Kết thúc phiên giao dịch cuối cùng của năm 2020, chỉ số VN-Index tăng nhẹ 0,58%, tương đương 6,33 điểm so với hôm trước đó, vừa đủ để chỉ số này chốt năm tại mức 1.103,87 điểm.
Như vậy là, cuối cùng thì VN-Index cũng đã chinh phục thành công mốc 1.100 điểm – một ngưỡng tâm lý quan trọng. Nói thế là bởi suốt cả tuần nay nhiều lần chỉ số vượt qua 1.100 điểm nhưng không thể giữ nổi cho tới cuối phiên.
Nếu so với thời điểm đen tối nhất của thị trường khi làn sóng Covid-19 lần 1 xuất hiện ép VN-Index lui xuống mức 657 điểm vào hôm 24/3, thì tới ngày cuối cùng của năm chỉ số này đã tăng 447 điểm, tức gần 70% - một tốc độ tăng ngoài sức tưởng tượng của hầu hết mọi người. Giá của không ít cổ phiếu đã tăng hơn gấp đôi so với thời điểm đáy.
Còn nhớ khi đại dịch Covid-19 mới xuất hiện, lãnh đạo nhiều công ty chứng khoán cho rằng 2020 sẽ là một năm khó khăn của thị trường chứng khoán, bởi đại dịch sẽ ảnh hưởng lớn tới công ăn việc làm của người lao động, kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp và cả tăng trưởng kinh tế.
Thế nhưng thực tế đã chứng minh điều ngược lại. Không chỉ ở Việt Nam, tại nhiều nơi trên thế giới, bất chấp việc rất nhiều doanh nghiệp và nền kinh tế còn nhiều khó khăn nhưng thị trường chứng khoán vẫn hồi phục một cách hết sức nhanh chóng và bất ngờ.
Nhiều lý do đã được các chuyên gia chứng khoán trên thế giới chỉ ra. Trong đó trước hết phải kể đến việc chính phủ của các nước đã đưa ra nhiều gói kích thích kinh tế khổng lồ trị giá nhiều nghìn tỷ đô la Mỹ để hỗ trợ người dân và nền kinh tế vượt qua khó khăn do dịch bệnh gây ra. Một phần của khối ‘tiền rẻ’ khổng lồ này đã chảy vào thị trường chứng khoán, khiến thị trường nhanh chóng phục hồi.
Một nguyên nhân nữa là việc phải giãn cách xã hội khiến người lao động phải làm việc tại nhà, học sinh và sinh viên phải học tập qua mạng, hoạt động thương mại phải tiến hành online, dẫn tới hoạt động kinh doanh của các công ty dựa trên nền tảng internet khởi sắc, khiến giá cổ phiếu và trị thị trường của những doanh nghiệp này liên tục lập những kỷ lục mới. Điều này đã mang lại niềm cảm hứng lớn cho thị trường.
Ngoài ra, việc nhiều người lao động mất việc làm và thu nhập; người dân có nhiều thời gian hơn khi phải giam mình tại nhà, đã thúc đẩy nhiều người tham gia vào thị trường chứng khoán để tìm lợi nhuận, bù đắp cho phần thu nhập bị mất đi.
Tại Việt Nam, ngoài những nguyên nhân chung kể trên thì việc Chính phủ và người dân Việt Nam đã đạt được những thành công vượt trội trong việc phòng chống dịch bệnh Covid-19, thực hiện mục tiêu kép là vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế, đã củng cố được niềm tin của thị trường và nhà đầu tư vào sự phục hồi nhanh chóng của doanh nghiệp và nền kinh tế Việt Nam.
Một điểm nhấn hay nói cách khác là một nhân tố hết sức đặc biệt trong đợt khủng hoảng này là sự xuất hiện mạnh mẽ của làn sóng nhà đầu tư mới. Chính dòng tiền mới của những nhà đầu tư F0 này đã tạo nên sự sôi động của thị trường chứng khoán, góp phần giúp thị trường chứng khoán nhanh chóng lấy lại được những gì đã mất trong những tháng qua.
Tuy không có con số thống kê cụ thể về độ lớn của dòng tiền mới này, nhưng giới phân tích chứng khoán đều nhận định rằng chính sự tham gia mạnh mẽ của các nhà đầu tư F0 đã nâng đỡ thị trường chứng khoán trong hơn nửa năm qua, bất chấp việc nhà đầu tư nước ngoài liên tục bán ròng.
Đặc biệt, số lượng phiên giao dịch có giá trị từ 10 - 15 ngàn tỷ trong thời gian gần đây đã là ‘chuyện thường ngày ở huyện’ và không còn là điều bất ngờ với giới đầu tư chứng khoán Việt. Con số này gấp đôi so với thời gian trước.
Bên cạnh đó, để dễ hình dung về sự tham gia mạnh mẽ của nhà đầu tư F0 trên thị trường chứng khoán Việt Nam, có thể dẫn ra ví dụ về số lượng tài khoản chứng khoán được mở mới trong những tháng vừa qua. Số liệu của Trung tâm lưu ký chứng khoán Việt Nam cho thấy, trong 11 tháng đầu năm 2020, số tài khoản chứng khoán mở mới đạt hơn 330.000 tài khoản, cao hơn gần 88% so với cùng kỳ năm 2019.
Trong đó, chỉ riêng từ tháng 3 (thời điểm dịch COVID-19 bùng phát) tới hết tháng 11, số lượng tài khoản mở mới đã lên tới 302.000 tài khoản.
Tính riêng trong tháng 11, nhà đầu tư trong nước đã mở mới 41.203 tài khoản, con số cao nhất theo tháng trong lịch sử hơn 20 năm hoạt động của thị trường chứng khoán Việt Nam. Chiếm phần lớn số tài khoản mở mới này là nhà đầu tư cá nhân với 41.080 tài khoản.
Giờ đây câu hỏi được đặt ra với giới đầu tư chứng khoán là liệu thị trường có tiếp tục duy trì được sức hấp dẫn trong năm 2021?
Yếu tố đầu tiên mà giới chuyên gia chứng khoán thống nhất là khả năng ngăn chặn sự bùng phát của dịch bệnh Covid-19, không chỉ tại Việt Nam mà trên phạm vị toàn cầu. Câu trả lời nằm ở việc phát triển vaccine phòng chống Covid-19. May mắn thay là cho tới thời điểm này nhiều quốc gia đã phát triển thành công loại vaccine này và đang triển khai tiêm phòng cho công dân của nước mình. Các quốc gia khác không tự phát triển được vaccine cũng đã xúc tiến đặt hàng mua vaccine để sử dụng trong nước.
Yếu tố tiếp theo là khả năng phục hồi kinh tế. Chắc chắn, khi hoạt động kinh tế đã trở lại bình thường và chuỗi cung ứng toàn cầu được nối lại thì hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp sẽ nhanh chóng được phục hồi, từ đó cải thiện sức mạnh tài chính của người dân và hộ gia đình cũng như toàn bộ nền kinh tế.
Một nhân tố quan trọng nữa là các ngân hàng trung ương vẫn chưa thể nâng lãi suất điều hành lên trong tương lai gần bởi nếu việc này diễn ra sẽ cản trở sự phục hồi nhanh chóng của doanh nghiệp và nền kinh tế. Các chính trị gia sẽ không thể để điều này xảy ra.
Với Việt Nam, tăng trưởng kinh tế được dự báo sẽ ở mức 6,5% trong năm 2021, thậm chí còn có thể cao hơn nữa. Tốc độ này được dự báo còn được duy trì trong nhiều năm tới. Đây là yếu tố hết sức quan trọng giúp thúc đẩy sự tăng trưởng hơn nữa của thị trường chứng khoán trong nước trong thời gian tới, đồng thời sẽ là thỏi nam châm thu hút ngày càng nhiều nhà đầu tư mới tham gia thị trường.
