bị tiết kiệm điện để giảm chi phí sinh hoạt. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, những thiết bị tiết kiệm điện đang rao bán trên thị trường thường chỉ quảng cáo phóng đại để móc túi người tiêu dùng.
Sản phẩm công nghệ cao?
Vào Google, chỉ gần gõ từ khóa “thiết bị tiết kiệm điện” thì hàng loạt thông tin quảng cáo về sản phẩm tiết kiệm điện được hiển thị trên màn hình máy tính.
Thiết bị tiết kiệm điện được rao bán tràn lan trên mạng
Để ý kỹ, có thể thấy các quảng cáo tương tự nhau: giới thiệu sản phẩm, tính năng, hướng dẫn sử dụng kèm theo hình ảnh những giấy tờ, chứng nhận và cuối cùng là phần bình luận của khách hàng về những trải nghiệm tiết kiệm trong thực tế.
Các thiết bị được quảng cáo là siêu tiết kiệm điện nhập từ Anh, Malaysia, Hàn Quốc… có giá 500.000-700.000 đồng/chiếc, có loại được quảng cáo giảm giá còn 299.000 đồng/chiếc, thậm chí dưới 100.000 đồng/cái.
Như tụ bù tiết kiệm điện ICEVN được rao bán trên mạng giá 599.000 đồng/cái, được giới thiệu là sản phẩm công nghệ cao của thanh niên khuyết tật Việt Nam, giúp tiết kiệm từ 35%-45% công suất vô ích cho máy lạnh, tủ lạnh, máy bơm,… nhưng không làm thay đổi công suất các thiết bị.
"chưa từng nghe đến thiết bị nào có hiệu quả tiết kiệm điện đến 35%- 45%. Khoa học thế giới cũng chưa tìm ra được thiết bị nào có thể tiết kiệm điện đáng kể như vậy".
Ông Nguyễn Anh Vũ, Trưởng Ban Quan hệ cộng đồng Tổng Công ty Điện lực TP HCM.
Sản phẩm được gắn mác Phân viện Khoa học Hình sự, Tổng cục Cảnh sát - Bộ Công an giám định là thiết bị lắp vào mạng điện dân dụng giúp giảm tổn hao công suất, giảm tổn hao điện áp trong mạng điện và tăng khả năng truyền tải của đường dây.
Ngoài ra, một điểm chung khác của các sản phẩm này là chúng được đóng gói sơ sài, kích thước nhỏ gọn cỡ chuột máy tính; cách sử dụng hết sức đơn giản: chỉ cần cắm thiết bị vào ổ điện trống trong nhà là có thể giúp giảm được một lượng điện tiêu thụ đáng kể.
Chỉ là lừa bịp
Theo các kỹ sư điện - điện tử, những sản phẩm quảng cáo tiết kiệm điện như trên đã xuất hiện nhiều năm trên thị trường, từ bán trực tiếp tại các cửa hàng điện tử, điện gia dụng đã “tấn công” mạnh các trang web bán hàng trực tuyến, mạng xã hội.
Tuy nhiên, hầu hết sản phẩm này không có công dụng tiết kiệm điện hoặc tiết kiệm không đáng kể nhưng được quảng cáo phóng đại để bán hàng, lừa bịp người tiêu dùng.
Trên thực tế, không thể có chuyện chỉ cần gắn một thiết bị nhỏ bằng chuột máy tính vào ổ điện để tiết kiệm điện cho các thiết bị tiêu thụ điện khác.
“Với cấu tạo hết sức đơn giản, chỉ vài con tụ, cuộn dây và ít nhựa đen bôi lên thì không thể tiết kiệm được 30%-40% lượng điện tiêu thụ và cũng không có tác dụng gì đối với các hộ dùng điện thông thường” - một kỹ sư điện khẳng định.
Đại diện một hệ thống siêu thị trên địa bàn TP HCM cho biết hiện chưa có hãng điện tử lớn nào trên thế giới chào bán thiết bị tiết kiệm điện tương tự những sản phẩm đang bán rầm rộ trên các trang mạng.
Đa số các sản phẩm này là hàng Trung Quốc, chưa được cơ quan chức năng và cơ quan chuyên môn Việt Nam kiểm nghiệm, chứng nhận về hiệu quả, chất lượng.
“Về nguyên lý của điện thì không thể nào qua một thiết bị nhỏ có thể tiết kiệm điện cho cả gia đình mà chỉ làm giảm dao động tần số, giảm hiệu suất sử dụng điện, nếu gắn trực tiếp vào động cơ có thể giúp giảm hiệu suất sử dụng điện của động cơ đó chứ không thể giảm hiệu suất sử dụng điện cho cả hệ thống điện gia đình” - vị này phân tích.
Theo kỹ sư Tống Kim Ty, nguyên Phó Giám đốc Trung tâm Dân sinh, về nguyên lý, tụ bù làm giảm công suất kháng, có thể giúp tiết kiệm điện.
Tuy nhiên, nếu sử dụng tụ bù để tiết kiệm điện cho cả gia đình thì phải tính toán công suất điện gia đình sử dụng rồi mới gắn tụ bù vào. Những sản phẩm được giới thiệu tiết kiệm điện trên thị trường có kích thước rất nhỏ nên chỉ tiết kiệm điện cho những động cơ nhỏ, chứ không thể tiết kiệm điện cho cả hệ thống điện và các thiết bị sử dụng điện trong gia đình.
“Người tiêu dùng không nên tin quảng cáo mà mua sản phẩm vì sẽ không thể tiết kiệm được gì. Cách tốt nhất để tiết kiệm điện là sử dụng điện hiệu quả, tiết kiệm theo đúng chỉ dẫn của ngành điện; chọn dùng các thiết bị gia dụng có công nghệ tiết kiệm điện (công nghệ inverter) để hạn chế mức tiêu hao điện” - kỹ sư Tống Kim Ty khuyến cáo.
Có thể bị truy thu và phạt rất nặng
Ông Nguyễn Anh Vũ - Trưởng Ban Quan hệ cộng đồng Tổng Công ty Điện lực TP HCM - cho biết chưa từng nghe đến thiết bị nào có hiệu quả tiết kiệm điện đến 35%- 45%. Khoa học thế giới cũng chưa tìm ra được thiết bị nào có thể tiết kiệm điện đáng kể như vậy.
Thiết bị làm giảm điện năng tiêu thụ đến 40% là không có cơ sở khoa học, khách hàng không nên sử dụng. Nếu sử dụng, chúng có thể sẽ tác động lên hệ thống đo đếm, làm chậm hoặc tua ngược vòng quay của đồng hồ điện.
Đây là hành vi vi phạm sử dụng điện và sẽ bị truy thu tiền điện, phạt vi phạm rất nặng và có thể bị truy tố theo quy định của pháp luật.
