Khi lithium nổi lên như một trụ cột của quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu, ngành này đang trong vòng vây của một cuộc cách mạng chuyển động chậm mà trước đó đã làm đảo lộn các hàng hóa khác như quặng sắt, góp phần thúc đẩy việc định giá minh bạch hơn trong toàn ngành.
Công ty cung cấp lithium hàng đầu thế giới Albemarle đã tổ chức một loạt cuộc đấu giá kể từ tháng 3, trong đó người mua tiềm năng sẽ cạnh tranh để mua hàng hóa thông qua đấu thầu. Doanh số bán hàng thông qua hình thức mới này là một bước tiến quan trọng đối với lithium, vì gần đây chúng vẫn được bán ở mức giá cố định theo các hợp đồng dài hạn.
Hiện tại, các mức tham chiếu giá giao ngay còn có sự chắp vá và các thị trường tương lai giao dịch lithium vẫn còn non trẻ, đồng thời có rất ít sự nhất quán về cách định giá từng đơn vị lithium dọc theo chuỗi cung ứng từ mỏ đến xe điện.
Przemek Koralewski, người đứng đầu bộ phận phát triển thị trường toàn cầu của cơ quan báo cáo giá Fastmarkets cho biết: “Việc bán đấu giá lithium có hai tác dụng. Nó cho phép các nhà khai thác nhận được giá trong ngày và các hợp đồng mà hầu hết vật liệu được bán thực sự phản ánh động lực thị trường”.
Nhu cầu ngày càng tăng về pin và xe điện đã biến lithium từ một hàng hóa ở thị trường ngách thành một hàng hóa được theo dõi chặt chẽ, thu hút đầu tư hàng chục tỷ đô la. Tuy nhiên, nó cũng gây ra sự biến động lớn và sự phức tạp ngày càng tăng.
Trong quá khứ, các công ty khai thác quặng sắt phải đối mặt với tình thế khó khăn tương tự trong thập kỷ đầu tiên của thế kỷ 21 khi mức tiêu thụ quặng sắt của Trung Quốc bùng nổ. Sau đó, BHP Group đã dẫn đầu quá trình nhằm thay thế chế độ hàng chục năm tuổi về các tiêu chuẩn được đàm phán hàng năm để ủng hộ giá thả nổi vốn là nền tảng cho thị trường ngày nay.
Chris Berry, Chủ tịch công ty tư vấn House Mountain Partners cho biết: “Nó không khác gì cách thị trường quặng sắt phát triển… Những cuộc đấu giá này và tính thanh khoản ngày càng tăng của hợp đồng tương lai lithium là một dấu hiệu tốt”.
Ý tưởng là việc định giá giao ngay, thường xuyên hơn theo giá thầu và ưu đãi cho phép những người tham gia thị trường phản ứng nhanh hơn với những thay đổi về cung và cầu, từ đó giải phóng thị trường hiệu quả hơn trong thời kỳ bùng nổ cũng như thời kỳ tồi tệ.
Thị trường còn non trẻ
Bốn cuộc đấu giá vào tháng 3 và tháng 4 của Albemarle cộng thêm ba cuộc đấu giá nữa sẽ diễn ra trong tháng này không phải là cuộc đấu giá đầu tiên trong ngành. Nhà sản xuất Pilbara Minerals Ltd. của Úc đã bắt đầu một nền tảng kỹ thuật số để đấu giá từ năm 2021 và Mineral Resources Ltd. cũng đang lên kế hoạch cho nền tảng này. Trong khi đó, giao dịch hợp đồng tương lai lithium cũng đã phát triển ở Trung Quốc từ năm ngoái.
Albemarle cũng đang lên kế hoạch tổ chức nhiều sự kiện đấu giá hơn nữa, mở rộng từ việc bán chất cô đặc spodumene và lithium cacbonat sang lithium hydroxit.
“Lithium đang ở giai đoạn đầu của vòng đời… Các điểm dữ liệu chất lượng cao, thường xuyên là chìa khóa để hỗ trợ các chỉ số giá minh bạch, đáng tin cậy và mạnh mẽ”, Albemarle nhận định và cho biết đang có kế hoạch tổ chức đấu giá ít nhất hai tuần một lần.
Giá lithium đang thoát ra khỏi thời kỳ bùng nổ để lại hàng loạt dự án bị đình trệ, các thỏa thuận bị hủy bỏ và cắt giảm sản xuất. Giá lithium cacbonat giao ngay ở Trung Quốc đã thấp hơn khoảng 80% so với mức đỉnh điểm bùng nổ vào năm 2022, trong khi thị trường vẫn đang phải chật vật với lượng hàng tồn kho tăng cao từ thời kỳ đó.
Bên cạnh đó, cũng có sự khác biệt ngày càng tăng giữa các sản phẩm khác nhau khi chuỗi cung ứng trưởng thành. Các hợp đồng dài hạn trước đây thường gắn liền với thị trường hóa chất hạ nguồn hơn là nguyên liệu thô được khai thác như spodumene, vốn chỉ trở thành nguồn chủ yếu trong thập kỷ qua. Và mối quan hệ giá cả giữa hai bên đang bị phá vỡ.
Ana Cabral, Giám đốc điều hành của công ty khai thác Sigma Lithium Corp. cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Chúng tôi đang ngày càng kiểm soát được giá cả của mình, vốn ban đầu phụ thuộc vào hóa chất lithium… Cuối cùng, hệ thống phần thưởng rủi ro phải phù hợp với cơ chế định giá”.
Các nhà sản xuất lithium đang điều hướng không chỉ tăng trưởng bùng nổ về nhu cầu mà còn cả những thay đổi về địa chính trị và quy định có thể dẫn đến sự phân chia giữa các khu vực địa lý khác nhau. Phương Tây đang cố gắng ít phụ thuộc hơn vào chuỗi cung ứng chạy qua Trung Quốc và ngày càng tập trung vào lượng khí thải carbon khác nhau của các nguồn khác nhau.
Susan Zou, nhà phân tích của Rystad Energy cho biết: “Điều quan trọng là các công ty khai thác phải chứng minh được giá trị sản phẩm của mình khi có sự khác biệt giữa nguyên liệu lithium và hóa chất”.
